PROF. DR. FİKRİ AKDENİZ - BİLİM DÜNYASI


GÖBEKLİ TEPENİN ÖNEMİ NEDİR? - 1

Göbekli tepe insanlık tarihi için yeni bir bakış açısı getirdi.


Arkeolojik alanı, büyük ve yekpare kireçtaşından yapılmış T-biçimli dikilitaşların ön plana çıktığı yuvarlak-oval  yapılardan oluşan etkileyici anıtsal mimarisi nedeniyle birçok uzman tarafından “medeniyetin doğum yeri”  olarak değerlendirilen.Göbeklitepe önemlidir çünkü döneminin inanç dünyasını, düşünsel zenginliğini, ve toplumsal düzeni anlamamızı sağlayan şaşırtıcı çeşitlilik ve zenginlikte bulgu ve buluntu vermiştir.Göbekli Tepeyi birlikte inceleyelim. Göbekli Tepe Şanlıurfa ilinin yaklaşık 15 km kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 770 metre yukarıda yer alır. Ülkemizde Kültür ve Turizm Bakanlığı 2019 Yılını Göbekli Tepe yılı olarak duyurmuştur.
1995-2006 yılları arasında Şanlıurfa Müze Müdürlüğü başkanlığında, İstanbul’daki Alman Arkeoloji Enstitüsü’nden Alman Prof. Dr. HaraldHauptmann (1936-2018) ın bilimsel danışmanlığında ve daha sonra Alman Prof. Dr. KlausSchmidt (1953-2014) ve ekibinin katılımıyla kesintisiz kazı çalışmaları gerçekleştirilmiştir.1995 yılından başlayarak2014 yılına kadar sürdürülen arkeolojik kazılarla Göbekli Tepe gün yüzüne çıkarılmaya başlandı.
Radyokarbon analizleri sonucunda milattan önce 10 binli yıllarda inşa edilmeğe başlanan Göbekli Tepe, Örencik köyünün 2,5 km doğusundadır. 1995’te Göbekli Tepe izleri bulunmadan önce insanların o çağda avcılık ve toplayıcılık yaparak göçebe hayatı yaşadığı tahmin ediliyordu.Prof. Dr. KlausSchmidt’in ifadesiyle “ Göbekli Tepedeki kazılarda elde edilen bulgularla, dünyanın bilinen en eski tapınma merkezlerinden birinin bu bölgede olduğu ortaya çıkarılmıştır. Göbekli Tepede “T “ biçimindeki anıtsal dikili taşların çok yakındaki taş ocaklarından getirilmiş olduğu sonucuna varılır.  Bu yapılar belli bir sosyal organizasyonun sonucu olarak belli bir yerde ikamet eden insanların birlikte ürettiği eserlerdir. 
Kazı ekibinin başkanı Alman Arkeolog Prof. Dr. KlausSchmidt’e göre Göbekli Tepe’deki insanlar kalabalık topluluklarhalinde  ibadet merkezine yakın olma arzusu nedeniyle yerleşik hayata geçti ve topluluğun ihtiyaçları doğrultusunda tarıma başlandı. Yerleşik hayatı simgeleyen ve tarımı işaret eden buğdayın ilk izleri Göbekli Tepe eteklerinde bulundu.
Dinler tarihi yazarı Alman Profesör Karl W. Lukkert’ın değerlendirmesine göre  “Göbekli Tepe Neolitik dönemin ilk aşamasına, yaklaşık olarak MÖ 10bin yıla tarihleniyor. Göbekli Tepe gücenmiş tanrılara veya hayvanlara yönelik, eski bir yaşam tarzı olarak, tüm Neolitik avcıların sahnelediği bir tür kefaret veya “uzlaşma” jesti olarak düşünülmektedir”.(Bilim ve Ütopya, 2019 sayı 299, 19-24)

 

Göbekli Tepe ile ilgili kitaplar

YAZARLAR

  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • Pazar 28.3 ° / 15.7 ° Güneşli
  • BIST 100

    9079,97%3,10
  • DOLAR

    32,35% 0,15
  • EURO

    34,93% -0,09
  • GRAM ALTIN

    2322,96% 0,18
  • Ç. ALTIN

    3843,45% 0,00