Mutabakat ile anlaşmanın sözlük anlamı, “uyuşma/uzlaşma” olduğundan, Türkçe olan “anlaşma” kavramını yeğledim. Ankara ve Soçi Anlaşmaları, kuşkusuz Suriye sorununda, yeni bir dönemin başladığını imliyor.
Abd, çin tehdidi karşısında rusya federasyonu’na (rf) yaklaşıp onunla gizli bir anlaşma yaptığı yaygın bir görüş. Abd’nin, bu temelde Soçi Anlaşması’nın yapılmasına onay verdiği de. Her ikisi de, sonuçtan memnun görünüyor. Demek ki, şimdiye değinki gelişmeler, anlaşma gereğine göre işliyor.
444 km boyunda, 32 km eninde bir güvenli bölge oluşturarak pkk/ypg terör örgütünü temizlemek ve Türkiye’deki suriyeli göçmenleri yerleştirmek amacıyla Barış Pınarı Harekatı’nın (BPH) başlatıldığı sözlü basından işitmedik mi? Soçi Anlaşması ile BPH’nın bittiğini yetkili ağızlardan duyduk.
-Akp iktidarının öngördüğü bu amaç gerçekleştirildi mi? Yalnızca 120 km boyunda, 32 km eninde bir cebi (Tel Abyad ile Resulayn arası) kapsayan alan güvenli bölge olarak oyuncularca kabul edildi.
- Türkiye, rf ile birlikte, bu 320 km boyunda, sadece 10 km enindeki alanda, Kamışlı kenti hariç, devriye atabilecek. Bu cebin batısı ve doğusunu ise, Suriye ordusu ile rusya federasyonu (rf) birlikte devriyeye çıkacak. Şam, Türkiye’nin sınır güvenliğinden sorumlu olacak.
Türkiye topraklarında gözü olan pkk/pyd/ypg de, rf tarafından Türkiye sınırlarından 30 km derinliğe geri çıkarılacak… Kimi çevrelere göre, bu 30 km tampon bölge. Bir sonraki köşe yazımda ayrıntısına gireceğiz.
-Güney sınırlarımızda bir terör devletinin kurulmasına izin vermeyiz ilkesi, rf ile abd’nin baskısıyla terör örgütü pkk/ypg’nin varlığının, kabul edilmesine mi dönüştü?
Bu koşullarda, pkk/ypg’nin süpürüldüğü savunulabilir mi? Ya da Saray’ın zafer kazandığını söyleyebilir misiniz?
-Türkiye-Suriye arasında Ekim 1998’de imzalanan “Adana Anlaşması” ilkeleri yeniden teyit edildi. Gelecek köşe yazısında bu konuya döneceğiz. Rf anılan anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştıracaktır. Bunun anlamı, Türkiye-Suriye işbirliğinin rf aracılığıyla sağlanması mıdır?
Soçi koşullarının kabul edilmesi, Ankara’nın, Şam’ın varlığını teyit etmesi ve ileride işbirliği yapma zorunluluğuna mı işaret ediyor?
Ankara, “Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılıdır” söylemi, Fırat’ın batısı bağlamında nasıl işleyecek?
Bu durum, 2012’den beri ısrar edilen Beşşar Esad’ı devirme politikasının başarılı olduğu anlamına mı gelir mi?
Bir general ve istihbarat görevlisi düzeyinde süren görüşmelerin, Şam-Ankara düzeyinde doğrudan diyalog gerçekleştirmesi rf olmadan gerçekleştirilemez mi?
Daha bir yıl önce bizzat abd savunma bakanı, savaşı Esad’ın kazandığını, askerlerini çekecekleri demeci bu iki anlaşmayla teyit edildi. Özce, abd yitirdi ama bölgeden kısa vadede bütünüyle çıkmayacağı da ete kemiğe büründü.
-Rf ile abd “Türkiye’nin güvenlik kaygılarını anlıyoruz” derken, pkk/ypg için “terör” kavramı yerine “unsur” sözcüğünü kullanarak pkk/ypg’yi terör örgütü olarak görmedikleri kesinleşti. Türkiye de, anlaşma koşulları temelinde, bu sözcüğü, itirazsız benimsemedi mi?
Her ne denli 32 km dışında varlıklarını koruyacaklarsa da, amaçları bakımında ypg de yitirdi. Abd ile rf olmadan, terör örgütü pkk/ypg varlığını sürdüremeyeceği tescillenirken, uluslararası alanda yer edindiği de gerçek değil mi?
Bir başka yitiren İsrail idi. Çünkü İsrail’in güvenliğinin bir parçası olan pkk/ypg’nin Akdeniz’e uzanan koridoru, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarıyla önlenmedi mi?
Ne denli ihvancılık/mezhepçilik, Suriye’de yitirdiyse de, siyasal manevra yeteneği ve bağlaşma (ittifak) becerisiyle akp Türkiye’de iktidarını korudu. Dolayısıyla Suriye bağlantılı siyasal hatalara karşın erk sahibi kazanmış gözüküyor.
Beşşar Esad, 8 yıllık saldırıları, rf’nun ekonomik, siyasal ve özellikle askeri desteğiyle yıkılmayıp başından savarak özünde kazanan Suriye oldu. İdlip ve güvenli bölge sorunu, Ankara ile anlaşabilirse, eninde sonunda çözeceği ortada. Rf, Ankara’yı Şam ile görüşmeye ikna etmiş gibi gözüküyor! Gelecek yazıda, Türkiye odağında, BPH’nın genel bir değerlendirmesini yaparak bu konuyu bitireceğiz.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramınız kutlu olsun!
Sevgiyle Atatürk ile kalınız!
