Zeynep Kural-İNCE DOKUNUŞLAR


İLK MECLİS


Kurtuluş Savaşı her haliyle devam ediyorken,

Aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk, milli egemenliğin her şeyden önce sağlanması amacıyla bir Millet Meclisi toplamanın çok önemli olduğuna karar verir.

Uzun uğraşlardan, yoğun görüşmelerden sonra,

İlk Büyük Millet Meclisi´nin açılışı, Cuma gününe denk getirilerek, Hacıbayram Camisi´nde topluca namaz kılınıp dua edilerek 23-Nisan-1920 tarihinde yapılır.

O gün, Ankara ve civarından gelen halk, daha sabahın erken saatlerinden itibaren sokakları, öğlen, açılış törenine yakın saatlerde ise Hacıbayram Camisi´ni tıka basa doldurur. Öyle ki vekiller bile girmekte güçlük çeker.

Mustafa Kemal Atatürk ve yanındakiler, bu yoğun kalabalık arasından geçerek, eskiden İttihat ve Terakki binası olan, üzerinde kırmızı beyaz Türk bayrağı dalgalanan Meclis´e doğru yürür. Ellerinde Peygamber´in yeşil sancağını taşıyan üç imam, heyetin en başındadırlar.

Bir çift koç kurban edildikten sonra Mustafa Kemal Atatürk kapıya doğru ilerler, kurdeleyi keser, yüz elliye yakın vekil, milleti ve memleketi koruyacaklarına yemin etmek üzere içeri girerler. Herkes yerini aldıktan sonra üç yüz altmış dokuz kişi oldukları görülür.

Dikdörtgen şeklinde, uzun, balkonlu bir salonda, Başkan ve kâtipler için kurulmuş bir kürsüden başka, vekiller için de cilalanmış okul sıraları vardır. Elektrik olmadığından, bir kahveden ödünç alınan tek bir gaz lambasının ışığında görüşmelere başlarlar.  

Yeni bir ruh gerekiyordu.

Hâkimiyet, kayıtsız, şartsız milletin elinde olmalıydı. Millet Meclisi, kabine üyelerini teker teker seçecek kadar geniş bir yasama ve yürütme yetkisini elinde bulundurmalıydı.

Ancak bu şekilde dağınık unsurlar bir araya toplanabilir, milli hareket, gerçek bir varlığa kavuşabilirdi.

Mustafa Kemal Atatürk, bir önerge niteliği taşıyan açılış nutkunda, Büyük Millet Meclisi´nin üstünde hiçbir kuvvet olmayacağını belirtir.

Meclis, yasama ve yürütme görevlerini kendinde birleştirecek ve hükümet işlerini görmek için Meclis Başkanı´nın idaresinde bir heyet seçecekti.

Bu kararlar coşkuyla karşılanır ve kısa bir tartışmadan sonra kabul edilir. Meclis adına yayınlanan bir beyannameyle millete bildirilir. Meclis, Mustafa Kemal Atatürk´ü başkanlığa seçer. Ardından vekiller seçilir.

Herkesi barındıracak kadar odanın, yerleşmeye yetecek kadar masa ve sandalyenin olmadığı bu binada ilk vekiller heyeti çalışmaya başlar. Meclis içinden seçilen bir komisyon, yeni Anayasa´yı hazırlamak üzere görevlendirilir.

Aslında Büyük Millet Meclisi, bu koşullarda, gelecekteki Cumhuriyet´in temelini atar.

Böyle anlatıyor Lord Kinross, Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu adlı kitabında o günleri.

YAZARLAR

  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • BIST 100

    8828,70%-0,62
  • DOLAR

    32,29% 0,55
  • EURO

    35,19% 0,29
  • GRAM ALTIN

    2238,56% 0,53
  • Ç. ALTIN

    3895,90% 0,00