İlhan ALPER


DOĞUDAN BATIYA RÖNESANS 2-EDEBİYAT-TÜRKÇE


Karamanoğlu Mehmet Bey´in Türkçe duyarlılığıyla giriş yapıp, sonradan Müslüman olan Türklerden İslâm biliminin sorulur hale geldiğinin altını çizerken; bilim dilinin Arapça, edebiyat dilinin de Farsça olduğunu anımsamak gerekir.

            Burda dikkati çeken şey, Gazneli Mahmud´un korumasındaki Biruni´nin, ?Farsçanın ancak geceleri masallar anlatmaya yaradığını,  bilim dilinin Arapça olduğunu ifade etmekteyse de, bilimin en iyi insanın kendi dilinde olması gerektiğini? söylemesidir. 
Gazne sarayındaki şair Firdevsi´nin de o sıralarda, Farsçanın ünlü eseri ?Şehname?yi Sultan Mahmud´a sunma olayı vardır bir de?

            İranlı Zaloğlu Rüstem´in Turan Hükümdarı Alp Er Tunga´yı öldürüşünü anlatan hikâyeden hoşlanmadığını, hınçlandığını, bir ihsanda bulunmadığını ve Firdevs´in yokluk içinde öldüğünü belirtir Türkolog Jan Pol Ru Sebük.                                                                                                                                                                               Bu ara kaynağımız olan Nazan Sezgin, yazısının bu yerinde miliiyetçiliğe de gönderme yaparak;?Milliyetçiliği Fransız ihtilalinin çok önemli bir buluşu gibi tanıtan bazı aydınlarımızı da bunu duysalardı diye hayıflanıp, ?ihtilalin kilise düşmanlığını da laiklik zannederler? diye vurgular. ..

 ?Çağlar boyunca Türk Hükümdarlarının dinler karşısında tarafsız olduğunu nereden bilsinler!? diyen Nazan Sezgin; ?Hazar Devleti´nde çeşitli inançlardan yedi yargıcın görev yaptığını bir gün öğrenirler ümit ederiz, tabii yüzlerini güneşin doğduğu yöne çevirebilirlerse.? diye d e sitemde bulunarak.                        
?11.yy.da Türkçe için üzülen bir aydın daha vardır, bu kişi Kaşgarlı Mahmut´tur?? diyen Sezgin; ?Bir kitap yazar ve kitabına ?Divanü Lügat İt Türk´ adını koyar.? der.

?Amacı Türkçenin Arapça´dan da, Farsçadan da aşağı kalan bir dil olmadığını anlatmak ve Türk olmayan İslamlara Türkçe öğretmektir.? diyen yazar; ?Fakat bu kitap yalnızca bir dil kitabı değil, bir soy kütüğü ve ilk Türk Ansiklopedisidir. İçinde o günün Türk Alemi ile ilgili her türlü bilgi vardır. Batı, Ansiklopedinin Didero tarafından kaleme alınması için daha yedi yüzyıl  bekleyecektir.? der.

Durum böyleyken, Latincenin birer jargonu durumunda olan batı dillerinin henüz yazıya geçmediğine değinilirken;  Fransızların ünlü ?Rolan destanı?nın 12. yy.´da yazıya geçecek; İngiltere´de ?Kentırbörü hikâyeleri?nin 14. yy.´da yaızlacak İtalyan hümanistleri Dante, Petrarka ve Bokaçyo´´nun doğumuna 250-300 yy. var derken Türk dilinin konumlandığı yeri işaret etmektedir.        

*Kaynak:Nazan Sezgin/Ufuk Ötesi Dergisi)            

 

 

YAZARLAR

  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • BIST 100

    8718,11%-1,25
  • DOLAR

    32,33% 0,16
  • EURO

    35,17% -0,02
  • GRAM ALTIN

    2243,92% 0,03
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00