Prof. Dr. Özer OZANKAYA


SİVAS KONGRESİ'NİN 101. YILDÖNÜMÜ KUTLU OLSUN!

(Ulusal Egemenliğin Olmazsa Olmaz Koşulu Basın Özgürlüğü İçin BARIŞ PEHLİVAN’larla Dayanışma İstenciyle)


Bütün yaşamı boyunca "ruhundaki ateşle Türk ulusuna canlılık veren" Mustafa Kemal, 101 yıl önce bugün, çürümüş Osmanlı saltanat-halifelik hükümetinin de işbirliğiyle Türk ulusunu Anadolu'dan silip atmaya ve Türk yurdunu sömürge yapmaya girişen I. Dünya Savaşı galip devletlerine karşı, ulusal egemenlik bayrağı altında başlattığı ulusal direnişi, "bir hükümet gibi eylemde bulunmaya yetkili" Anadolu ve Rumeli Ulusal Hakları Koruma Derneği yönetimine kavuşturuyor; ulusal direnişi başından çökertip dağıtmaya yönelik "Amerikan Korumacılığını isteme" tuzağını kesin yenilgiye uğratıyor, İstanbul hükümetine ulusal direnişin ve onu yürüten kurulun meşruluğunu onaylatıyor ve ulusunun yurt ve bağımsızlığını koruyacak yönetimi kurmak üzere ulusal meclis açılmasını kabul ettiriyordu.

Mustafa Kemal, Sivas Kongresini açış konuşmasına, kurduğu Cumhuriyete bugün yapılan saldırıları da defetmek bakımından esin kaynağı olacak şu vurgularla başlıyordu:

"Ulusumuzun sizler gibi aydınları ve yurtseverleri, durumun üzüntülü karanlıklarından umutsuzluğa düşmediler. Çünkü onlar bilirler ki, tarih bir ulusun varlığını, hakkını hiçbir zaman inkâr etmez. Çünkü onlar bilirler ki, geçersiz bir gerekçe altında yurt ve ulusumuz aleyhinde verilen hükümler, öne sürülen görüşler kesinlikle iflasa yazgılıdır.

"Efendiler, burada büyük üzüntülerle yüce kurulunuza belirteceğim ki, yurt ve ulusun kutsal değerlerine sahip çıkmada güçsüzlük ve pısırıklıktan başka bir varlık gösterememiş olan merkezi hükümet, ulusun sesini boğmak, ortak ulusal bağları kırmak ve böylece ulusu hep yenik göstermek gibi, ancak düşmanlarımızın yararına olan di-rençsiz ve tutarsız davranışlarında bütün gözüpekliğini takındı. Bu durum, ulusal tarihimizde, merkezi hükümet hesabına, kuşkusuz pek utanç verici bir bölümdür."

Ulusal direniş devinimini daha başındayken çökertmeye yönelik olan ve kimileri Kongre üyesi ve Mustafa Kemal'in yol arkadaşı olmak üzere bu devinime katılanlar arasında yer alan Rauf Orbay, Refet Bey, Halide Edip, Kara Vasıf ..gibi tanınmış asker ve aydınların dayatmak istedikleri "Amerikan korumacılığı altına girme" girişimini yürütenler, daha Kongrenin Açılışı sırasında Mustafa Kemal'i başkan seçtirmeyerek kendi görüşlerindeki bir başkanın yardımıyla yabancı koruması altına girme görüşünü el çabukluğuyla Kongre kararına dönüştürmek istemişlerdi. Erzurum Kongresi sırasındaki ilk denemede başarılı olamamışlardı, ama Sivas Kongresi'nden Amerikan koruyuculuğuna başvurma kararı çıkartmak yolunda çok inatçı bir mücadele vermekten geri kalmıyorlardı.

Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi günlerinden beri gündeme getirilmeğe çalışılan bu yabancı korumacılığı konusunu da bir yandan izlemekteydi.

Sivas Kongresinin en can alıcı aşamasını, Türk Kurtuluş Savaşının da dönüm noktasını oluşturan bu konuyla ilgili görüşmelerden bir önceki gece, yakın arkadaşlarına şunları söylüyordu:

"Erzurumdanberi bu konuyla uğraşıyoruz. Her şey gösteriyor ki İstanbul'daki devlet ve siyaset büyükleri, yurdun kurtuluşunu tek umut olarak "Amerikan korumacılığı" düşüncesinin kabulüne bağlı görüyorlar. Çünkü bunlar bizim amaç ve hedeflerimizden, Türk ulusunun uyanışından, ulusal irade ve eğilimin gelişim yönlerinden tümden habersiz bulunuyorlar. Onlar bizi, düş peşinde bir araya gelmiş üç beş adam gibi sanıyorlar. Ve aymazlıklarının derinliğini bir türlü ölçemiyorlar. İtilaf devletlerinin baskısı ve hainlik şebekelerinin propagandası altında belki de şaşırıp bunalmış bulunuyorlar. Şimdilik bunlara "zavallılar" demekten başka yapacağımız bir şey yoktur."

Kongre açılınca gizli oyla başkanlığa seçilen Mustafa Kemal, görüşmeleri öyle ustaca, bu uğursuz öneriyi oldu-bittiye getirmek isteyenleri de karşısına almadan (!) yürütür ki, sözü geçen asker ve aydınları, önce kongre üyelerinin morallerini çökertecek en acıklı gerekçelere dayandırdıkları bu "yabancı sığınmacılığını isteme" önerilerini savunamaz duruma düşürür.

Sivas Kongresinin tüm yurt ve ulusumuz için ilan ettiği ve Kurtuluş Savaşımızın meşruluk dayanaklarını oluşturan kararları şunlardır:

1- Ulusal sınırlar içindeki bütün yurt parçaları bir bütündür; birbirinden ayrılamaz.

2- Ne türde olursa olsun, yabancıların topraklarımıza girip işlerimize karışmasına karşı çıkılacak, Osmanlı devletinin dağılması durumunda ulus, birlikte savunacak ve direnecektir.

3- Yurdun ve bağımsızlığın korunmasına ve güvencede bulundurulmasına İstanbul hükümetinin gücü yetmezse, bu amacı gerçekleştirmek için geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümetin üyeleri ulusal kongrece seçilecektir. Kongre toplanmamışsa bu seçimi, Doğu Anadolu Haklarını Savunma Derneğinin yönetim kurulu olan Temsil Kurulu yapacaktır. (Erzurum Kongresi'nde alınan karar)

4- Ulusal güçleri etken ve ulusal istenci egemen kılmak, temel ilkedir.

5- Hristiyan azınlıklara siyasal egemenliğimizi ve toplumsal dengemizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.

6- Yabancı devletlerin güdümü (manda) ve koruyuculuğu kabul edilemez.

7- Millet Meclisinin hemen toplanmasını ve hükümet işlerinin meclis denetiminde yürütülmesini sağlamak için çalışılacaktır."

Sivas Kongresi'nin 101. yıldönümünde, bize ulusal bağımsızlığımızı ve yurdumuzu kazandırmış olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bugünkü etkisiz durumuna düşürülüşünü, içine sürüklendiğimiz ağır bunalımın ana nedeni olarak görmekte, bu bunalımdan "kurtuluş"umuzun da yine "ulusal güçleri etken ve ulusal istenci egemen kılma"nın en etkin yolu olan parlamenter düzene dönmekle sağlanabileceğini düşünmekteyim.

Sivas Kongresi'nin 101. yılını kutlarken, ruhundaki ateşle ve bir uygarlık modeli değerindeki ilke-düşünceleriyle ulusuna, her bunalımdan kurtuluş için sonsuza dek önderlik etmekte olan Mustafa Kemal Atatürk'ü saygıyla, engin gönül bağlılıklarıyla anıyoruz.

(Bknz.: Özer Ozankaya, Cumhuriyet Çınarı - Mustafa Kemal'i "Atatürk" Yapan Uygarlık Tasarımı, CEM Yay.)

 

 

 

...

YAZARLAR

  • Perşembe 24.1 ° / 11.6 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51