Yazıya Orhan Veli KANIK´ın dizeleriyle başlayalım :
Zonguldak´ın kara akar deresi ,
Yüz karası değil , kömür karası ,
İşte böyle kazanılır ekmek parası.
Hani Türkiye işgal edildiğinde ?´Asılacaksan bile İngiliz sicimiyle asılacaksın ! ´´ diyen İngiliz yanlısı mandacılar var ya işte ilk sözüm onlara? İngiltere´de kömür madeni bulunduğunda dehliz ve galeri açmak çok zordur! O yüzden dehliz ve galerilerin yüksekliği çok düşüktür. Yetişkin erkeklerin çalışmasının ortamı daha bulunamamıştır. Topraklarında güneş batmayan İngilizler ; ilk olarak Midilli adasından binlerce erkek ve dişi Midilli atı getirip özel haralarda bunların üremesini (çoğalmasını ) sağlarlar ! İkinci sorun ise çok dar olan dehliz ve galerilerde çalışacak insan olmayışıdır. İngiliz sömürgelerinden kimi zaman parayla kimi zaman zorla 12-13 yaşlarında erkek çocuklar getirerek sorunu çözerler ! Bu durum kölelik sistemi kalkana kadar devam eder. Sömürgelerden getirilen çocuklar kazı işinde, Midilli atlarıysa taşıma işlerinde kullanılır.Göçükte veya grizu patlamasında ölen 12-13 yaşındaki çocukların kıymeti harbiyesi yoktur ! Ölen ölür, kalan sağlar İngilizlerindir. Midilli atları içinde durum farklı değildir .Nasıl olsa sömürgelerden gemilerle 12-13 yaşında erkek çocukları getirilmekte ve Midilli atları ise özel haralarda üretilmektedirler.
Türkiye´de özelleştirilen bir kısım kömür madenlerinde Rödovans sistemi ( Devletin özel şirketten kömür alma garantisi ) uygulanmaktadır. İşçi alımı ise Dayıbaşılık denilen sistemle yapılmaktadır.Dayıbaşılık bir tür sarı sendikacılıktır. İşçinin söz hakkı yoktur. Dayıbaşı hem işverenden hem işçiden komisyon alır. Dayıbaşının dediği dedik çaldığı düdüktür !
*****
Manisa Soma?daki maden faciasından sonra televizyonun birisinde maden kazaları tartışılıyordu. Canlı yayına Almanya?da maden işçisi olarak çalışan ve orada da emekli olan birisi katılıp şunları söyledi : Almanya´da madenlerde böyle iş kazaları olmaz çalıştığım sürece hiçbir iş kazası olmadı. Almanya´ya gidip çalışma fırsatım olsa hiç düşünmeden maden işçiliğini seçerdim ! Zolguldak´ta ,Soma´da ,Ermenek´te ve diğer maden bölgelerinde;Türkiye ekonomisine katma değer kazandırırlarken şehit düşen madencilerimizi saygıyla anıyorum.Dayıbaşılık sistemini uygulayanlar, destekleyenler akşam eve döndüklerine çoluk çocuklarına hangi sevgiyle (!) sarılırlar ? Anlamak mümkün değil!
Sağlıcakla kalın.