ATATÜRK VE MÜZİK

Atatürk, tüm sanat konularını uygarlığın ve çağdaşlığın bir parçası olarak düşünürken; musiki ile de ilgili olarak tür konusunu da ortaya atmıştır.
Onun dileği tüm dünyada çalınan evrensel bir müziğimizin olmasıdır…
“Yalnız musikinin nev’i, üzerinde düşünmeye değer’. (1925) diyen Atatürk; Avrupa’ya giden diğer tüm sanatçılarımızla birlikte “Türk beşlisi” örneği bir müzikal hayalini gerçekleştirmiştir. (Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt:II, 1952)Folklorla evrenseli birleştirip bizim hakiki müziğimizi arayanlara da söyleyeceği söz bulunan Atatürk, Anadolu’nun, yurdun varlığına kıymet çekmiştir: ”Bizim hakikî musikimiz Anadolu Halkı’nda işitilebilir.” (Ayın Tarihi, Sayı:73, 1930)
Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün müziğimizi evrenselleştirme çabaları hakkında da; “Biz, çok defa, bu musikinin tam haysiyetini bulamıyoruz. İşte bu dinlediğimiz, hakiki Türk Musikisi’dir ve hiç şüphesiz, yüksek bir medeniyetin musikisidir…”derken, kurtulan ve çağdaşlaşma yolunda emin adamlarla musiki de derinlemesine arayışını sürdürerek, ısrarla sanat devriminin gereğini yapmak için kolları sıvamıştır”…bu musikiyi, bütün dünyanın anlaması lâzımdır. Fakat onu bütün dünyaya anlatabilmek için, bizim milletçe, bugünkü medenî dünyanın seviyesine yükselmemiz lâzımdır.(Mesut Cemil Anlatıyor: Nükte, Fıkra ve Çizgilerle Atatürk II, 1954)
“Güzel sanatların hepsinde, ulus gençliğin ne türlü ilerletilmesini istediğinizi bilirim…” diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk, sözlerini şöyle sürdürür: “Bu, yapılmaktadır. Ancak, bunda en çabuk, en önde götürülmesi gerekli olan Türk mu-sikisidir. Bir ulusun yeni değişikliğine ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir… “dediği konuşmasını şöyle vurgular: Bugün dinletmeye yellenilen musiki, yüz ağartacak değerde olmaktan uzaktır. Bunu açıkça bilmeliyiz. Ulusal, ince duyguları, düşünceleri anlatan yüksek deyişleri, söyleyişleri toplamak, onları bir gün önce, genel son musiki kurallarına göre işlemek gerektir. Ancak bu düzeyde, Türk ulusal musikisi yükselebilir, evrensel musikide yerini alabilir. 1934 (Ayın Tarihi, Sayı 12, 1934. s. 23)
Şiir önermeleri dahil olmak üzere, birçok şeyi dikte ettiren Gazi Mustafa Kemal Atatürk, müzik konusundaki konuşmalarına şunları da eklemiştir: “Bir millet çok şeyde devrim yapabilir ve bunların hepsinde de başarılı olabilir; fakat, musiki devrimidir ki, milletin yüksek gelişiminin işaretidir.
1936 (Cumhuriyet gazetesi, 5.9.1936)