İran’ın nükleer programının kontrol altında tutulması için 2015 yılında yapılan uluslararası anlaşmayı yeniden canlandırmak amacıyla Viyana'da yeniden başlayan görüşmeler, Tahran'ın masaya yeni talepler sunmasının ardından gelecek haftaya kadar durduruldu.
Avrupalı liderlerin katılımıyla İran ile ABD arasında Viyana’da yedinci kez başlatılan dolaylı müzakere sürecine, İran’ın yeni Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ilk kez temsilci göndermiş oldu.
Batılı liderler, Haziran ayında ülkedeki seçimlerde galip çıkmasının ardından 5 ay boyunca müzakerelerin başlatılmasını onaylamayan Reisi’yi, İran’ın nükleer programını ilerletmek için zaman kazanmaya çalışmakla suçluyor.
İran'dan Nükleer Anlaşmaya Dönüş İçin İki Ayrı Teklif
Reuters haber ajansına göre, bugün Viyana’da düzenlenen görüşmede, Ali Bagheri Kani öncülüğündeki İran heyeti, daha önceki görüşmelerde büyük oranda tamamlanan anlaşmanın metninde ciddi değişiklikler önerdi. Avrupalı yetkililer ise, yüzde 80’e yakınının tamamlanmış olduğu anlaşmanın bu düzeyde değiştirilmesine yönelik öneriye karşı çıktı.
Fransa, İngiltere ve Almanya’dan konuyla ilgili yapılan ortak açıklamada, “Beş aydan uzun bir süre önce İran müzakereleri durdurdu. O zamandan beri İran nükleer programını daha da hızlandırdı. Bu hafta ise, şu ana kadar varılan diplomatik ilerleme geriletilmiş oldu” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada ayrıca, İran’ın “çok büyük değişiklikler” önerdiği ve bu değişikliklerin yaratacağı “boşlukların gerçekçi bir zaman dilimi içinde nasıl kapatılacağının net olmadığı” belirtildi.
Ortak açıklama yayınlayan üç Avrupa ülkesi yetkilileri, İran’ın bazı taleplerinin anlaşmanın temel ilkelerine uymadığını, bu öneriler karşısında “endişe ve hayalkırıklığı” yaşadıklarını dile getirdi.
2015 yılında imzalanan uluslararası anlaşmayla İran’ın nükleer programının kontrol altına alınması hedefleniyor.
Nükleer silah üretme çabasında oldukları yönündeki iddiaları reddeden İranlı yetkililer, anlaşma aracılığıyla, İran’a karşı bazı yaptırımların kaldırılmasını sağladı.
Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump’ın uluslararası anlaşmadan Amerika’yı tek taraflı olarak çekerek İran’a yeniden yaptırım uygulamasından bu yana müzakerelerden somut bir sonuç alınamıyor.
İran da yaptırımlara misilleme olarak 2019 yılından itibaren anlaşmanın bazı maddelerini ihlal ederek uranyum zenginleştirmeye devam etti.
(vş)
