Ulusal düzeyde en eski gazetenin CUMHURİYET´in 1924´te İstanbul´da çıkmaya başladığını, HÜRRİYET´in 1 Mayıs 1948, MİLLİYET 3 Mayıs 1950´de kurulmuş olduklarını vurguluyan Kemal Anadol´un araştırma yazısını sunuyoruz:
DÜNYA BASINI VE YENİ ADANA GAZETESİ
24 Aralık 2017 günü Yeni Adana Gazetesi 100 yaşına girdi. Düzenleme kurulunun üstün çabaları ve Adana yerel yönetimleri ile sivil toplum kuruluşlarının önemli katkılarıyla bu mutlu olay görkemli bir törenle kutlandı. Ülkenin çeşitli kentlerinden aydınlar, politikacılar, basın mensupları ve gazetenin okurları Adana´da buluştular. Böyle bir ortamda bulunmak ve olaya tanık olmaktan kıvanç duydum.
Törenden önce ve sonra aklıma takılan bir soruya yanıt aradım. Acaba dünyada yüz yaşına giren ve daha eski kaç gazete var? Ülkemizdeki durum nedir?
Bu konuda küçük bir araştırma yaptım. Diğer ülkelerdeki gazeteler hakkında bilgi topladım. Doğal olarak öncelikli olan yayın organının yaşıydı; diğer konular ikincil önem taşıyordu. Kısa bir dünya turu yaparak bilgileri Yeni Adana okurlarıyla paylaşmak istiyorum.
Türkiye´nin doğusundan başlayalım. İran´da en eski iki gazete var. İlk günlük gazete Tahran´da 10 Temmuz 1926´da kurulmuş: İTTİLAAT. Diğeri de Tahran´da 1943 yılında yayına başlamış: KAYHAN. Bu iki gazeteye de İslam devriminden sonra el konulmuş. Günümüzde Ayetullahların Şii İslam çizgisinde yayın yapıyorlar.
Azerbaycan´da ise en eski gazete, komünistlerin 1906 yılında Bakû´de Rusça çıkardıkları BAKİNSKİY RABOÇİY. Gazete bugün bağımsız olarak yayınını sürdürüyor. Azerbaycan´ın Resmi Gazetesi ise 1918´den bu yana yayınlanan AZERBAYCAN. Bizdeki Resmi Gazete gibi kanun, kararname ve hükümet bildirilerini yayınlıyor.
Hindistan´a gelince. Buradaki halklar mozayiğini birleştiren dil İngilizce. Gazeteler de yerelllerin dışında bu dilde çıkıyor. TİMES OF İNDİA 1838 yılında Mumbai (Bombay)´da yayına başlamış. THE HİNDU 1878´de Chenna´da çıkarılmış. HİNDUSTAN TİMES Yeni Delhi´de 1924´te, ECONOMİC TİMES ise 1961´de Mumbai´de yayın dünyasına girmiş.
Japonya´da en eski ve en büyük iki gazete var. MAİNİCHİ SHİMBUN 21 Şubat 1872´de Tokyo´da, YOMİRİ SHİMBUN da 1874´te yine Tokyo´da çıkmaya başlamışlar.
ABD´de pek çok gazete çıkıyor. Her eyaletin büyük gazeteleri var. En yaşlılarnı incelediğimizde ortaya çıkanların başında ünlü NEW YORK TİMES geliyor. 1851 yılında kurulmuş. WASHİNGTON POST 1877, CHİCAGO TRİBUNE 1847, THE WALL STREET JOURNAL ise 1889´da yayına başlamışlar.
Arjantin´in ünlü gazetesi LA PRENSA ise 18 Ekim 1869 yılında yayına girmiş.
İngiltere basını bu konuda çok zengin.THE TİMES 1 Ocak 1785 yılında yayına başlamış. GUARDİAN MANCHESTER 1821,DAİLY TELEGRAF Londra 1855 çıkışlı. FINANCİAL TİMES ise Londra´da 1888 yılında kurulmuş.
Almanya´da DİE WELT 2 Nisan 1946´da, DİE ZEİT aynı yılda Hamburg´ta yayına girmişler. FRANKFURTER ALLGEMEİNE 1949, BİLD 1952, DER SPİEGEL Dergisi de 1947´de çıkmaya başlamışlar.
Rusya´nın en eski gazetesi Komünist Parti´nin organı olarak yayına başlayan ünlü PRAVDA 5 Mayıs 1912 günü 100 yaşına girmiş. Yayınına bir süre ara verdikten sonra bağımsız olarak yayınlanmaya başlamış.
Fransa´da en eski gazete ünlü LE FİGARO. 16 Kasım 1866´da yayına başlamış. Fransız Komünist Partisi´nin organı L´HUMANİTE´yi ünlü Jean Jaures 1904 yılında kurmuş. Bugün bağımsız sol çizgide yayınını sürdürüyor. LE MONDE ise 1944 yılında Paris´te yayına başlamış.
İtalya´da AVANTİ 18 Ekim 1869´da yayınlanmış ama 1993 yılında kapanmış. CORRİERA DELLA SERA 1876´da Milano´da çıkmaya başlamış.
İspanya´nın ünlü EL PAİS Gazetesi 4 Mayıs 1976, EL MUNDO ise 1989´da Roma´da yayına girmişler.
Yunanistan´da Birinci Dünya Savaşı sıralarında yayına başlayan RİZOSPASTİS kuruluşunda olduğu gibi bugün de Yunanistan Komünist Partisi´nin organı. 1919´da başlayan Anadolu işgaline karşı çıkan bir gazete. TO VİMA Atina´da 1922´de, APOYEVMATİNİ Atina´da 1925´te, KATİMERİNİ ise 1902´de Atina´da yayına girmişler.
Bosna Hersek´in kahraman gazetesi ise OSLOBODENJE. 30 Ağustos 1943´te Saraybosna´da Alman işgaline karşı yayına başlamış. Halk gazeteyi çok beğenmiş. 1979´da 20 katlı bir binada yayın yapıyormuş. 1992´deki Bosna savaşında Sırplar binayı bombalamışlar. 5 gazeteci ölmüş, 25 gazeteci de yaralanmış.Gazete yayınını sığınaklarda sürdürmüş. Yedi kez uluslararası ödüle layık görülmüş. Bugün sol liberal bir çizgide Boşnakça yayınlanıyor.
Gelelim ülkemize. Ulusal düzeyde yayın yapan en eski gazete CUMHURİYET. 1924´te İstanbul´da çıkmaya başlamış. HÜRRİYET 1 Mayıs 1948, MİLLİYET 3 Mayıs 1950´de kurulmuşlar.
Yukarıdaki bilgiler YENİ ADANA´nın başarısının dünya ölçeğinde olduğunu gösteriyor. YENİ ADANA´nın diğer gazetelerden önemli bir farkı var. Yayına başladıktan bu yana hem el hem de çizgi değiştirm
YENİ ADANA´yı yayına başlatan, yayını sürdüren kurucusu ve sahiplerine, çalışanlarına ve okurlarına üstün başarılar ve nice yüzyıllar diliyorum.
YENİ ADANA´nın yeni yılı kutlu olsun.