Kitap denince, bir de, “Atatürk’ün 3 günde okuduğu” takdimiyle sunulan, Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’nin, “Allah’ı İnkâr Mümkün müdür?” adlı “Atatürk’ün Hayatını Değiştiren (bir) Kitap” var….
Kapanan gazeteler çıkaran, Fizan ve Bursa olmak üzere iki sürgün yiyen tanınmış felsefeci-yazar Ahmed Hilmi’nin bu eserini Atatürk, Silvan’da bulunduğunda üç günde okuyup bitirir.
Şerafettin Turan, “Atatürk’ün Düşünce Yapısını Etkileyen Olaylar, Düşünürler, Kitaplar” adlı eserinde, “Atatürk’ün bu kitabı okuduktan sonra “Toplumsal ve devrimci görüşlere sahip olduğunu” vurgular. (s.8)
Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi’nin, “Allah’ı İnkâr Mümkün müdür?” adlı “Atatürk’ün Hayatını Değiştiren (bu) Kitap”ın arka kapağında yazılanları paylaşmak kitap hakkında bir fikir verebilecektir.
Atatürk bu kitabı 1911 yılında okuduğu notu kitaba düşülmüş olsa da, Necati Kaya’nın daha detaylı ve tam tarihli 416 sayfalık kitabı olan “Atatürk’ün Hayatı, Konuşmaları ve Yurt Gezileri” adlı kitapta, Atatürk’ün “1-3 Aralık 1916’da Silvan’daki 16. Kolordu karargâhında “ Allah’ı İnkâr Mümkün müdür?“ adlı eseri okuduğu” notu bulunmaktadır: “Allah’ı İnkâr Mümkün mü?” eserini bitirdim. Bütün filozofların, çeşitli dinlere bağlı olan natüralistlerin, akılcıların, materyalistlerin, hukukçuların, düşünürlerin, tasavvufçuların tümü, ruhun var olup olmadığını, ruhun kalıcı olup olmadığını inceliyor.”
Kitabın, hemen girişinde ilk bölüm olarak yer alan ve çevirmen Ahmet Almaz imzalı “Atatürk’ün Hayatını Değiştiren Kitap” (s.7-10) başlıklı yazıda; “Zabıt ve Kumandan ile Hasbıhal”, “Takımın Muharebe Eğitimi”, “Cumalı Ordugâhı”, “Bölüğün Muharebe Eğitimi”, “Arıburun Muharebeleri Raporu”, “Atatürk’ün Hatıra Defteri” ve “Karlasbad Hatıraları” adlı eserlerinin adı geçmekte.
Ayrıca, Atatürk’ün seçkin yapıtı o muhteşem “Nutuk’ hakkında da burada ayrıca bilgi vermeye gerek yok” denmesine de gönülden katıldığımız bir gerçektir… Kitap okurluğundan gelen birikim ve derinlikle aydınlık ufkunun yolunu açan; bir anlamda edindiği yaşam kültürünü ve birikimlerle, Türkiye’yi yedi başlı emperyalizm canavarının ellerinden kurtarmasının yanı sıra Cumhuriyeti kurarak yaptığı devrimlerle kalkınma, demokrasi, çağdaş yaşam ve uygarlığı sağladığı da, tüm ulusların katıldığı evrensel bir sonuçtur.
(“Allah’ı İnkâr Mümkün müdür?/Araştırma/Şehbenderzâde Filibeli Ahmed Hilmi/Mayıs 2008/232 sayfa/12 TL)
