İran’da gıda yardımlarının kesilmesinin ardından bazı unlu mamüllerde yüzde 300’lük fiyat artışı ülkede yüzlerce kişinin protesto amaçlı sokaklara dökülmesine neden oldu. Protestolar hızlı bir şekilde hükümet karşıtı gösterilere dönüştü.

Reuters haber ajansına göre, sosyal medyada yayınlanan ancak kaynağı henüz belirlenemeyen bazı görüntülerde, protestolar sırasında en az 6 kişinin yaşamını yitirdiği, onlarca kişinin de yaralandığı görülüyor. Polisin sert müdahalede bulunduğu gösterilerde yaşamını yitirenlerle ilgili henüz resmi açıklama yapılmadı.

İran güvenlik güçlerinin Farsan’da protestoculara gerçek mermi sıktığı belirtiliyor.

İran’ın yarı resmi haber ajansı ILNA’da yayınlanan bir habere göre, İran’ın üst düzey güvenlik yetkilisi Kasım Rezai “yasadışı” olarak nitelendirdiği gösterilere “hoşgörü gösterilmeyeceğini ve karşılık verileceğini” belirterek uyarıda bulundu.

İranlı yetkililer protestolarla ilgili geçen hafta yaptıkları açıklamalarda, göstericilerin “birkaç isyancı ve provokatör” olduğu yorumunda bulunmuştu. Ancak bir hafta içinde birçok kente yayılan gösterilerin, ülkede 2019 yılında benzin fiyatlarındaki artışa karşı başlatılan ve daha sonra hükümet karşıtı büyük kitlesel gösterilere dönüşen protestolarda olduğu gibi daha da büyüme ihtimali gündemde.

Reuters verilerine göre, 2019 yılındaki protestolara güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucunda en az 1500 kişi yaşamını yitirdi.

Geçen hafta patlak veren protestolarda İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in fotoğrafları yakıldı. Bazı protestocular, İslam Devrimi’nde devrilen eski Şah Pehlevi’nin sürgündeki oğlu Rıza Pehlevi’nin İran’a dönmesi talebiyle sloganlar attı.

Pehlevi, Twitter hesabından yayınladığı görüntülü mesajda, İran halkına “özgür bir İran için” biraraya gelme çağrısında bulundu ve protestolarda yaşamını yitirenlerin ailelerine başsağlığı mesajı iletti.

Bazı sosyal medya kullanıcıları, ülke genelinde geçen haftadan bu yana internet kesintisi yaşandığını belirtiyor ancak yetkililer internete erişimin engellenmediğini söyledi.

Resmi verilere göre, İran’ın 85 milyon nüfusunun yaklaşık yüzde 50’si yoksulluk sınırında yaşıyor. Ülkede işsizlik ve enflasyon artmaya devam ederken, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018 yılında, İran’ın nükleer programıyla ilgili anlaşmadan ülkesini geri çekerek İran’a yeniden yaptırım uygulaması da ülkenin içinde olduğu ekonomik krizi derinleştiren etkenler arasında.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi ile İran arasında Batılı ülkeler aracılığıyla dolaylı olarak yürütülen müzakereler Mart ayından bu yana duraksamış durumda.

(vş)