PROF. DR. FİKRİ AKDENİZ - BİLİM DÜNYASI


53 yıl Önce Ay'a ayak basan ilk insan kimdi?


Değerli okuyucular 53 yıl önce yapılmış olan ilk Ay yolculuğu hakkında sizleri bilgilendirmek istiyorum. Ay, Dünya’nın tek doğal uydusudur.  Dünya ile Ay arasında merkezden merkeze ortalama uzaklık 384.403 km’dir. Ay’ın çapı 3.476 km, Dünya’nınçapı  ise 12.740 km’dir.

Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur 53 yıl önce yapılan bu yolculukta Ay’a adım atan  ekipdeNeil Armstrong (1930-2012), EdwinAldrin, Michael Collins vardı.

Armstrong, Collins (ortada) Aldrin

 

 

Apollo 11 iniş modülü (örümceği) (sağda) tepesinden servis modülüne bağlanmış (solda).

20 Temmuz 1969 günü saat 20:18'de (GMT (GreenwichMean Time)) Ay yüzeyine iniş yapıldı. İnişten altı saat sonra.21 Temmuz 1969'da GMT (Greenwich Ortalama Zamanı) 01:56'da Amerikalı astronot Neil Armstrong, Ay'da yürüyen ilk kişi oldu. Apollo 11 ay modülünden(Ay'a iniş için kullanılan, uzay aracının parçalarından biri)çıkıp Ay'ın yüzeyine, 'Sessizlik Denizi' olarak adlandırılan bir alana adım attı.Armstrong, ay modülünün GMT 20:18'de güvenli inişini şu sözlerle bildirdi: "Bu insan için küçük bir adım, insanlık için dev bir adım" dedi.

Ay yüzeyinde neler oldu?

GMT 03:15'te Armstrong'a ay modülü pilotu EdwinAldrin katıldı. İki meslektaş, GMT 03:41'de ABD bayrağını dikmeden önce veri ve toprak örnekleri topladı. Ayrıca Başkan Nixon'ın imzasını taşıyan bir plaketi ve bir yazıt okumasını da sundular:"Burada, Dünya gezegeninden insanlar Temmuz 1969'da Ay'a ilk ayak bastı. Tüm insanlık için barış içinde geldik."

Aldrin ve Armstrong örnekleri toplarken, Michael CollinsMissionControl'e Columbia ana gemisiyle Ay'ın yörüngesinde başarılı bir şekilde döndüğünü ve kalkışın 17:50 GMT için planlandığını söyledi.Pilot Michael Collins, Columbia Komuta Modülü'nü ay yörüngesinde uçururken ve Columbia'ya yeniden katılmak için havalanmadan önce 21 saat 36 dakika boyunca Ay'ın yüzeyindeyken Armstrong ve Aldrin, Dünya'ya geri getirmek için 21,5 kg ay malzemesi topladılar.Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.

Apollo 11, 16 Temmuz'da Florida, Merritt Adası'ndaki Kennedy Uzay Merkezi'nden bir Satürn V roketi tarafından 13:32UTC'de fırlatıldı ve NASA'nın Apollo programının beşinci mürettebatlı göreviydi. Armstrong'un ay yüzeyine ilk adımı TV'de dünya çapında bir izleyici kitlesine yayınlandı.2000'lerin sonlarından bu yana, Apollo programının Ay üzerindeki izleri LROC uzay aracı tarafından yüksek çözünürlüklü fotoğraflarla görüntülenmiştir. Bu fotoğraflarda Ay modülleri ve astronotların bıraktığı izler görülebilmektedir. 2012 yılında Apollo görevlerinde Ay'a dikilen ve hala ayakta duran bayrakların fotoğrafları yayınlanmıştır

İnsanoğlunun Ay’a ilk ayak bastığı günün üzerinden 53 yıl geçti. İlk ay yolculuğu ABD ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasında güç mücadelesi sonucu ortaya çıktı. 20 Temmuz 1969'da Ay yörüngesine girdiler. Yani 4 gün sonra Armstrong Ay’a ilk adımı attı. Onu Aldrinizledi. Bu ikilinin Ay üzerinde 21 saat 36 dakika kaldığı belirtiliyor.

Bir daha Ay’a hiç insanlı yolculuk yapılmadı mı.? Diğer Ay yolculukları nasıl oldu. İşte insanlı Ay yolculukları hakkında bilinmeyenler;

AY'A..YOLCULUKLAR…
İlk insanlı Ay yolculuğu, Apollo Projesi kapsamında 16 Temmuz 1969'daki fırlatışla hayata geçirilen Apollo 11dir. Neil Armstrong, BuzzAldrin ve Michael Collins isimli Ay astronotları taşıyan bu araç 20 Temmuz 1969 tarihinde ay yörüngesine girmiştir. Ay örümceği adlı modülün Ay'ın Sessizlik Denizi bölgesine yaptığı inişin hemen ardından N. Armstrong Ay yüzeyinde yürümüştür. 15 dakika sonra onu B.Aldrin izlemiştir. Ay’a bu yolculuktan sonra 5 kez daha gidildi. Ay’a yapılan diğer insanlı yolculuklar:

Apollo 12 ekibi Charles Conrad, Richard Gordon ve Alan Bean, 14 Aralık 1969 tarihinde Ay görevi için fırlatılmışlar, Intrepid adlı ay modülü ile yüzeye inen ekip Ay üzerinde incelemelerde bulunmuştur.

Apollo 14:31 Ocak 1971 tarihli bu yolculuğun ekibi, Alan Shepard, StuartRoosa ve Edgar Mitchell'den oluşuyordu. Antares isimli modülle beraber yüzeye inen ekip araştırmalarda bulunmuştur.

Apollo 15:26 Temmuz 1971 tarihli bu yolculuğun ekibi, David Scott, AlfredWorden ve James Irwin'den oluşuyordu. Falcon isimli modülle beraber yüzeye inen ekip, Ay arabasını ilk kez kullanmıştır.

Apollo 16:16 Nisan 1972 tarihli bu yolculuğun ekibi, John Young, Thomas Mattingly ve Charles Duke'den oluşuyordu. Orion isimli modülle beraber ekip yüzeye inmiştir.

Apollo 17:7 Aralık 1972 tarihli bu yolculuğun ekip, EugeneCernan, Ronald Evans ve Harrison Schmitt'den oluşuyordu. Schmitt bir jeologdu. Challenger adlı modülle yüzeye inip araştırmalar yapılmıştır.

Aya giden ülkeler hangileri?

Sovyetler Birliği, Ay’a ilk ulaşan ülke oldu. 1959 yılında bu zor görevi Luna2 uzay aracı gerçekleştirdi.Ay'ın yüzeyine ulaşan ilk uzay aracı ve başka bir gök cismi ile temas eden ilk insan yapımı nesneydi.1990 yılında Ay'ın yörüngesine araç gönderen Japon Uzay Ajansı, Ay'a ulaşan üçüncü ülke oldu. 2003 yılında Avrupa Uzay ajansı (ESA) Ay'ın yörüngesine ulaşmayı başardı. 2007'de ise Çin Ay'a ulaşan ülkeler listesine adını yazdırdı. Çin'i bir yıl sonra Hindistan izledi.Hindistan’ın aya gönderdiği ‘Vikram’ adlı uzay aracı, yüzeye inişine çok kısa bir süre kala başarısız oldu, araçla bağlantı kesildi.

Dostça kalın!...

 

Mehmet Emin Özel
17.10.2022 14:43:09
Fikri hocamızın bilgilendirici yazıları bizleri mutlu ediyor. Lütfen devam etsin...

YAZARLAR

  • Salı 29.2 ° / 15.4 ° Güneşli
  • Çarşamba 30.5 ° / 16.6 ° Güneşli
  • Perşembe 31.6 ° / 17.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    9679,80%-1,37
  • DOLAR

    32,40% 0,03
  • EURO

    34,46% -0,02
  • GRAM ALTIN

    2487,23% 0,18
  • Ç. ALTIN

    4085,85% 0,00