Küresel Salgın, çok sayıda insani kayıp ve yaygın bir kurumsal yıpranma bırakarak ilk hızını kesmiş gibi görünmekte.
Yanlış politikalar ve ihmallerle de olsa birçok ülkenin durumun bilincine vardığı söylenebilir.
Bilim çevreleri bazı coğrafyalarda ilk yayılımı halen süren pandeminin yeni dalgalarla tehlikeli dönüşler yapabileceğine dikkat çekmekte.
Afrika kıtası, asırlardır biriken sorunlarına pandemi ilavesiyle yeni insanlık felaketlerinin eşiğinde olup mülteciler de aynı durumdadır.
Sağlık altyapısı olmayan mülteci toplulukları ve az gelişmiş Afrika ülkeleri en korunmaya muhtaç ve kırılgan topluluklar olup Dünyadaki toplam mülteci nüfusunun 100 milyona yaklaştığı, az gelişmiş Afrika nüfusunun ise 1 milyarı çok aştığı hesaplanmaktadır.
AFRİKA
Yapısal sorunlar içinde henüz bağımsızlık ve devletleşme sürecini tamamlayamamış Afrika coğrafyasının, gelişmiş ülkelerin dahi baş edemediği korona pandemisinin üstesinden gelmesi elbette beklenemez.
Kanlı iç savaşlar, kıtlık, hastalık bölgenin kaderi adeta. Kıtlıktan dolayı birçok ülke açlık ölümleri sınırında.
İç savaş ve etnik katliamlar milyonlarca insanı yerlerinden etmiş durumda.
Ebola, sarıhumma, tifo, kolera, sıtma gibi mevsim salgınları her yıl on binlerin ölümüne yol açmakta.
Dünya Sağlık Örgütü, Ekvatorya bölgesinde sarıhumma salgının yeniden başladığını ilan etmiştir. Korona gibi yırtıcı etoburlardan, yarasalardan kaynaklandığı bilinen ebola virüsünün tetikte olduğu söylenmekte.
MÜLTECİLER
Genel bir sağlık otoritesine bağlı olmayan, günlük temel ihtiyaçlarını dahi sağlamakta güçlük çeken mülteciler, korumasız durumda.
Sığındığı ülkeden ve sağlık desteği alma şansı kısıtlı.
Türkiye gibi yoğun sığınmacı barındıran ülkelerin, pandemi karşısında uluslararası toplumdan ve ihtisas kuruluşlarından iş birliği ve destek talebinde bulunması düşünülmeli.
NATO, G20 ve Birleşmiş Milletlerin görev alanı Sağlık, Gıda, Tarım, Çocuk ve Mülteciler olan (WHO, FAO, WFP, UNICEF, UNHCR gibi) ihtisas kuruluşları ile iş birliği mümkün olabilir.
***
Mültecilerin korona bilgileri, kayıpları, etkilenme düzeyi konusunda sağlıklı veri bulunmamaktadır. Ev sahibi ülkelerin, kendi derdine düşmüş olduğu bir ortamda, sahipsiz kaldıkları bilinmektedir.
Afrika’dan gelen pandemi verileri de zayıftır. Yönlendirilmiş fiktif sayılar dışında, alınan tedbirler, sonuçları, test ve vaka sayısı gibi ayrıntılar görülmemektedir.
İç savaş, kıtlık, açlık, bölgesel salgınlar ve mültecilik koşullarında, doğal sayılıp kayıtlara geçmeyen on binlerce ölüm vakasında artış olup olmadığı da bilinmemektedir.
Haberler daha çok üst düzey sansasyonel pozitif vakalar ve aşı testleri için yapılan astronomik teklifler gibi komplo teorilerini içermekte.
Bazı ülkelerde Devlet Başkanları, Yardımcıları ve Bakanlar arasında pozitif tespitler olduğu, çok sayıda bürokrat, general ve askeri kayıplar yaşandığı konuşulmaktadır.
***
Sadece kendimizi kurtaracağımız münferit izole çözümler küresel bir salgında işe yaramamaktadır. Pandemi, bitti derken, kırılgan Afrika ve mülteciler üzerinden dönüp bizi yeniden vurabilir.
Birleşmiş Milletler Genel sekreterinin de teslim ettiği üzere, aynı gemide olan insanlık ya birlikte kurtulacak ya da toptan batacaktır.
