Türkiye, 31 Mart´ta yapılan ve itiraz süreciyle giderek daha da karışık bir hal alan, bir türlü sonuçlanamayan seçim sürecine odaklanmışken, Sri Lanka´da, 21 Mart Pazar günü ve Hıristiyanların Paskalya ayini sırasında meydana gelen terör saldırılarında, hiçbir şeyden haberi olmayıp normal yaşamlarını sürdürmeye çalışan, ajansların verdiği bilgilere göre 359 masum insan hayatını kaybetti.
Yapılan terör eylemini, IŞİD (DEAŞ) terör örgütü üstlendi. Sri Lanka yetkilileri, bu eylemin Yeni Zelanda´da camilere yapılan saldırının intikamının alınması maksadıyla yapılmış olabileceği iddiasını gündeme getirirken, ellerinde bu yönde istihbari bilgi olduğunu da söyledi.
Terör eylemi, maksadı ne olursa olsun, hedeflediği kitle üzerinde vahşete varan etkisiyle, insanlık dışı.
Literatürde, kontrolsüz kitlelerin yarattığı aşırı şiddet ve katliamlar terör, terörün bilinçli kullanımı ise terörizm olarak anlamını bulurken, Sri Lanka saldırılarının sekiz farklı noktada eş zamanlı ya da planlı bir süreçte yapılmış olması, bu saldırıların, terörizm kapsamında, bilinçli olarak yapıldığının genel olarak ispatı.
Terörizm, önlemedeki zorluğu, inisiyatifin ağırlıklı olarak terör eylemini yapan kişi veya örgütlerde olmasıyla yeterince sorun yaratırken, provoke edilmesi hedeflenen kitleler üzerinde yapılan/yapılması gereken planlı ve kapsamlı, uzmanlık gerektiren çalışmayla, bir anda kontrolden çıkarak geniş kitlelere yayılma imkânı bulabilmesiyle, halen, tüm ülkelerin en önemli sorunlarından biri olmaya devam ediyor.
Terörizm, planladığı, hedefine aldığı eylemi gerçekleştirmek için çalışmaya başladıktan sonra, eğer planlama, hedeflenin tarihi, etnik, inanç, kültür değerleriyle uyum içinde ve derinlikte yapılmışsa, küçük bir kıvılcım ya da literatürdeki kullanımıyla etkin, akıllıca, yerinde ve zamanında yapılan bir provokasyonla, giderek artan bir ivmeyle ve etkin bir dağılımla, güvenlik kuvvetlerinin tüm çabalarına rağmen kontrolden çıkarak, amacına ulaşabilme yeteneğine sahip. Özellikle eğitimi yeterli seviyeye ulaşamamış kitleler üzerindeki başarı oranı, tartışılamaz boyutlarda.
Sri Lanka, Hindistan´ın hemen güneyinde bir ada ülkesi ve bu ülke konumuyla, ABD´nin Pasifik politikalarında stratejik bir öneme sahip. ABD, uygulamaya çalıştığı bölgesel politikalarla Çin´i düşman olarak tanımlayıp, hedefine oturtmuşken, Hindistan, sessizce teknolojisini ve askeri gücünü geliştirerek, küresel güç olma yolunda kendince emin adımlarla ilerliyor. Yani yakın gelecekte yeni ve etkin bir güç odağı olarak, küresel dengelerde yer alacak. Bu durumda, ABD´nin Pasifik politikalarıyla birlikte Hindistan´ın da kontrol altında tutulması önem kazanıyor.
Sri Lanka, konumuyla Tayvan benzeri bir stratejik öneme sahip. Doğal bir üs konumunda ve etnisitenin demografik dağılımı Budist Sinhali, Hindu Tamil, Müslüman karışık ve Hristiyan karışık bir yapıya sahip. Ancak, Müslüman nüfus ağırlıklı olarak Tamillerden oluşuyor. Tamil denilince akla ilk gelen, 1976´dan bu yana, Sri Lanka´da bulunan Tamillerin bağımsızlığı için mücadele ettiğini söyleyen, Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları/Tamil Kaplanları. Tamil Kaplanları, Helen ABD, AB ve Hindistan tarafından terör örgütü olarak kabul edilerek, terör listelerine alınmış durumda.
Sri Lanka, jeostratejik konumuyla, küresel güç odağı iki ülkenin, ABD ve Çin´in ilgi alanında iken, her iki güç odağı da bu ülkeyi etki alanı haline getirebilmek ve mümkün olduğunca kontrollü kaosla stratejik konumundan faydalanmak için uğraşı içinde. Hindistan ise bu hemen ötesindeki atlama noktasını kontrol altında tutarak, bekasına yönelik tehditleri ortadan kaldırmaya çalışıyor.
Küresel güç dengeleri, küresel ısınma gibi değişimler ve teknolojik gelişmelerle birlikte değişen stratejik bölgelerde kontrolü elde bulundurmak maksadıyla, mücadelelerini vekâlet savaşları üzerinde yoğunlaştırır ve kendilerince gerektiğinde, doğrudan müdahalelere yönlenirken, uluslararası barış girişimlerine rağmen, stratejik öneme sahip bölgelerde şiddetin, vahşetin, insanlık dramlarının yaşanmaya devam edeceğini ve hatta artacağını öngörmek yanlış olmaz.
Can UĞURATEŞ
