Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi’nin Cenevre’de bugün çevirimiçi düzenlenen oturumunda, Suriye rejimine, yasadışı tutuklamaların ve kayıpların sonlandırılması ve halka insani yardım ulaştırılmasının önüne geçilmemesi çağrısı yapıldı.
Suriye Dışişleri Bakanı Yardımcısı Beşar Caferi, İnsan Hakları Konseyi’nin Evrensel Periyodik İnceleme (EPİ) raporunda yer alan suçlamaları reddetti. Caferi, “Fransa, İngiltere, ABD, Türkiye ve İsrail benim ülkemin bazı bölgelerini işgal eden ülkeler ve bunu yaparak uluslararası hukuku ihlal ediyorlar” dedi.
Suriye rejiminin, bir taraftan “sistematik terörle” mücadele ederken, bir taraftan da Suriye’ye gönderilen insani yardımın dağıtım ve kullanımını sağlama çabasında olduğunu savunan Caferi, “Fırat bölgesindeki altyapıyı yok etmede usta olanlar Amerikalılar; tüm petrol ve doğalgaz altyapısını yok ediyorlar” diye konuştu.
BM İnsan Hakları Konseyi bünyesinde hazırlanan EPİ raporlarının sonuçları, 24 Ocak – 3 Şubat tarihleri arasında Cenevre’de düzenlenecek oturumlarda görüşülecek. Suriye, EPİ raporlarında yer alan 12 ülkeden biri. İç savaşın patlak vermesinden bu yana Suriye’yle ilgili daha önce, ilki 2011, ikincisi 2016’de olmak üzere iki inceleme raporu yayınlandı.
Bugün üçüncü raporun açıklandığı oturumda konuşan ABD’nin BM Cenevre Daimi Temsilcisi Bathsheba Crocker, Suriye’de rejim tarafından “keyfi olarak cezaevinde ve yargılama olmaksızın tutuklu olan” kişilerin serbest bırakılması ve kuşatma altındaki bölgelere insani yardım hizmetlerinin kesintisiz devam etmesinin sağlanması için çağrı yaptı.
Türk diplomattan çağrı
Türk diplomat Muzaffer Uyav Gültekin de Suriye rejiminin halkı açlığa mahkum etmek ve temel hizmetlerin sunulmasının önüne geçmek dahil bir dizi insan hakkı ihlalinde bulunduğunun altını çizerek, ülkede terör örgütlerinin de hala güvenli bir şekilde barınabildiğini söyledi.
Esad rejimi yetkililerinin suçlamaları reddederek gerçeği çarpıtmaya çalıştığını savunan Gültekin, Türkiye hükümetinin Suriye rejimini, insan hakları ilkelerine uymaya, sivil halkı ve insani yardım görevlilerini öldürmeyi sonlandırmaya ve sağlık tesisleri ve altyapı unsurlarını hedef almayı bırakmaya çağırdığını belirtti. Gültekin ayrıca iç savaş nedeniyle ülkelerinden kaçan ve yerinden edilmiş mültecilerin güvenli geri dönüşünün sağlanması gerektiğini kaydetti.
İngiliz Büyükelçi Simon Manley de Suriye rejiminin halka “dehşet verici” bir muamele gösterdiğini savunarak, “Sivillere ve altyapıya yönelik saldırılarını güçlü bir şekilde kınıyoruz. Açlığa mahkum etme ve muhaliflerin elindeki bölgeleri kuşatma altına alma durumu oldukça elim” dedi.
Fransız elçi Jerome Bonnafant da Suriye lideri Beşar Esat hükümetine, “cezaevlerindeki yasadışı infaz, işkence ve insanlık dışı uygulamaları” sonlandırma çağrısında bulundu.
Esad rejimine destek veren Rusya’dan ise Batılı ülkelere tepki geldi. Rus Büyükelçi Gennaday Gatilov, “Suriye’deki durumun normalleşmesinin önünde duran engeller arasında yabancı ordu birliklerinin varlığı ve Batı’nın uluslararası hukuka aykırı olan tek taraflı yaptırımları da yer alıyor” şeklinde konuştu.
İsrail Büyükelçisi Yardımcısı Adi Farjon da, “Suriye rejimi, son 10 yılda 500 binden fazla sivil öldürdü, kendi halkına gazla zehirledi ve kuşatma ve açlığa mahkum etmeyi savaş taktiği olarak kullandı. Yüzbinlerce kişiyi tutukladı ve bu kişileri cinsel şiddete, infaza ve ölümle sonuçlanan dövülmelere maruz bıraktı” dedi.
Suçlamaları reddeden Caferi, Suriye rejim güçlerinin ülkedeki hastaneleri hedef aldığı yönündeki iddiaları da “asılsız yalanlar” olarak nitelendirdi.
Esat hükümeti yetkilileri, BM bünyesinde daha önce gündeme gelen savaş suçu suçlamalarını da reddetmişti.
(vş)
