Uluslararası toplumun yüzyılın travması ile baş etmeye çalıştığı günlerde, Afrika kıtası asırlardır biriken sorunlarıyla yeni bir insanlık felaketinin işaretlerini vermeye başladı.
Korona pandemisinin yeryüzünü silip süpürdüğü bir zaman diliminde, Orta Afrika coğrafyasından gelen sarıhumma salgını uyarısı ve bölgede her zaman tetikte bekleyen ebola tehdidi doğal olarak dikkatleri bölgeye çekti.
İç savaş, kıtlık, açlık, salgın hastalık ve milyonlarca mültecisi ile dünyanın en yoksul ülkelerinin yer aldığı Afrika Sahra Altı kuşağı korona pandemisi ile yeni bir dramın kritik eşiğinde görünmektedir.
***
Derin yapısal sorunlarla cebelleşen, henüz bağımsızlık ve devletleşme sürecini tamamlayamamış Afrika coğrafyasından, bin yıllık ileri teknolojili ülkelerin dahi baş edemediği korona pandemisinin üstesinden gelmesi elbette beklenemez.
Bölge, kanlı iç savaş ve katliamlardan henüz arınamamıştır. Darfur örneğindeki devlet destekli katliamların yanı sıra, kabileler arası çatışmaların da çoğu kez etnik temizliğe dönüştüğü bilinmektedir.
Kıtlık, bölgenin kaderidir adeta. Savaşan, yerlerinden edilmiş milyonların birinci planda önceliği canını kurtarıp hayata tutunabilmektir, tarım, ziraat ve üretim gibi hayati faaliyetleri göçebe yeni kuşaklar bilmemektedir.
Kıtlıktan dolayı birçok ülkede zaman zaman açlık ölümleri rapor edilmektedir.
İç savaş ve etnik katliam kaynaklı çatışmalar sayıları birkaç milyonu aşan nüfusu yerlerinden etmiştir. Afrika tarihinin en büyük zorunlu göçü, bir kısım sığınmacıyı civar ülke kamplarına hapsetmiş, büyük çoğunluk kendi ülkesi içinde yerlerinden edilmiştir.
Afrika’nın baş edilemeyen başka bir kaderi de salgın hastalıklardır. Ebola, sarıhumma, tifo, kolera, sıtma gibi mevsimsel bölge salgınları her yıl on binlerin ölümüne yol açmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü ( WHO) geçtiğimiz günlerde Ekvatorya bölgesinde sarıhumma salgının yeniden başladığına dikkat çekmiştir.
***
Bu son derece kırılgan Afrika tablosuna, korona pandemisi ile mücadele ve riskli aşı denemelerinin yaratacağı kırılganlık ilavesi, bölgeyi dış tahriklere açacak istikrarsızlık demektir.
İki Fransız doktorun geçtiğimiz günlerde, korona aşı testleri için Afrika’yı işaret etmesi, etik açıdan büyük tepki çekmiş, bu bilinçaltı yaklaşım, Batılı ilaç firmalarının bölgede daha önce denediği, ölümlere yol açan HIV/AIDS ve ebola aşısı testlerini hatırlatmıştır.
Bölgeden son gelen bilgiler, çokuluslu ilaç firmalarının aşı testleri için ‘kobay’ kitleler bulma yönünde zemin yokladığı, cazip teklifler götürülen Senegal ve Kongo’nun, testlere yeşil ışık yakabileceği yönündedir.
Duyumlar, test edilecek korona aşısının etkisinin daha kolay tespiti için bazı bölgelerde kızamık, kolera gibi rutin aşı kampanyalarının durdurulduğu, bunun da milyonlarca çocuğun salgınlar karşısında korumasız kalacağı yönündedir.
***
İç savaş, kıtlık, açlık, salgın hastalıklar ve mülteci meseleleriyle baş edemeyen Afrika ülkelerinin omuzlarına korona felaketinin de eklenmesi bölgede yeni kitle ölümlerine yol açabilecektir.
Afrika coğrafyası bu bağlamda ucu uluslararası topluma da dokunabilecek yeni bir insanlık dramının kritik sinyallerini vermektedir.
