MEÇHUL ASKER
Melburn’deki görevim sırasında, 2002 yılında, Avustralya Polisi, Çanakkale Savaşlarına katılan bir ANZAK askerinin 1915 yılında Gelibolu’dan getirmiş olduğu ve bir Türk askerine ait olduğu düşünülen mumyalanmış kafatasını Başkonsolosluğumuza teslim etmiştir.
Başkonsolosluğumuzda aylarca muhafaza edilen, sol şakağında tek kurşun izi bulunan kafatası, yapılan tetkikleri takiben Genelkurmay Başkanlığımızın uygun görmesiyle, 2003 Mart’ında askeri törenle Avustralya’dan Türkiye’ye gönderilmiş ve 18 Mart Çanakkale Zaferi törenleri sırasında Şehitler Abidesine defnedilmiştir.
***
Çanakkale 100. Yıl Anma Programları koordinatörlüğü görevim sırasında 2014 yılında, Gelibolu’yu ziyaretimizde, Melburn Başkonsolosluğumuzda misafir etmiş olduğumuz askerimizle Mehmetçik Abidesinde karşılaşıverdik.
Yıllar önce Avustralya ile diplomatik müzakerelere konu olan eski dostumuzla Çanakkale Şehitler Abidesindeki ebedi istirahate çekildiği Meçhul Asker anıtında duygu dolu selamlaşmamız bizi eski günlere taşıyıverdi.
***
2002 yılı Nisan ayında, ANZAK törenleri haftasında Viktorya Eyaleti Muharip Gaziler Derneği Başkanı Ramazan Altıntaş’ı arayan, Melburn’e bağlı Echuca kasabası polis şefi, kendilerine Türk askerine ait olduğu belirtilen mumyalanmış bir kafatası teslim edildiğini bildirmiştir.
Mahcubiyet ve olası tepkiden çekindikleri için aile kimliklerinin açıklanmamasını talep eden bir şahıs polise, kafatasının ANZAK gazisi büyük dedesi tarafından 1915 yılında hatıra olarak Gelibolu’dan getirildiğini, aile içinde babadan oğula geçip muhafaza edilen, kendisinin de resim atölyesinde model olarak kullandığı kafatasının doğduğu topraklara defnedilmesi için yardım istemiştir.
İçi kadife kaplı derin bir ahşap kutuda saklanan kafatası, adli ve tıbbi işlemlerin tamamlanmasını takiben Eyalet valiliğince düzenlenen askeri törenle Türkiye’ye uğurlanmıştır.
Avustralya Hükümeti Türkiye’den ve Avustralya Türk toplumundan özür dilemiştir.
***
Kamuoyuna kesik baş olarak yansıyan olay, Avustralya kamuoyunda ve Avustralya Türk Toplumunda farklı duygusal tepki ve tartışmalara yol açmıştır.
Kafatası, kulak gibi organların savaş hatırası olarak saklanmasının etik yönünü tartışan Avustralya toplumu, eski savaşçı kabilelerde görülen ilkelliğin günümüz Avustralya karakterine uyup uymadığını sorgulamıştır.
Avustralya Türk toplumu ise, kafatasının şehit edildiği topraklara ve bedenine kavuşması için Gelibolu’ya gönderilmesi , Çanakkale savaşlarının anısına Melburn’de anıtlaştırılması veya Anzak Anıtı müzesinde sergilenmesi yönünde fikir yürütmüştür.
Avustralya makamlarının acı bir hatıranın anıtlaştırılması konusunda karışık sinyaller verdiği bir ortamda, Türk Genelkurmayı son noktayı koymuş ve kafatasının Çanakkale’ye nakli gerçekleşmiştir.
***
Gelibolu’dan getirilmiş olduğu söylenen ve ölümünden 90 yıl sonra Avustralya’nın Echuca kasabasında gün yüzüne çıkan meçhul asker kafatasının gerçek hikayesi, Anzak ailesinin suskun kalması nedeniyle hala tam olarak bilinmemektedir.
Tesellimiz, 40’tan fazla milletin askerinin savaştığı Çanakkale’de, Atatürk’ün söylediği gibi diğer kahramanlarla ‘koyun koyuna’ yatmakta olduğudur.
