Bu yazımızda tolerans kavramını inceleyeceğiz.
Bir toplum içerisinde bulunan insanların her birinin kendine özgü bir fikri, görüşü, ve düşünce biçimi vardır. İnsanların toplum içerisinde birlikte mutlu ve huzurlu bir biçimde yaşamaları için yaşamlarında önem vermeleri gereken bir takım kavramların olduğu bilinmektedir. Bu kavramlardan bir tanesi kuşkusuz tolerans kavramıdır. Toplumda yerimiz, görevimiz ve olanaklarımız ne olursa olsun, önce iyi insan olmalıyız. Kin dolu ve kırıcı sözlerle kimseye saldırmayınız. Dayanaksız konuşmayınız, gerçeği araştırmadan ve doğru bilgileri edinmeden yargılamayınız. Başkalarını aydınlatmaya kalkışmadan önce kendimizi aydınlatmalıyız. Bu tür girişimler, kendini beğenmekten bencillikten ve bilgisizlikten doğar. Bilgisizlikle bağnazlığın arası ise sadece bir adımdır. Kişisel mutluluğunuzu, başkalarının mutluluğuyla birlikte, toplumun yararına birleştirmemiz gerekir.
Yazımıza TOLERANS sözcüğünün anlamı ile devam edeceğim. Tolerans: insanların ve toplumların, aralarındaki çeşitli farklılıklara karşın anlaşabilmelerini ve iyi geçinebilmelerini sağlayan tutum ve ilkeler bütünüdür. Başka bir kapsamlı yaklaşımla Tolerans : “ Başkalarının yanlış bulunan ya da olması gerekene aykırı sayılan inanç, duygu, düşünce, görüş, anlayış, eğilim, tutum, yaklaşım ve davranışlarını önyargılı olarak düşünmeyip, tepkiyle de karşılamayarak kendilerine göre bir doğruluklarının ya da haklılıklarının bulunabileceği varsayılarak herhangi bir baskı ya da zorlama olmadan kabul edilmesi olarak ” tanımlanmaktadır. Tolerans kavramının, birey ve toplum yaşamının her alanında kullanıldığını görmekteyiz.
Birey kendini başkalarının yerine koyarak bir değerlendirme yapıp tolerans ilkesiyle hak verebilme özelliği kazanır, çevresiyle iyi ilişkiler kurar. Böylece dayanışma içerisinde evrimsel yönde aşama elde edebilir. Bu bağlamda tolerans; bireyle toplum arasında, toplumun kendi içerisinde bir uyumun oluşmasını sağlayıcı etken olur. Tolerans, bir yanlışı, kötülüğü bağışlamak ya da umursamamak değil, tam tersi onu belirlemek, eleştirmek, doğruyu bulmaya çalışmaktır. Demokratik bir düşünce ve davranış gösterimi ile karşıdakine katlanabilmektir.
Toleransın kazandığı anlamın sosyal ve felsefi boyutu birlikte göz önüne alındığında, hoşgörü ile aralarında benzerlikler yanında farklılıkların da bulunduğu görülebilir. Hoşgörü kavramını daha sonraki bir yazımızda vereceğim.
Tolerans sınırsız mıdır? Umudun var olduğu süreç içinde toleranslı kalmalıyız. Bilinçli bir birey için en önemli davranışın alçak gönüllülük olduğunu unutmadan, kişiliğimizden ödün vermeden, inandığımızı/inanmadığımızı da anlatmaya çalışmalıyız. Doğuştan oluşan bazı farklılıklar toplumsal gelişimimizde ve yaşam sürecimizde belirleyici olur. Bir toplum, yaşam tarzı içinde farklı fikirleri barındırabildiği, en azından reddetmediği ölçüde önemli gelişmeler gösterir. Özgürlük gibi toleransın da sınırlı olması, kendi kapsamını aşmaması, kişinin onurunu zedeleyecek ölçüye varmaması, baskı unsuru durumuna gelmemesi, kısaca uygulama sınırının iyi saptanması çok önemlidir. Tolerans yapılan her şeyin kabul edilmesi ve onaylanması değildir. Toleranslı kimse, herkesin kendi inancı ve fikrinin kendisinin ki kadar doğru olabileceğini peşinen kabul eder ve onaylar. Bu nedenle tolerans, sevecenlik (şefkat) ilkesinin de ayrılmaz parçasıdır. Toleransı kavramak, yaşamak ve yaşatmak için çaba gerekir, bilgi, sevgi ve dayanışma gerekir. Çünkü, hem anlayışla karşılama (hoşgörü) hem de tolerans bireyin kendi benliğini psikolojik, sosyal ve felsefi olarak bilinçli şekilde kavrayabildiği oranda gelişir. Sevgi ile sevecenlik arasındaki tek fark, sevecenliğin gereksinimi olana, tek taraflı olarak gösterilmesinin gereğidir. Sevgide paylaşım da olduğu halde, sevecenlik ya da sözcük karşılığıyla şefkat sadece gereksinim duyana destek vermeye yöneliktir
Tolerans ilkesi tam anlamıyla akıl ve bilimle beslenir. Bilimin yönlendirdiği akıl, yeni ufuklara doğru yol almayı sağlar. Tolerans için harcanan çaba, bir bakıma bir disiplin ve pozitif alışkanlık olarak benliğimizde yerini alır ve davranış biçimi haline dönüşmeye başlar ki, bu bile bireye çok önemli bir katkıdır. Buradaki pozitif ve somut durum, tolerans tutumunun temel taşıdır ve bireye güç katar. Tolerans ve sevgi, birlikte mutlu yaşamanın temelleridir
Dostça Kalın…… (DEVAM EDECEK)
