Ahmet DUMAN


Anayasalar Nedir? Ne İçin Yapılırlar?


Hemen yanıt vermeyin. Aklınızdan geçen yanıtı biliyorum çünkü diyeceksiniz ki ?çiğnenerek paspas yerine kullanılan, bir kez delinmekle bir şey olmayacak dayanıklılıkta ve asla uygulanmayan kuş mu devemi olduğuna henüz Türkiye´nin karar veremediği bir şey.? Belki bu kadar uzun yanıta da gerek duymayacak ?aman boş ver, ne için yapıldığına değil, ne için yapılamadığına bak sen? de diyebilirsiniz.

Necip milletim kendileri olasılıkla farkında değiller ama yaklaşık 200 yıldır Adı değişik de olsa Anayasal metinlerle idare ediliyor! Yahut da kendisine öyle söyleniyor. Bazen hiç kullanamayacağı hakları hiç yerine getirmeyeceği yükümlülüklerinin farkında bile olmadan oy´una bile başvuruluyor.

Kısa yaşamımda böyle birkaç oylamaya tanıklık etmişliğim var. Örneğin 61 anayasası, halkoyuna sunulmuştu sonradan hep jakoben bir anayasa diye tanımlandı. Hatta aklıevvellerden biri elbiseye benzetmişti: bu anayasa topluma bol geliyor! Hazret sanki kirvesine sünnet elbisesi bakıyor. Nitekim sonra daralttılar. Çok da iyi bir oy aldığı söylenemez. Ortalıkta görünen hiç muhalefeti olmadığı halde %60 evet %40 hayır! Toplumun %40 ı kuvvetler ayrılığına, çift meclise, üniversite ve radyo özerkliğine, sendikalaşma özgürlüğüne, sosyal devlete, yargının bağımsızlığına, yargısal ve yönetsel denetime ve daha birçok yeni ve ülkemiz için çağdaş kurumlaşmalara hayır demişti. Yani millet daha o yıllarda otoriter bir rejime özlemini dile getirmişti.

Çok sürmedi 1961 anayasasının getirdiği kurumlara ?devlet içinde devlet? planlı kalkınma önerisini ise ?millet pilan değil pilav istiyor? diyen başbakanlar tarafından Anayasanın toplumun üzerine oturtulmasına çanak tutmalarıyla kapsamlı değişikliklere gidildi. Toplantı ve gösteri yapma, yazılı ve sözlü düşünce açıklama ve yayınlama özgürlükleri sınırlandırıldı. Anayasaya güvenerek sokaklara çıkmış yazılar ve kitaplar yazmış insanlar asıldı veya hapse atıldı?

Şimdilerde ?darbe anayasası? olarak suçlanan 1982 anayasası öncelikle referandum sonuçları bakımından ilginçti yine hiç muhalefet olmadığı halde %8.63 ret, %91.37 kabul oyu almıştı. Oylamadan önce darbecilerden başka kimse konuşturulmamıştı. 82 Anayasası ile 61 Anayasası bu oylama sonuçlarıyla da incelenmeye ve  karşılaştırmaya değer? Bu anayasada bazı demokratik haklara özgürlüklere ve çift meclise karşı çıkılmış. Büyük oranda otoriterliğin önü açılmıştı. 1961 Anayasası oylandığı yıllarda iletişim olanaklarına göre 1982 anayasasının oylandığı yıllardaki iletişim olanakları daha da gelişmiş olması nedeniyle toplumun daha farklı yapılanma içinde olacağı ve muhalif oyların daha fazlalaşacağı varsayılırken tam aksine toplumsal muhalefet düşmüştü! Bence bu da otoriterliğe olan özlemin daha arttığını gösteriyor.

Şimdi yine Anayasa tartışılıyor. Bu kez farklı bir anlayış ve yaklaşım söz konusu dikkat edilirse toplumda 1961 den 82 ye otoriterlik yükselen değer. Bu yükselen değer sonucunda otoriterlik ve tek seslilik son seçimler göz önüne alınırsa %50! Bu demektir ki majestelerinin başkanlık istemi boşuna değil. Bu istem oy verenlerde karşılık buluyor. Bu tartışılan Anayasa iddialara göre ?sivil anayasa olacak.? Ancak şu ana kadar daha ortada henüz bir sivil Anayasa yokken bile yapılan işlere  bakıldığında otoriterliğin sadece üniformasını çıkardığı görülmektedir.

Akp kongresinde konuşma yapan ve başbakanlığa atanacağının heyecanı ile sesi kısılan Bin Ali bey 66 yıllık bir metni yeniden okuyordu. Bana kalırsa kendilerine oy verenlerin istemlerini tümüyle karşılıyordu. Yapacakları yeni anayasa sanıyorum bu kez rekor kıracak! Bin Ali bey de Ahmet Bey gibi soru sorup yanıt almayı seviyor. Bana komik geliyor. soru: şuna hazır mısınız? Buna hazır mısınız? Yanıt zaten önceden hazır kendileri de hazır. Evet hazırlar. Ben de farkındayım.

Kongreden birkaç gün önce, majestelerinin Rize gezisi sırasında necip milletimiz çığlık çığlığa bağırıyordu: ?Ümmetin seni başkan görmek istiyor?

Neredeyse 200 yıllık Anayasal sistem özlem ve çabasıyla geldiğimiz yere bakın: Ümmet!

Bunların demokrat Anayasa özgürlükçü anayasa değil dertleri. Dertleri açık; Türkiye´nin kurucu değerlerinden söz edilmeyen İslami bir Anayasa?İlk yapacakları şey bunlar daha sonra arkası gelecek?Muhalefet toz duman bir kısmı dağılmış bir kısmı zorla dağıtılmaya çalışılıyor. Kemal Bey de yeni anayasaya desteğini canla başla sürdürüyor. Yeter ki demokratik bir anayasa yapılsın. Ne yapacaksa!

YAZARLAR

  • Çarşamba 35.2 ° / 19.1 ° Güneşli
  • Perşembe 35.8 ° / 20.3 ° false
  • Cuma 30.8 ° / 18.5 ° false
  • BIST 100

    9645,02%-0,50
  • DOLAR

    32,56% 0,14
  • EURO

    34,81% 0,49
  • GRAM ALTIN

    2417,74% -0,61
  • Ç. ALTIN

    4073,33% 0,00