Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM 74. Genel Kurulu çerçevesinde gerçekleşecek İklim Zirvesi'ne katılacak liderlerden, süslü konuşmalar yerine somut taahhütlerde bulunmalarını istediğini söyledi.
BM Genel Sekreteri Guterres, ABD'nin New York kentinde gerçekleşecek BM 74. Genel Kurulu Görüşmeleri Öncesi düzenlediği basın toplantısında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
İklim değişikliğine karşı mücadelenin kaybedildiğine dikkati çeken ve 23 Eylül'de İklim Zirvesi düzenleyeceğini belirten Guterres, "Liderlerden İklim Zirvesi'ne süslü konuşmalarla değil, somut taahhütlerle gelmelerini istedim" dedi.
Bu arada BM İklim Zirvesi öncesi yayımlanan rapor, 2015-2019 arasının tarihteki en yüksek sıcaklık ortalamasına sahip 5 yıllık dönem olduğunu ortaya koydu.
Dünya liderlerinin katılacağı BM İklim Zirvesi öncesi yayınlanan rapora göre, son 5 yıllık dönem 2011-2015 arasındaki döneme göre ortalama 0,2 santigrat derece daha sıcak geçti. Son beş yılın ortalaması 1850-1900 yıllarını kapsayan sanayi öncesi dönemden ise 1,1 derece daha yüksek.
Rapordaki bir başka çarpıcı veri ise, son 40 yılda kuzey kutup bölgesinde yaz mevsiminde deniz buzuyla kaplı alanın her 10 yılda ortalama yüzde 12 küçüldüğünü ortaya koydu. En fazla küçülme 2015-2019 döneminde gerçekleşti. Diğer yandan en fazla buzul erimesi de bu dönemde kaydedildi.
Karbondioksit üretiminde azalma yok
Pazartesi günkü zirve öncesinde konuşan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, devletlerden sera gazı salınımını azaltma hedeflerini yükseltmelerini istedi. Rapora göre mevcut hedeflerle bile karbondioksit üretimi azalmadı, tam tersine arttı. 2018'de 37 milyar ton ile rekor karbondioksit seviyesine ulaşıldığını ortaya koyan rapor, bu seviyenin henüz tahmin edilen tepe noktası olmadığının altını çizdi.
Küresel ısınmayı ''iklim krizi'' olarak tanımlayan Guterres, bir an önce harekete geçilmezse ''iklim değişikliğinin her yıl 7 milyon kişinin ölümüne neden olacağı'' uyarısında bulundu. Guterres, 2015'te varılan Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen küresel sıcaklık artışını yüzyıl sonuna kadar 2 derecenin altında tutma hedefine ulaşılabilmesi için liderlerden zirveye "somut planlarla'' gelmesini istedi.
2019 İKLİM ZİRVESİ NEDEN ÖNEMLİ?
New York’ta düzenlenecek ve yüzyılın en büyük iklim hareketlerinden biri olacak İklim Zirvesi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Kanada Başbakanı Justin Trudeau gibi pek çok farklı liderin katılımıyla gerçekleşecek. Etkinliğin genel amacı ise ülkelerin 2015 yılında imzalanan Paris Antlaşması’nın katılımcı ülkeler tarafından onaylanmasını hedefleyecek.
Bu kapsamda tüm katılımcı liderleri “süslü konuşmalar yerine somut gerçekler” ile gelmeye çağıran BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tüm liderlerden dört özel talepte bulundu: 2050 için karbon nötrlüğü planları, fosil yakıt sübvansiyonlarıyla mücadele yolları, karbon vergilendirilmesi ve 2020'nin ötesinde yeni kömür gücü olmaması. Genel Sekreter, eğer tüm bunlar yapılabilirse iklim değişikliğinin önüne geçilebileceğine inanıyor.
Zirve beklentileri oldukça düşük
İklim değişikliğine dikkat çekmek amacıyla toplantılardan üç gün önce Greta Thunberg isimli 16 yaşındaki bir iklim aktivisti, dünya çapında potansiyel olarak milyonlarca insanın katıldığı "küresel iklim saldırısı" için New York sokaklarına giden binlerce kişiden biriydi. Bugün itibariyle BM Gençlik İklim Zirvesinde konuşan iklim aktivisti Thunberg, iklim konusunda gençleri kimsenin durduramayacağını ve liderliği gençlerin üstlenmesi gerektiğini belirtti.
Ancak tüm bu spot ışıklarına rağmen pek çok otoritenin umutları nispeten düşük. Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Londra Ekonomi Okulu'ndan Nicholas Stern, “Büyük bir gelişme beklememiz gerektiğini düşünmüyorum” diyerek beklentilerinin oldukça düşük olduğunu belirtti.
Bu düşük beklentilerin nedeni ise kısmen ABD ve AB’den kaynaklanıyor. ABD hükumeti ve Başkan Donald Trump, 2015 yılında düzenlenen Paris Anlaşmasını kabul etmemiş ve iklim değişikliğini reddetmişti. Yine bu noktada bu yaz AB, 2050’de net sıfır emisyon hedefini benimsememiş ve iklim değişikliği önlemlerinde ivme kaybetmişti.
“Hedeflerden çok uzaktayız”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katılacağı İklim Zirvesi, Dünya’nın sıcaklık sınırlamasını gelecek yıllar için 1,5 ° C’nin altında tutmaya ve yüzyılın sonuna kadar ise 2° C altında tutmaya odaklanacak.
Fakat tüm vaatlere rağmen araştırmacılar, Dünya yüzyılın sonuna kadar yaklaşık 3° C ısınacak diyor. Bu kapsamda düşüncelerini dile getiren CAT araştırmacısı Niklas Höhne, belirlenen hedeflerden “Biraz uzak değiliz, çok uzaktayız” açıklamalarında bulundu.
CAT tarafından yapılan bir analize göre eğer şehirler, bölgeler ve şirketler 2030 yılına kadar vaat ettikleri tüm emisyon azaltmalarını yaparlarsa, o zamana kadar Dünya 1,5° C olmasa da 2° C'nin altında kalabilir. Pek çok otorite bunu “cesaret verici fakat gerçeklikten uzak” olarak nitelendiriyor.