Hepimiz biliriz; mezarlıkta imam sorar ?ey cemaat merhumu, ya da, merhumeyi nasıl bilir siniz?? Cemaat hep bir ağızdan ?iyi bilirdik, Allah rahmet eylesin? diye yanıtlar, sonrada ?helallik? alınır. Bu ?helallik? siyasi edebiyatımıza da girdi. Kul hakkı, haram, helal gibi öteki dünya ile ilgili kavramlar yaşantımızda giderek sıkça kullanılıyor ya? Bir de ?helal damgalı gıda? modası var şimdilerde; tavuk paketinin üstünde Arapça, ?helal? ve ?İslami usullere göre kesilmiştir? ibaresini içeren bir damgası var.
Başlıktaki soruyu helallik almak için değil, küçük bir anımsatma yapmak için sordum.
31 Mart denilince akla, o bilinen gerici ayaklanma gelir. O yıllarda kullanılan takvime göre yıl 1325. Miladi takvime göre 13 Nisan 1909. Sanıyorum, başlıktaki soruya kimse ?iyi bilirdik? diyerek yanıt vermez.
Mustafa Kemal Atatürk bir 31 Mart daha anlatıyor ?Bundan sonra sıra bize geliyordu. İsmet Paşa 31 Mart günü mukabil taarruza geçti ve düşmanı mağlup ederek 31/1 Nisan gecesi ricate mecbur etti. Bu suretle tarihi inkılâbımızın bir sahifesi, İkinci İnönü zaferiyle imla edildi.? (Nutuk c. II, s. 579 ve devamı)
Ben, bu 31 Mart´ı bilirim. Unutanların da anımsamasını isterim. Unutulacak bir tarih değil!
İsmet Paşa Meclis Başkanlığına çektiği telgrafta ?Saat 6.30 sonrada gördüğüm vaziyet, Gündüzbey şimalinde, sabahtan beri sebat eden ve dümdar olması muhtemel bulunan bir düşman müfrezesi sağ cenah grupunun taarruzuyla gayri muntazam çekiliyor. Yakından takibediliyor. Hamidiye istkametinde temas ve faaliyet yok. Bozüyük yanıyor. Düşman binlerce maktulleriyle doldurduğu muharebe meydanını silahlarımıza terk etmiştir. Garp Cephesi Kumandanı/İsmet?
Ernest Hemingway de oradadır, savaşı bir İngiliz gözlemciyle beraber Yunan tarafından izlemektedir ?Türkler durmadan akın akın geliyorlar. Eteklikli adamlar kaçıyorlar, subaylar önce onlara ateş ediyorlar, sonra kendileri de kaçıyorlardı? diye yazmış ?Kilimanjaronun Karları´ında (s.22)?
Mustafa Kemal Atatürk Büyük Millet Meclisi Reisi olarak İsmet Paşa´ya çektiği telgrafta özetle diyor ki ?Bütün tarihi alemde sizin İnönü meydan muharebelerinde deruhte ettiğiniz vazife kadar ağır bir vazife deruhte etmiş kumandanlar enderdir.
Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz.
Düşmanın hırsı istilası, azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına başlarını çarparak hurdahaş oldu?
İşte 31 mart 1921 böyle bir gün! Sevgiyle saygıyla şükranla anıyoruz.
Nasıl anmayalım Atatürk ne de güzel söylemiş ?Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz.?
31 Mart 2019 tarihini de mutlulukla anımsamak ve anmak dilek ve temennilerimle.
Ne dediğinizi duyar gibiyim.
Not: Nutuktan yaptığım alıntıların özgün diline dokunmamaya özen gösteriyorum. Anlaşılması güç birkaç kelime için sözlüklere bakıverin.
