Hande Baba’nın “Korkunun Kokusu” adlı “15 Öykü-15 Ödül” sunumlu kitabında “Araf”, “Affet Beni”, “Yanık Kokusu”, “22 Ocak”, “Sarmaş Dolaş”, “Pembe Elbiseli Maymun”, “Sevgili Arkadaşım Hızlı Pençe”, “Ölüme İnat”, “Düşe Yolculuk”, “Didar”, “Balkonsuz Ev”, “Bindeq”, “Ağır Koku”, “Beklentisizlikten Doğan Işık” ve “Kardeş Kanı” adlı öyküler yer alır.
Öykülerinde sıradan insanlara yer veren Hande Baba, bir yazar olarak, içerikle biçimin örtüşmesini olumlu kılarken, okurla bağlantısını düzey biçiminde koruyan farklı öyküler ortaya koyar.
Bebeksi bir sevgi seslenişi çağrışımıyla başlayan “Pembe Elbiseli Maymun” (s.45/52) adlı öyküde prematüre bir bebek dünyaya getiren kadının yoğun annelik duyguları görülür.
“Düşe Yolculuk” (s.72-79) adlı öyküde; Metin, annesini bırakıp Hollanda’ya giden gurbetçi babasını son nefesinde görür. “Ölüme İnat” (s.65-71) adlı öyküde annesinin yanında refakatçı olarak kalan Zeynep’in hastane koridorlarında karşılaştığı ölümcül olaylardan biri olan bir şehidin organlarının bağışlanması konu edilirken; “Ağır Koku” (s.100-103) adlı öykü Özgecan’a adanır.
Hande Baba’nın “Beklentisizlikten Doğan Işık” (s.104-11) adlı öyküsü, bir resim sergisindeki ortam ve yeni bir yaşama açılmanın duygu ve heyecanı anlatırken; “Kardeş Kanı” (s.112-118) adlı öyküsü ise, Meltem’in, kocasının ihanetinin neden olduğu bir otomobil kazasında kızını kaybettiği için eski eşi Kemal’ı affetmese de; Kemal’ın lösemili kızını kurtarmak için, kızının dondurduğu kordon bağını lösemili kızı kurtarmak için verir.
Prematüre bebek, organ bağışlanması, şehir, parçalanan aile, ihanet, lösemili çocuklar, katledilen kadın ve kızlara adamak gibi insancıl duyarlılıklarla yöneldiği toplumsal irdeleme ve de yerine göre eleştirel göndermelerde mitolojik esintilerle iç içe duyarlıklarla yönelir öyküye Baban…
“Didar” (s.80-85) adlı öyküde; yaptığı bir gezide aldığı ceviz ağacını kasımda bahçeye dikmek üzere balkonunda bir saksıda bulunduran adam, ceviz ağacının mitolojik öyküsüyle balkona taşındığı ortamda Çanakkale’ye uzanırken, ceviz fidesine ad olarak, Yüzbaşı Hasan’ın Didar adını verip, yüzünü göremediği kızının adını veriyorlar.
Hande Baba’nın “Bindeq” (s.93-99) adlı gerçekçi öyküsü ise içerisinde insancıl, toplumsal hayvan sever çağrışımlar bulunan adeta bir sınır ağıtı gibidir. Bindeq adlı köpeğin özne olarak anlattığı fabl öyküde, sınırdan kaçak olarak geçilirken mayın patlaması sonucu canlarından olan karı-kocanın çocuğu olan Azad’ı sahiplenir köpek.
Arkadaşa yazılan fabl türü bir mektup özelliğindeki “Sevgili Arkadaşım Hızlı Pençe” (s.53-64) adlı öyküye de sıçrama yaparken, naif hayvanseverliğin yanı sıra çevre ve ekolojik sorunlara gönderme yapılır.. Eskimo’lardan gelen ayı, arkadaşına yazdığı mektupta, insanların küresel ısınmaya yol açtığı, ekolojik dengeyi bozdukları ve çare arama konusunda duyarsız kalmaları dolaylı bir eleştiri ve çoğulcu bir sorgulamayla kuşatılır.
Evlilik tarihinin verildiği “22 Ocak”(s.29-34) adlı öykü sabırlı ve çarpıcı bir blöfü çağrıştıran masa oyunu gibidir… Mutluluk hayallerinin ihanet çıkmazında son bulmasının yazara özgü etkili bir tarzla kısasa kısas yorum kazandığı öyküde, bir çırpıda ortaya konmayan gerçekler zamanın etki alanında ironik bir biçimde armağana dönüşürken, yıkıcı bir içerik olarak öyküdeki yerini bulur… Kerem’in eşi ve çocuğu olduğunu öğrendikten sonra evlenmekten vazgeçen genç kadını yıllar sonra bulan Kerem gerçekliğin tokadını yiyen şaşkın durumundadır… Kızının fotoğrafını masaya koyan mağdur ve ezik annenin, 15 yıl kadar sabırlı bir bekleyişin başındaki gururlu ve yüklü bir anne görüntüsünü dolaylı olarak yansıtılır… İçerik ve kurgu dengesini merak sarmalına doladığı gizemli ve sürpriz gelişmelerle okurda çarpıcı bir algı yaratacak kurguyu, sanatsal bir biçim taşıyan biçemiyle işlevselleştiren Hande Baba’nın, güçlü kalemiyle, çoğunluğu kadın olan sıradan insanlarla toplum arasında bir duyarlılık köprüsü kurmada olumlu sonuç aldığı söylenebilir.
“Kerem bir ara ‘Gidişinden beri hiç doğum günü kutlamadım’ demiş, kısa bir duraklamadan sonra da ‘O yıl bana vereceğin hediyenin hayatımda aldığım alabileceğim en güzel hediye olacağını söylemiştin, neydi o?’ diye sormuştu. Zeynep ‘Aslında hediyemin aynısından sende zaten olduğunu öğrenmekti beni en çok üzen. Kaçmamın, ortadan kaybolmamın, bunca yıl ailemden uzak kalmamın nedeni’ demiş ve çantasından çıkarttığı on dört yaşındaki kızının fotoğrafını koymuştu Kerem’in önüne, “Sakladım hediyeni, hatta gözüm gibi baktım’ ”(s.34) tümcesiyle.
Gerçekçi ve sıcak yaşamdan yansıyan olay örgüleriyle öyküsel bir tad veren Hande Baba, kahramanlarını yerleştirdiği gerçekçi ve sıcak yaşamın can alıcı noktasında, kadın öykülerindeki yazınsal yetkinliğin sınırlarını genişlettiği söylenebilir. Okurla olumlu iletişim kuran figürlerini sürdüğü noktada başarılı oluşunu biraz da onları dilediği noktaya çekme konusunda kontrol sağladığına bağlayan Hande Baba; insancıl ve toplumsal yanını öykü atmosferine özümsetir.
Yaşamdan bulup, çıkardığı detaylara mercek tutma konusunda pozitif bir sonuç elde eden yazar; okulda kız arkadaşının yanında öğretmen tarafından oğlu tokatlanan bir annenin oğluna sahip çıkma öyküsünde de ü öyküsünü anlatan tokatlandığı ve annenin oğluna sahip çıktığı öykü olan “Sarmaş Dolaş”taki (s.35-44) yaşanan olayın yansımasında anne ile oğulun duygusal buluşması da dikkate değerdir… “Haksızlığa uğramak bu kadar canını yaktığına göre haksızlık etmemesi gerektiğini de anlamıştır umuduyla koluma omzuna atıyorum. Ben ‘Anne yaaa, çek kolunu!’ demesini beklerken elini belimde hissediyorum. İşyerimi arayıp geri dönmeyeceğimi bildirmem ve sekreterimden kızıl saçlı, burnu kemerli müşterimle akşamüstüne olan randevumu yarına ertelemesini rica etmem gerektiğini fark ediyor ama içinde bulunduğum tabloyu bozmamak için bu işi sonraya bırakıyorum. Ne de olsa oğlumun benle okul bahçesinde bir daha böyle yürüyüp yürümeyeceği meçhul.” (s.44)
*(Korkunun Korkusu/Hande Baba/Öykü/Şubat 2018/128 sayfa)
