Dış etkenler, kullanılan ilaçlar ve sahip olunan bazı hastalıklar baş dönmesine neden olabiliyor. Baş dönmesi anlık olarak geçse bile altta yatan neden saptanmadıkça sorunun tekrarlama ihtimali artarken kimi zaman tedbir alınmadığı için üzücü sorunlarla karşı karşıya bile kalınabiliyor.

Baş dönmelerinin önemli bir hastalığın habercisi olabileceğini ve bu nedenle altta yatan nedenin mutlaka belirlenmesi gerektiğini anlatan Medline Adana Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Onur Akpınar, baş dönmesi ve bayılmanın kalp hastalıklarını işaret edebileceğini söyleyerek konu hakkında şu önemli bilgileri verdi:

Kısa süren baş dönmelerine dikkat!

Baş dönmeleri bazen uzun sürer ve saatlerce hatta günlerce devam edebilir. Uzun süreli, aralıksız devam eden baş dönmesi şikâyeti yaşam kalitesini bozduğu için genellikle hastalar bir doktora başvururlar. Bu tür şikâyetler çoğunlukla kulakta denge organı veya beyin hastalıkları ile ilişkilidir ve nadiren kalp ile ilgili sorunlara bağlıdır. Baş dönmesi eğer çok kısa sürerse, hastalar bu durumu “bayılır gibi olma” ya da “fenalaşma hissi” şeklinde tarif ederler. Bu tür baş dönmeleri ise hastalar tarafından genellikle önemsiz bir durum olarak algılanır ve çoğunlukla bir doktora başvurmazlar. Ancak bu şikâyetler önemli bir kalp hastalığının ilk işareti de olabilir.

Aritmi kalbin kasılmasını etkiliyor

Aritmi yani kalpte ritim bozukluğu, kalp atımlarının düzensiz hale gelmesidir ve hastalar bunu genellikle çarpıntı şeklinde hissederken, bazı hastalar ritim problemi sırasında baş dönmesi ve fenalık hissi de yaşarlar. Kalp ritminin çok hızlı veya yavaş olması kalbin etkili kasılmasını engelleyerek tansiyonu düşürür. Bu durum ise beyne yeteri kadar kan gitmesini zorlaştırır. Buna bağlı olarak hastalarda baş dönmesi hatta bayılma görülebilir. Aritmiler çoğunlukla zararsızdır. Ancak nadiren de olsa hayati tehlikeye de yol açabilir.

Kalp yetmezliği olan hastalar etkileniyor

Ender görülen ancak yüksek öneme sahip bazı ritim problemleri ise hastalarda sadece baş dönmesi ve bayılmaya sebep olur. Aslında bu şikâyet kalp durmasının tek belirtisi de olabilir. Sorun, birden fazla damar tıkanıklığı olan kalp yetmezliği hastalarında daha sık görülmekle beraber tamamen normal kişilerde de yaşanabilir fakat genellikle kısa sürer. Kalbin aniden durmasına bağlı olarak beynine kan gitmeyen kişi bu süre zarfında kendinden geçerek bayılabilir. Bu tür şikâyetlerin ciddiye alınmaması halinde ilerleyen dönemlerde aniden gerçekleşen ölümler yaşanabilir.

Tansiyondaki ani değişimler önemli

Bir başka baş dönmesi sebebi ise kan basıncının (tansiyon) aniden düşmesi veya yükselmesidir. Hastaların kullandığı tansiyon ilaçlarının fazla gelmesi nedeniyle kan basıncı düşüklüğü yaşanabilir. Bunun yanı sıra ani gelişen kan basıncı yükselmeleri de hastalarda baş dönmesine neden olabilir. Sorun yaşanırken ölçülen tansiyon ve kalp hızı durum değerlendirmesi açısından çok önemlidir. Sonuçlar normal ise bu şikâyetin kalp hastalıkları ile ilgili olmadığı düşünülür. Eğer çok yüksek bir kalp hızı veya düzensiz kalp atışları varsa ya da kalp hızı çok yavaş ise mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurmak gerekir. Yine baş dönmesi sırasında çekilecek kalp grafiği (EKG) hastalığın tanısını koyma açısından değerlidir. Özellikle eforla birlikte görülen baş dönmesi şikâyetleri ise akla ilk olarak kalp ile ilgili problemleri getirir. Hasta yürüdüğü zaman baş dönmesinden şikâyet ediyorsa, kalp ritmi doktor tarafından mutlaka değerlendirilmelidir. Yine efor beraberinde çarpıntı ve göğüs ağrısı da varsa vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurulmalıdır” diyor.

Ani ölümlere ve felce yol açabilir

Halk arasında ‘şah damarları’ olarak bilinen karotis arterlerindeki daralma veya tıkanma da yine baş dönmesi, göz kararması, kısa süreli konuşma veya görme bozuklukları gibi yakınmalara neden olabilir. Damarlardaki ciddi daralmalar veya gelişebilen pıhtılar ani ölümlere veya kalıcı felce neden olabilir. Söz konusu sorunları yaşayanların uzman bir doktora baş vurmaları hayati derecede önemlidir.

Basit yaşam değişiklikleri sorunu çözebiliyor

Toplumda oldukça sık görülen ve ‘vazovagal senkop’ ya da ‘ortostatik hipotansiyon’ olarak bilinen, ani gelişen, kısa süreli baş dönmesi ve bayılmalara yol açan rahatsızlıkta ise kalpte herhangi bir problem yoktur. Sorun, kişide normal işlemeyen refleks mekanizmaları yüzünden gelişen tansiyon ve nabız düşmesidir. Birden ayağa kalkınca veya uzun süre ayakta durunca ortaya çıkan baş dönmesi nadiren bayılmalara neden olur. Özellikle sıvı kaybının fazla olduğu yaz aylarında şikâyetler artar. Bazen stres ve kullanılan ilaçlar bu hastalığa neden olabilir. Bu sorun genellikle tedavi gerektirmeyen ve basit hayat şekli değişiklikleri ile düzeltilebilen bir baş dönmesi sebebidir.

(vş).