‘Altılı Masa’ olarak adlandırılan Cumhuriyet Halk Partisi öncülüğündeki İyi, Demokrat, Saadet, Deva ve Gelecek Partilerinden oluşan muhalefet ittifakı 28 Kasım 2022 tarihinde, “İktidara gelmeleri halinde Anayasada yapacakları değişiklikler,” konusunda kamuoyunu bilgilendirdiler.
Bu önerileri önemsemekle birlikte yetersiz gördüğüm çok önemli bir hususu okuyucularımla paylaşmak istedim.
Önerilen “seçim barajı, siyasi partilere yapılacak devlet yardımları, Hükümetin denetimi konusunda Türkiye Büyük Milet Meclisinin güçlendirilmesi, bütçe hakkı, tarafsız ve partisiz Cumhurbaşkanı, yargılamada doğal hakim teminatına ve savunmanın güçlendirilmesine yönelik tedbirler, Anayasa Mahkemesinin güçlendirilmesi, Sayıştayın statüsü, üniversite özerkliği, insan hakları konusunda Avrupa Konseyi standartlarına yapılan atıflar” çok çok önemli ve gerekli düzenlemelerdir.
Ne var ki bunlar Anayasada ne kadar iyi yazılmış olursa olsun, siyasi partilerimizin ‘tek adamcı, antidemokratik’ yapıları ve parti içi demokrasinin olmayışı, tüm düzenlemeleri yok hükmüne getirecektir. Sistemin işlemesi ve parlamentonun etkin olmasında belirleyici olan siyasi partilerin örgütlenme ve işleyişleridir. ‘Tek adamcı yapı’ giderilmedikçe söylenenler, milyar yazarken kullanılan 1’den sonraki 0’lar hükmünde etkisiz hükümler olarak kalacaktır.
Parlamentonun güçlendirilmesinin ilk ve tek şartı, “Milletvekillerinin parti başkanları değil doğrudan parti üyeleri tarafından aday gösterilmesinin” sağlanmasıdır. Ancak ve ancak halkın doğrudan seçtiği milletvekilleri, kendilerini üyesi oldukları siyasi partinin genel başkanına değil de halka karşı sorumlu sayarlar.
Bu düşüncenin bağlayıcı kural haline getirilebilmesi için hem Siyasi Partiler Kanununda hem de Seçim Kanununda gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Aksi durumda boşa umut yaratmış olurlar.
Ayrıca, Merkezi İdarede “Parlamenter Sistem” öneren ve düzenleyen önerilerde, Yerel Yönetimlerdeki “Başkanlık Sistemi” uygulamaları görmezden gelinmiştir. Ya Belediye Meclislerinin denetim görevi genel yönetimde olduğu gibi daha etkili hale getirilmeli ya da belediye başkanı seçimleri de iki turlu olmalıdır.
Sevgi ile kalınız.