İlhan ALPER


DOĞUDAN BATIYA RÖNESANS 3- BİLİM


İlhan Alper

Rönesanstan çok önce 11.yy.´da  İslam biliminin de Türklerin elinde olduğunu söylemiştik.  Eski Yunan ve Roma´dan aldıkları bilgileri  de yeniden değerlendiren Türk bilginleri  çağında önemli bilimsel katkılar yapmaya başlamışlar.

Kimler yokmuş o dönemde anımsarsak bir?.           

Farabi,  Biruni, Harezmi ve  İbni Sina, gibi önemli oğlu bilim adamları  Batının bilim ve bilim adamları yokken, rönesanstan da çok önce  oluşturmuşları bilimsel çizgilerini?.

            Farabi Aristo´yu yeniden yorumlar felsefede. Fizik, ecza ve matematikte Biruni kendi alanında yenilik ve buluşlar getirirken; Harezmi matematikte evrenselliğini adeta ilan eder.                                                        

            El Harezmi ise Cebir ve Logaritma konusunda adeta uzmanlaşır.   Batı dillerine  Algebra (el cebir) ve Logaritma (Al-Horazmi-Algoritma)  şeklinde geçtiği unutulmuş ya da unutturulmak istenmiştir notunu düşer yazar.  

Tıpta ise İbni Sina önemli çalışmalar ortaya koyar? İbni Sina´nın  ?El Kanun?unun 17.yy. kadar Avrupa tıbbında kullanıldığı biliniyor. 

Bunun yanı sıra.. .

?Ortaçağ İtalya´sında Napoli yakınlarındaki Salerno Tıp Okulu´nda Tıp eğitiminin Arapça yapıldığını pek az turist rehber kitabı birkaç satırla, biraz da canı sıkılarak itiraf eder. ?

?Bugün harita mühendisliği tahsil eden öğrencilere iki meridyenin arasını ilk defa ölçen kişinin bir Amerikan (ya da Alman) bilim adamı olduğu öğretildiği için bunu Harezmi´nin yüzyıllar önce yaptığını duyduklarında şaşırıp kalıyorlar. Batı yavuz hırsız misali??                                                                                                                                               Doğu uygarlığının kökleri elbette ki çok derinlerde ve tarih olarak da Yunan, Roma uygarlığından gerilerde ama rönesanstan da çok ilerde. Ayrıca, rönesansın ve batı uygarlığının önemli etki ve esin kaynağı olduğu da bilinmekte.

Farabi, Biruni, İbni Sina, Harezmi ve diğerleri.. Dünya çapındaki önemli bilim adamlarına eklenecek başka isimler de? Konu bu değildir? Konu, Doğu uygarlığının baskın batı uygarlığı karşısında etki alanının daralması nedeniyle kendi değerlerini evrenselleştirememesidir.

Eklenecek başka isimlerden biri de Kaşgarlı Mahmut´tur? Moğolların çapulculuğu sırasında özgün yapıtı kayboldu sanılan Gazneli ve ona ışık tutmaya çalışan ama kendisi karanlıkta kalan bir Kilisli Muallim Rıfat var? .  

*Kaynak:Nazan Sezgin/Ufuk Ötesi Dergisi)     

*(14.09.2015)

YAZARLAR

  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • BIST 100

    8718,11%-1,25
  • DOLAR

    32,33% 0,16
  • EURO

    35,17% -0,02
  • GRAM ALTIN

    2243,92% 0,03
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00