Ancak ekonomik gerekçelerin giderek artan baskısında, ülkeler, alınan tedbirleri gerek-yeter düzeyde, asgari seviyede tutarak, “Yeni Normal” olarak ifade edilen bir süreci başlatmak zorunda kaldılar. Yeni normal, insanların yaşam şekillerini aşırı derecede sıkıntıya sokmaksızın, alınması gereken ve etkinliği tartışmasız kabul edilmiş olan basit kişisel tedbirleri içeriyor. Bu tedbirleri uygulamak, işgücü olarak veya maddi açıdan, bireylere önemli maliyet de yüklemiyor. Maske-sosyal mesafe-hijyen üçleme şartlarını titizlikle yerine getirmek, bireysel korunmada önemli bir kalkan oluştururken, zorunlu etkileşimde bulunulan diğer bireyleri de koruyor ve toplum sağlığı açısından da bir gereklilik.
Üç ay boyunca daha sıkı tedbirlerle devam ettirilen, bilinmezlerle dolu bir süreç ardından, pandeminin yayılma hızında görülen kısmi düşüşle birlikte, ekonomik gerekçeler ve toplum psikolojisinde dengelerin korunması adına, yönetim tarafından, oldukça sıkı tedbirlerle sürdürülen kontrollü süreçten, zaman içinde normale geçiş maksatlı, bazı esnekliklere müsaade kararı verildi. Yeni normal olarak tanımlanıp, kontrollü olduğu söylenen bu yeni sürecin toplum hayatına yansıması, halka, bireysel bazda oldukça önemli sorumluluklar yüklerken, bir gerçek göz ardı edildi. Yeni normal uygulamasının başlamasıyla birlikte ortadan kalkan caydırıcı cezai yaptırımların ardından, kısa sürede görüldü ki pandemi sürecinin başında bu yana, gecikmeksizin her safhada devreye giren komplo teorisyenlerinin söylemleri ile inanca dayalı kadercilik anlayışındaki spekülatif, manipüle edilmiş söylemlerin olumsuz etkisi, topluma oldukça güçlü yansımış durumda. Ayrıca, cehaletin esaretinde, cesaret ile aptallık arasında bulunan ince çizginin farkına varamayanların, güç gösterisine dönüşen düşüncesiz, bilinçsiz davranışlarının da etkisiyle, birçok yerde, salgın yeniden yükselişe geçti. Özellikle ilk tedbirler kapsamında giriş çıkış yasağı uygulanan büyükşehirlerden, yasağın kalmasıyla birlikte kaçışla, Anadolu’nun daha sakin olan bölgelerinde, salgının yayılma hızının yükselişe geçmesi düşündürücü. Bireyler, kırsala kaçmakla salgının etkisinden kurtulacağını hesaplarken ya da güçlü aile bağlarının baskısında, alışkın olduğu geleneksel yaşamını ısrarla devam ettirmek için aile ziyareti maksadıyla, doğduğu, büyüdüğü yere, sevdiklerinin yanına gitmek isterken, tehdidi, konakçı konumunu üstlenerek, sevdiklerine de ulaştırdığının farkında dahi değil.
Şimdilerde, birçok paylaşımda, yapılan mesleki ya da sosyal toplu faaliyet için farkında olmaksızın kullanılan, “Pandemi sürecinin ardından” diye başlayan söylemler ve paylaşılan tedbirden uzak görüntüler, insanların ne kadar yanlış bir algı içinde olduklarını gösteriyor. Küresel seviyede henüz etkin bir tedavi yöntemi ve aşı bulunmamışken, böyle bir algıya sebep olanların, durup bir düşünmesi gerekiyor. Halkın da bir şekilde konunun ciddiyetini kavrayıp, davranışlarını bilimsel önerilere uygun düzenlemesinin zamanı çoktan geldi. Bu konuda kesinlikle taviz verilmemesi gerekiyor.
Ekonomik gerekçelerle üretim ve hizmet sektörlerinin devamlılığında tedbirlere riayet önem kazanırken, yeni normal, kesinlikle tehlike geçti anlamına gelmiyor. Bu durumda, sosyal faaliyetlerin bir süre daha ertelenmesi önemli bir gereklilik.
Üstelik pandeminin başından bu yana, bilim insanlarınca özellikle belirtilen bir gerçek de var. Pandemi sona ermiş görünse de mutasyonla, ikinci bir dalga kaçınılmaz gibi görülüyor ve kesinlikle hazırlık gerektiriyor.
O halde toplumun artık bir an önce bencilce davranış şekillerinden uzaklaşıp, kendi iradesiyle ve sorumluluklarını idrak ederek, “Yeni normal” olarak isimlendirilen süreçte, kendisinden titizlikle uyulması istenen, maske-sosyal mesafe-hijyen kurallarını taviz vermeksizin, ciddiyetle uygulaması gerekiyor.
Can UĞURATEŞ
