1965 Temmuzu da sıradan, bildik diğer temmuz ayları gibi sıcak geçiyordu. Türkiye o yılın son baharında yeni bir seçime hazırlanıyordu. TBMM´nin gündeminde Petrol Yasası ve Toprak Reformu Yasası vardı. Bu yasalar meclisten geçmiyor, geçemiyordu. Ülke bir koalisyon hükümetiyle idare ediliyordu. Demirel o yıllarda çiçeği burnunda genel başkan olarak AP´nin başındaydı ve CHP´ni ?aşırı solu? himaye etmekle suçluyordu. İsmet Paşa CHP Genel Başkanı olarak hem Cumhuriyeti hem Parlamenter Demokrasiyi savunma mücadelesi veriyordu. Kimsenin aklına ?darbenin izlerini silelim yeni bir anayasa yapalım? demek gelmiyordu. Malum; 1961 Anayasası da darbe anayasasıdır!
İşte tam o sırada Meclisin de tatile girdiği günlerde CHP Genel Başkanı, partisinin öteden beri savuna geldiği düşünce ve ilkeleriyle ve özellikle laik bir cumhuriyet düzenini kurduğu ve savunduğu için zaten olması gerektiği yerde yani ?Ortanın Solunda? olduğunu söyledi. O´nun ifadesiyle "CHP, bünyesi itibariyle devletçi bir partidir ve bu sıfatla elbette ortanın solunda bir anlayıştadır." 29. Temmuz.1965 tarihinde Milliyet gazetesinde Abdi İpekçi ile yaptığı söyleşide geniş bir açıklama yapmıştı. Rahmetli bunun kendisine ve partisine neye mal olacağını biliyordu ?Birinci Demirkırat Partisi dinsizlik isnadından senelerce faydalandı. İkinci Demirkırat Partisi buna bir de komünistliği eklemeye çalışıyor. Böyle tahriklerin cevapları ve elbette tepkileri olacak, bunların neticeleri bu sefer de tecrübe hayatımıza kaydolacaktır.? Halk arasında DP ye demirkırat denile geldiğinden; Demirel, kimse hedef şaşırmasın istemiş ve o günlerde AP nin amblemini ?Kırat? yapmıştı. İsmet Paşanın ikinci demirkırat demesinin nedeni o.
Bu hafta sonu CHP Kurultayı toplanıyor. Uzunca bir zamandır bekleniyordu. Neredeyse ertelenmesine alışacaktık! Seçimlerden bu güne kadar CHP nin bu kurultaya nasıl hazırlandığını gördünüz: asker delege seçme uğraşısından başka, örgütlerde bir hareket var mı? Yok. Oysa tüm örgüt şimdiye kadar üzerinde çalışıp gerekli değişiklik ve ekleme istemlerini saptadığı tüzük veya program taslaklarını Genel Merkeze ulaştırmış olmalıydı. Böyle bir hazırlık yapıldı mı? Yok. 2015 yılında geçirdiği iki büyük seçimde 5 ay arayla aldığı yenilgilerin bir raporu, yapılmış bir araştırması soruşturması var mı? Yok. Kâğıt üzerinde 2019 yılına kadar seçim olmayacak gibi görünse de; bazı aklı evvellerin majestelerine 2016 yazında bir seçimin kendilerine çok büyük avantaj sağlayacağını söylemiş olduklarına ilişkin bazı haberler var. Bu kurultayda, CHP´nin böyle bir olasılıkla yüz yüze gelirse ne yapacağı konusu da bir çalışma yapılacak mı? Sanmıyorum.
Görünüşe bakılırsa bu kurultay, 2019 seçimleri sonrasına kadar yapılacak son kurultay olabilir. Seçimlerden sonra ne olacağını da bu günden kestirebilmek zor! O nedenle tarihsel bir önem arz etmektedir. CHP bu tarihsel olayı iyi değerlendirmelidir. Anlaşıldığına göre bir Genel Başkanlık Yarışı olmayacaktır. Öyleyse Parti politikalarının belirleneceği organlara seçilecekleri iyi seçilmelidir. Genel Başkan istiyor diye Partinin Kuruluş ilkelerine ters bir takım kişileri seçmemelidir. Bunlarla bir yere gidilmediği görülmüştür. Yeniden yanlış yapmanın gereği yok. Aynı yanlışı birden fazla yaparak değişik bir sonuç beklemek aptallıktır. İl ve ilçe kongrelerinde ?Genel Başkan böyle istiyor? diyerek yapılan baskı olasılıkla ?Genel Başkanın listesini deldirmeyelim arkadaşlar? biçiminde değiştirilip yeniden gündeme getirilecektir. Böyle bir söylem parti içi demokrasi dediğimiz bir kavramın iyice yerlerde sürünmesine olanak sağlayacak belki de Genel Başkanın önümüzdeki dönem daha çok yanlış yapmasına neden olacaktır.
Şimdi gelelim 1965 seçimlerine: 10 Ekim tarihinde yapılan seçimlere katılım oranı fazla yüksek değildi: %71,3! Sanıyorum CHP´liler o yıllarda da tatili seviyorlarmış. AP 450 milletvekilinin 240´ını CHP, 134 ünü almıştı.
Ama İsmet Paşa korkmamış Partisinin yönünü emekten ve demokrasiden yana çevirmişti. Biz memnunduk! İyi etmişti: hiç olmazsa bir farkımız olduğunu anlamıştık.
Bu kurultay CHP nin farklı olduğunu vurgulayabilir mi?
