Sağlık ekonomisi uzmanı ve MEF Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Onur Başer, yaptığı araştırma sonuçlarına göre önümüzdeki iki hafta içinde Covid ölüm rakamlarında 100 bin eşiğinin aşılmasını beklediğini söyledi. Başer, “Hükümet desteğiyle birlikte acilen tam kapanmaya gitmemiz gerekiyor” uyarısını yaptı.
Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, Covid-19 Türkiye’ye giriş yaptığı günden itibaren bir yıllık süre içerisinde 18 Mart 2021’e dek ölüm sayısı 29 bin 696 olarak açıklanmıştı. Prof. Dr. Onur Başer ise aynı dönemi kapsayan istatistiki araştırmasına göre, Covid kaynaklı ölüm sayısını 89 bin 315 bin olarak hesapladı. Çalışmanın genişletilmiş halinde ise 18 Mart 2020 ile 7 Nisan 2021 tarihleri arasında Türkiye’de toplam 144 bin 521 fazla ölüm gerçekleştiği ortaya koyuldu ve bu dönemde Covid nedeniyle 96 bin 347 kişinin hayatını kaybettiği hesaplandı.
Günde ortalama 335 kişi hayatını kaybediyor
Başer, 18 Mart ile 7 Nisan 2021 tarihleri arasında da ölümlerin artarak devam ettiğine dikkat çekerek, “Bu 21 gün gibi kısa bir süreçte, Türkiye genelinde günde ortalama 503 fazla ölüm gerçekleşti. Bunların 335’i ise Covid kaynaklı” dedi.
Çin aşısının etkinliği tartışılmalı
Aşı diplomasisinin çok etkili yürütülmesi gerektiğini vurgulayan Başer, “Çin Hastalık Kontrol Merkezleri Başkanı Gao Fu ülkede üretilen koronavirüs aşılarının etkisinin düşük olduğunu ve diğer aşılarla karıştırılmasının düşünüldüğünü açıkladı. Çin aşısını kullanan 4 ülke Meksika, Peru, Macaristan ve Türkiye, aynı zamanda vaka ölüm oranları en yüksek olan ilk 4 ülke. Aşının etkinliğini de mutlaka tartışmalıyız. Yıl sonunda 65 yaş üstü vatandaşlarımız tekrar aşılanmak zorunda kalabilir ve aşı yetersiz kalırsa tekrar korunmasız kalabilirler. Eğer toplum bağışıklığı aşı yoluyla sağlanmaz ise, Türkiye sağlık sistemi çok zorlanacaktır. Aşı tedariki yapılana kadar, sosyal destek ile tam kapanma tek çare olarak görülüyor şu an. Virüsün matematiğiyle tedavi yaparak başa çıkmamız mümkün değil. Salgını hastanenin dışında yenmemiz gerekiyor” dedi.
Bursa, Kocaeli ve Sakarya’da ölüm sayıları yükselişte
Önlenebilir ölümlerin, tedavilerini erteleyen ve hastaneye gidemeyen kalp, kanser gibi hastalardan oluştuğunu belirten Başer, bir an önce sahra hastanelerinin kurularak, Covid olmayan hastaların o hastanelerde tedavi edilmesi gerektiğini söyledi. Özellikle Bursa, Kocaeli ve Sakarya’da vefat sayılarının çok yüksek olduğuna işaret eden Başer, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dünyada özellikle gelişen tedaviler ve yanlış kullanılan tedavilerin kaldırılmasıyla Covid ölüm oranları yüzde 20 dolayında azalırken, Türkiye’deki belediyelerin kayıtlarını esas alarak yaptığımız çalışmada geçen senenin çok üstünde ölüm sayılarıyla karşılaştık. Covid-19, Türkiye’de ilk çıktığı tarih olan 18 Mart ile 7 Nisan 2020 aralığında Bursa’da 126 fazla ölüm varken, bu sayı 210’a; Sakarya’da 179 fazla ölüm varken 220’ye, Kocaeli’nde 77 fazla ölüm varken, 290’a yükselmiş. İstanbul’daki fazla ölüm artış hızları ise geçen seneki artış hızında seyrediyor. İstanbul’da 2020 öncesine göre günde ortalama 70-80 fazla ölüm görülüyor.”
Prof. Başer tarafından yapılan çalışma kapsamında, daha önce Health Policy Dergisi’nde yayınladığı akademik makalesinde kullandığı metotlar kullanılarak ölüm verilerine ulaşılamayan illerdeki yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi gibi veriler diğer iller ile eşleştirildi ve tahmini fazla ölüm oranları hesaplandı. Analize göre toplam 9 şehirde (İstanbul, Kahramanmaraş, Konya, Bursa, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Denizli, Malatya ve Tekirdağ) 17 Mart 2020-7 Nisan 2021 tarihleri arasında gerçekleşen fazla ölüm sayısı 40 bin 37 oldu.
