SANİYE VİLDAN GÜZEL - İNADINA ŞİİR


"DURMAK ZAMANI GEÇTİ" DEDİN... SORMA NERDEYİZ?"


"DURMAK ZAMANI GEÇTİ" DEDİN... SORMA NERDEYİZ?"

                                                        -MUNİS FAİK OZANSOY

"Beyoğlu'nun habersiz yolcuları, yüksek kapısının önünden geçerken Galatasaray'ın (lisenin) bahçesinde tunçlaşmış bu büyük adamı hürmetle ansınlar. Hürriyet isteyenler, nerede olurlarsa olsunlar, hürriyet istemişleri tanımalı, hatırlamalı, bilmelidirler." -HASAN ÂLİ̇ YÜCEL

Saygıyla selamlayacağımız, anacağımız "tunçlaşmış bu büyük adam" kim?

Çoğunuzun anımsadığınızı biliyorum; ama, yine de yazmak istiyorum.

 24 ARALIK 1867-19 AĞUSTOS 1915 yılları arasında yaşayan TEVFİK FİKRET...

 Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan TEVFİK FİKRET... Devrimci ve ülkücü düşünceleriyle ,Atatürk başta olmak üzere, dönemin pek çok aydınını etkileyen, eğitimci TEVFİK FİKRET...

Şairliği dışında severek yaptığı tek iş, öğretmenlik ve Galatasaray Sultanisi müdürlüğüdür.

"İnhinâ tavk-ı esâretten girandır boynuma

Fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şairim"

                                        -TEVFİK FİKRET 

Bugünkü Türkçeyle: Bir eğik baş, bir boyunduruktan ağırdır boynuma; fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şairim.

Atatürk, Tevfik Fikret'in özgürlük, eşitlik ve bağımsızlık konusundaki düşüncelerinden ışık aldığını anlatmıştır. Biz öğretmenlere sesleniyor, baş öğretmenimiz:

"Öğretmenler! Yeni nesil sizin eseriniz olacaktır."

"Öğretmenler! Cumhuriyet sizden  fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister."

FERDA

Ferda senin; senin bu teceddüt, bu inkılap...

Her şey senin değil mi ki zâten?.. Sen, ey şebâb,(....)

Cennet kadar güzel vatanın var, şu gördüğün

Zümrüt bakışlı, inci şetaretli kızcağız

Kimdir bilir misin? Vatanın... (....)

 

Vatan gayur

İnsanların omuzları üstünde yükselir.

Gençler, bütün ümmid-i vatan şimdi sizdedir:

Her şey sizin, vatan da sizin, her şeref sizin(....)

 

Demin

"Ferda senin!" dedim, beni alkışladın; hayır,

Bir şey senin değil, sana ferda vediadır;

Her şey vediadır sana, ey genç, unutma ki

Senden de bir hesap arar âtî-i müştekî.

Mâzîye şimdi sen bakıyorsun pür-intibah,

Âtî de senden eyleyecek böyle iştibâh.

Her uzvu girdbâd-ı havâyicle sarsılan

Bir neslin oğlusun; bunu yâd et zaman zaman.

Her yıldırımda bir gece, bir gölge devrilir,

Bir ufk-ı i'tilâ açılır, yükselir hayat;

Yükselmeyen düşer: ya terakkî, ya inhitat!

Yükselmeli, dokunmalı alnın semâlara;

Doymaz beşer dedikleri kuş i'tilâlara...

Uğraş, didin, düşün, ara, bul, koş, atıl, bağır;

Durmak zamanı geçti, çalışmak zamanıdır."

                                            -TEVFİK FİKRET 

Sözcük ve tamlamalar:

ferda: Yarın,   teceddüt: Yenilik,  şebab: Gençlik, şetaretli:Neşeli,  gayur: Gayretli-çalışkan, vedia: Emanet 

âti-i müştekî: Şikayetçi gelecek  pür-intibah: Kuşku dolu  iştibah:Şüphe,  girdbâd- havayiç: İhtiyaç kasırgaları   

ufk-ı i'tilâ: Yükseliş ufku,  terakki: İlerleme, inhitat: Çökme,  i'tilâ:Yükselme

FERDA şiiri Atatürk'ün en sevdiği şiirlerden biridir.

Tevfik Fikret “Ferda” şiirinde gençlere seslenmektedir. Bu sesleniş o günün gençlerine bir sesleniştir; ama aslında gelecek kuşakların gençleri de bu sorumluluğun bilincinde olmalıdır.

İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesi, İttihat ve Terakki Partisi'nin iktidarı ele geçirmesi, ülkede sevinçli bir ortam yaratmıştır. Böylece yeni bir devir açılmış, yenilikler ve inkılaplar yapılmıştır. Genç ve güzel bir kıza benzeyen vatan, yaşlı saygı duyulan bir baba ve bir makber kadar kutsaldır. Bunu korumak gençlere düşmektedir. İçinde yaşanılan çağda her gün birtakım yenilikler yapılmaktadır ve geçmişin karanlık bir noktası aydınlanmaktadır. İşte Fikret, bu duygu ve düşünceler içerisinde umutludur.

"Bol bol ziya kucakla getir; düşmek, etrafı görmemektendir."

"Elbet sefil olursa kadın, alçalır beşer.."

"Kadınları okutmayan bir millet, oğullarını ebedî cehalete mahkum etmiştir; hüsrana ağlasın."

"Yiyin efendiler yiyin, bu han-ı iştiha sizin.

Doyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin."

"Güzel düşün, iyi hisset, yanılma, aldanma.

Ne varsa doğrudadır, doğruluk şaşar sanma."

"Arayan en sonunda hakkı bulur"

19 AĞUSTOS 1915'te, kırk sekiz yaşında, başında, ne olduğu anlaşılamamış bir hastalıkla bedeni eriyip, sönmüştür. Genç denecek bir yaşta sönmesine sönmüştür, "Söndüm ben artık üflenecek başka şem'a (mumlu fitil) bul" demiştir; ama  TEVFİK FİKRET, onun yaktığı düşünce çerağı, meşalesi, bugün bile, pırıl pırıl yanmakta düşünceleriyle kafaları aydınlatmaktadır.

                          HOŞÇA KALIN.

YAZARLAR

  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • Pazar 28.3 ° / 15.7 ° Güneşli
  • BIST 100

    9079,97%3,10
  • DOLAR

    32,35% 0,15
  • EURO

    34,93% -0,09
  • GRAM ALTIN

    2322,96% 0,18
  • Ç. ALTIN

    3843,45% 0,00