Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi Toplantısı’nın ardından
yaptığı açıklamada, yap-işlet-devret yöntemi CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu'nun bilemeyeceğini söyledi.
Erdoğan şunları kaydetti:
"1915 Çanakkale Köprüsünün bir diğer önemli özelliği, kamu-özel sektör iş
birliği modeliyle yap-işlet-devret dediğimiz yöntemle ülkemize
kazandırdığımız son büyük şaheser olmasıdır. Ama Bay Kemal yap-işlet-devret
ne demektir inanın bilmez, anlamaz. Bu öyle her yiğidin kârı değil, bunun
için bu alanda mürekkep yalamak lazım, böyle bir durumu yok. Yıllardır
birileri bu yatırım modeli üzerinden bizi itham ediyor, bize bühtan ediyor,
bizi yerden yere vuruyor.
İGA’yı yaptık, onunla ilgili de konuştular. Şimdi İGA nedir diye sorsan
bilmez. Şu anda dünyadaki ilk 3 havalimanından bir tanesi İstanbul
Havalimanı. Nitekim Çanakkale’deki bu eserin ihtişamını insanların kafasında
soru işaretleri oluşturarak gölgelemek isteyenler hemen harekete geçti. İşte
İstanbul Havalimanı da aynı şekilde dünyada çok büyük sesler getirdi, hâlâ
da devam ediyor. Ve şimdi yüklenici firmalar, işletmeci firmalar buraya
ilave bazı proje tadilatıyla güzellikler yapacaklar.
Geçmediğimiz köprünün parasını ödüyoruz çarpıtması yaptılar. En somut örneği
olan bu bühtanları elbette biz kaale almıyoruz, bir kulağımızdan girip
öbüründen çıkıyor. Bununla birlikte ola ki bu yalanlar sebebiyle tereddüde
düşen vatandaşlarımız varsa, onlar için kısaca kamu-özel ortaklığı veya
yap-işlet-devret projelerinin ne anlama geldiğini şöyle bir kez daha
hatırlatmak isterim.
Kamu-özel ortaklığı projeleri tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir
altyapı modelidir. Dünyada sadece 2021 yılında bu modelle 35,6 milyar
dolarlık yatırım yapılmıştır. Türkiye bu modeli en verimli şekilde kullanan
Avrupa’da 3’üncü, dünyada 13’üncü ülke durumundadır.
Almanya yeni otoyol projelerinin önemli bir kısmını bu modelle hayata
geçirme kararı almıştır. Amerika bir süre önce açıkladığı 1,5 trilyon
dolarlık altyapı projesinin önemli bir bölümünü bu modelle hayata
geçirecektir. Ülkemiz geçtiğimiz 20 yılda ulaştırma ve haberleşme alanında
bu modelle 37,5 milyar dolarlık yatırıma kavuşmuştur. Bay Kemal, bak bunları
millî bütçeden yapmadık, kendileri tedarikçi, aynı zamanda yatırımı yaptılar
ve belli bir süre bunu işletiyorlar."
Yapılan analizler, 2024 yılında kamu-özel ortaklığı projelerinin Hazine’ye
olan yükünün neredeyse sıfırlanacağını, bir sonraki yıldan itibaren de
katlanarak artan bir gelir kaynağı hâline dönüşeceğini gösteriyor. Tabi bu
hesap sadece garanti rakamlarıyla ilgilidir. Yatırımın devreye girdiği andan
itibaren, devletin, vergi, zaman, akaryakıt; bu noktada tabi akaryakıt
tasarrufu ekonomik canlılığın getirdiği kazançlar başta olmak üzere elde
ettiği gelirler kamunun kâr hanesine hemen yazılmaya başlanmaktadır.
Kamu-özel iş birliği modeliyle 2003-2021 yılları arasında hayata geçirilen
yatırımların ülkemizin millî gelirine 395 milyar dolar, üretime 838 milyar
dolar, istihdama 1 milyon kişi katkısı zaten olmuştur. Bu katkı her geçen
yıl artarak sürecek, işletme sürelerinin sonunda da yapılan eserler devlete
geçecektir.
Ayrıca, bu modelle ülkemize kazandırılan büyük projelerin işletme
süresindeki bakım, onarım, geliştirme maliyetlerinin yatırım bedelleriyle
mukayese edebilecek seviyelere çıkabildiği de dikkate alınmalıdır.
Velhasıl, neresinden bakarsanız bakın ülkemiz için karlı, kazançlı, hayırlı,
verimli bir yatırım modelini Türkiye’de etkin ve yaygın bir şekilde
uygulamış olmaktan memnunuz."
(vş)