Yaşar Kemal adı önce halk şiiri ve mitolojiyle edebiyatımıza giren bir olgudur… Efsanelerle, âşıklarla beslenen Yaşar Kemal zaman içinde özünde oluşan yazınsal yeteneğin temellerini böylece atmıştır.
“Aşk olmazsa meşk olmaz” gibi müzikte dile gelen bir vurgunun da ortaya koyduğu gibi, Yaşar Kemal’ı edebiyata, romana iten iç yeterlilik zamanla her anlamda oluşmuş, şiire yelken açmakla da başlamıştır…
Tabii bu iç yeterliliği iki başlı olarak ortaya koymak gerekir… Yaşar Kemal’in sanatsal yeteneği anlamında var olan özü, onun sanat yolunun ilk vurgulanan özelliği olsa gerek. Burdan yola çıkmış, sözcüklerle halk şiirini buradan inşa etmeye başlamıştır.
İkincisi ise, Yaşar Kemal’ın yaşanmışlığının onda oluşturduğu birikim ve izlenimlerin, zamanla şiirden, öyküye, öyküden romana uzanan birebir yaşadığı ve bu yüzden de tanıdığı, ya da tanık olduğu gerçekçilik yoludur.
Bereketli topraklarımızda yetişen ünlü yazarın Kemal Sadık Göğceli’den Yaşar Kemal’e uzanan edebiyat yolunda edebiyat ve halk bilimin yaşama kurulu sağlam temelleri görülür…
Toroslar’dan Amanoslar’a, Gavur Dağları’na uzanan, Akdeniz’e kucak açan Çukurova’nın bereketli topraklarındaki efsanelerden de yeterince yararlanmasını bilmiştir ünlü yazar…
Şiirden çıktığı yolculukta önce öyküye ve daha sonra da bu kabına sığmayışlıkla romanlarına erişen usta yazarın, mitoloji gibi derin birikimini kendine özgü naiflik ve coşkuyla biçimsel kalıbına dökmesini bilmiştir.
Doğallık, gerçekçilik temelinin kökeninde Kadirli’deki eşkiyalardan, yirmi beş yaş gibi çok genç bir yaşta vurularak ölen dayısı Mahiro’nun da âşıklar ve mitolojiyle örtüşen ağırlıklı bir yanı vardır.
Ve de sanırız ki, İnce Memed Mahiro’nun romana yansıyan gizli kahramanıdır. Onu yansıtırken tabii temel olgusunda özümsetip, mitolojiden düşlere kadar evrensel bir roman ve roman kahramanı yaratmıştır.
Tabii bu eşkiyalık çok gündemdedir o yıllarda… Hamido’ya Koçero’ya kadar yurdun çeşitli yerlerinde eşkiyalar vardır, yaşamla çok sıkı bir örgü içindeler. Çocuk ve genç dünyasında bir etkisel figürdür.
Dil ve biçem elbette ki önemlidir ama ona takılan bir içerik olgusu olduğu da yansınamaz… Yaşar Kemal’ın Van’dan Adana’ua uzanan tarihi aile yolculuğu ve gerçekçilikle yoğrulu yaşamı romanlarının temeldireği olsa gerek.