Cumhuriyetimizin 97. kuruluş yıldönümünü Atatürk’e sonsuz sevgi, saygı ve gönülborcumuzu belirterek kutlarken, Cumhuriyet'i yine O’ndan, “demokrasinin en iyi uygulandığı devlet örgütleniş biçimi Cumhuriyettir" diyerek tanımlayan Atatürk’ten öğreniyoruz:
* "Demokrasinin en çağdaş ve mantıklı uygulamasını sağlayan hükümet biçimi, Cumhuriyettir.
* "Cumhuriyet, milletvekillerinden kurulu meclisi ve belli bir süre için seçilmiş devlet başkanı ile, ulusal egemenliğin korunmasını en iyi sağlayan düzendir.
* "Cumhuriyette meclis, cumhurbaşkanı ve hükümet, halkın özgürlüğünü, güvenliğini ve rahatını düşünmek ve sağlamaya çalışmaktan başka bir şey yapamazlar.
"Çünkü bunlar bilirler ki kendilerini erk ve yetki yerine belli bir süre için getiren, istenç ve egemenliğin sahibi olan ulustur.
"Ve yine bunlar bilirler ki, erk yerine saltanat sürmek için değil, ulusa hizmet için getirilmişlerdir. Ulusa karşı konumlarını ve görevlerini kötüye kullanacak olurlarsa, şu ya da bu yolla, ulusal istencin kendileri hakkında da belirmesiyle karşı karşıya kalabilirler.
* "Türkiye Cumhuriyetinde her ergin dinini seçmekte özgür olduğu gibi, belli bir dinin törenleri de özgürdür; yani dinsel törenözgürlüğü dokunulmazdır. Doğal olarak dinsel törenler güvenlik ve genel töreye aykırı olamaz, siyasal görüşlerin gösterisi biçiminde de yapılamaz.
*"Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mansıplar ülkesi olamaz. En doğru, en gerçek tarikat (=yol) uygarlık tarikatıdır. Uygarlığın buyurduğunu ve istediğini yapmak, insan olmak için yeterlidir. Tarikat başkanları hemen bu dediğim gerçeği bütün açıklığıyla kavrayacak ve kendiliklerinden hemen tekkelerini kapatacak, müritlerinin artık erginliğe ulaşmış olduklarını elbette kabul edeceklerdir."
* "Ulusça, ulus adına devleti yönetmeye yetkili kılınanlar için, gerektiğinde ulusa hesap vermek zorunluluğu, gelişigüzel ve gönlünce davranmakla bağdaşamaz.
"Oysa gücünün ve yetkisinin Tanrıdan geldiğini ve yalnız ona karşı, öbür dünyada, hesap verebileceğini sanan ve devleti, ülkeyi babadan kalma bir çiftlik gören bir buyurgan, her türlü sınırlamadan kendini bağımsız sayar. Böyle bir yönetimde ulusun benliği, özgürlüğü söz konusu bile olamaz. Bundan dolayı, yetkisi sınırlı bile olsa buyurganlık biçimi demokrasiye, ulusal egemenlik ilkesine uygun değildir."
(Bknz.: YURTTAŞ İÇİN MEDENİ BİLGİLER: ATATÜRK'ÜN DEMOKRASİ DERSLERİ, (Yay. Hzrlyn.: Özer Ozankaya, ADD yay.); Özer Ozankaya, CUMHURİYET ÇINARI - MUSTAFA KEMAL'İ "ATATRÜK" YAPAN UYGARLIK TASARIMI (CEM Yay.).
