Cezmi DOĞANER


OSMANLI HASTALIĞI


Osmanlı döneminin halkı sürü gibi gören altıyüzyıllık koşullandırılması tam olarak kırılamamıştır. Bürokrasi sürekli baskı aracı olarak kullanılmıştır. Halk, bürokratik kurumları devlete ilişkin sorunlarının çözümleneceği bir yer olmaktan çok kendini azarlayan, horlayan, zorluk çıkaran ?Bugün git,yarın gel?le işkence eden yerler olarak görmektedir. Çünkü işleyiş böyle...

AKP hükümetleri döneminde iktidarın ve egemen güçlerin denetim ve istemleri doğrultusunda karar alan ve uygulayan bir mekanizmaya dönüştürüldü.

Türkiye´de baskı dönemlerinde ?Osmanlıcılık? ve ?Osmanlı hastalığı? hortlatılır. Halkın ülkeye ve sorunlarına sahip çıkmasını engelenmek için yapay gündemlerle sorun başka yerlerde aranır.

       İkinci Dünya Savaşının başlarında yazar Vedat Nedim Tör,  kokuşma ve bağanazlık için Osmanlı hastalığı  deyimini kullanmış ve bunun 10 türünden söz etmiştir. Kısa kısa bunları da görelim: (*)

1.     Aşağılık Duygusu: Osmanlı Saltanatının çöküş devresinde Türk münevverlerinin büyük bir ekseriyeti bu illete tutulmuştu.

Avrupa hayranlığı,  softalık, kozmopolitlik, züppelik. Osmanlılık gibi karışık şekillerde tecelli eden bu hastalık, bir nevi ruhi kapitülasyonlarımızdı.

2.İçtimai Alakasızlık: Osmanlı efendisi, Osmanlı İmparatorluğunun miras yedisidir. Hazıra alışmıştır. Halkın sırtından geçinir. Tufeylidir.(asalak, başkasının sırtından geçinen, parazit) İşten hoşlanmaz. İş aşağı halkın ve reayanın karıdır ve halk karanlık bir yığındır ki, vazifesi efendisinin rahatını temin etmektir.

Onun indinde, devlet halk için değil, halk devlet içindir. Halka hizmet mefhumunun tamamıyla yabancısı ve düşmanıdır. Bilakis halk, kendisinin hizmetkarıdır.

3.Mes´uliyet (Sorumluluk) Korkusu: <İhmali Mes´uliyet yoktur: İcrai Mes´uliyet vardır> formulü Osmanlı efendisinin iş ahlakıdır. Osmanlı efendisi bir işin mes´uliyetini almaktansa onu yapmamayı tercih eder. Çünkü o gayet iyi bilir ki, >bu işi niçin yapmadın diye hiçbir vakit sormazlar.>


4.
Dedikodu-İçki-Kumar: Dedikodu onun havasıdır. Onsuz yaşayamaz. dedikoducu, en iyi, en müsbet bir işte bile, muhakkak bir pürüz arar ve bulur. Bulamazsa kondurur ve atölyesinde öyle bir agrandismanını yapar ki, herkes yalnız onu görür.

Dedikodu ve riya , Siyamlı Kardeşler gibi birbirine yapışıktır. Dedikoducu mutlaka  ikiyüzlü, ikiyüzlü mutlaka dedikoducudur.

Dedikoducunun bir nevi de imzalı imzasız, arızalarla jurnalcilikten tan pek keyiflenir. Hele bu ihbarnamelerin muameleye konduğunu bir haber alırsa, ağzı kulaklarına varır ve ubudiyetini (kulluğunu) tazeleyecek yeni bir arıza karalamak için kaleme sarılır.

İçki ve kumar da Osmanlı efendisinin mükeyyefatındandır. İçki ve kumar çok kere heyecanları, suni surette kamçılanmağa muhtaç olanların karıdır.

5.     Ahretçilik:  Osmanlı efendisinin gözünde hayat, ahirete götüren bir köprüdür. Aslolan ölümdür. Dünya yalancıdır ve bütün değeri dır. Osmanlı efendisi ve Osmanlı softası, Türk insanının, sefalet, mahrumiyet, ızdırap karışışındaki yüksek mukavemet kudretini, ahiretçilik serabı ile istismar etti. Türk köylüsü ahirete inanarak, dünyasını zindan ve kurban etti. Fakat ahlak asaletinden hiçbir fedakarlığa yanaşmadı. Türk köylüsünün bu karakter salabeti üzerinde titreyelim.

Türk münevverinin ilk vazifesi, Türk insanını iyi tanımaktır. Osmanlı bu vazifesini daima ihmal etti ve onu ahiretçilik afyonu ile bezgin ve uyuşuk bir hamura kalbetmek istedi. Ve şeklen de muvaffak oldu.

6.     Güzel Düşmanlığı: Osmanlı efendisi heyecan kabiliyetini kaybetmiş, yaratıcı ateşi sönmüş, güzele karşı hassasiyeti katılaşmış bir tahta kalıptır. Ruhu güzellik haddesinden geçip incelmedi: Resim günahtı, heykel haramdı. Raks gayri ahlaki idi. Musiki bir nevi meze idi. Tiyatro oyuncu Ermenilerin karı idi.

Osmanlı efendisi edebiyatta insan, cemiyat, millet, memleket ve tabiat unsurlarına hemen hiç el sürmedi. Ve şiiri çok kere odalık gibi kullandı. Fakat halk daima kendini, muhitini ve yurdunu terennüm etti.

Bizde idareci  sınıfla halk arasındaki büyük uçurumu in müşterek dilinden ve sihirli bağından mahrum oluşu doğurdu. Osmanlı efendisi kendisi ile halk arasına sanatın narin köprüsünü kuramadı.

        7.İş Ve Gönül Kaynaşmazlığı: iki dejenere Osmanlı efendisi bir araya gelip de iş ve gönül beraberliği yapamazlar. Organizasyon, kooperasyon, koordinasyon kelimeleri yalnız kelime olarak değil ,mana olarak da kendilerine yabancıdır. Halbu ki ecdadı ne büyük teşkilatçı idi.

İntihat devrinde müsbet aksiyon durunca teşkilatçılık zihniyeti de paslandı ve çürüdü. İşbirliği çözülünce millet birliğide dağıldı. Makine parçalarına yarıldı. Uzviyet kalktı, uzuvlar kaldı. Bütün parçalandı. Cemiyet tecezzi ve inhilal etti. Her koyun kendi bacağından asıldı.

Osmanlı efendisi kendisini o kadar beğenmiştir ki, başkalarıyla işbirliği yapmaya tenezzül etmez.

Osmanlı efendisi o kadar kıskançtır ki başkalarının  muvaffakiyeti içine zehir olur.

Osmanlı efendisi o kadar vesveselidir ki, kimseye birşey  emniyet edemez.

          8.Maymun İştahlılık: Osmanlı efendisi kıt ve kısır enerjisi olduğu için maymun iştahlıdır. Bir dalda duramaz. Hercaidir. Takip fikrinden  mahrumdur. Çabuk yorulur ve çabuk bıkar ve işi oluruna bağlar. Zorlu bir cehit ve uzun zaman isteyen işlere  ya hiç yanaşmaz, yahut başlar da yarı yolda bırakır tamamlamaz. Onun için bir işte, ihtisaslaşmak ve derinleşmek ömür törpüsüdür.

Parlak projelerden pek hoşlanır. Herşeyi düşünür bir şeyi gerçekleştiremez. Herşeye başlar bir şeyi sona erdiremez. Daima kolay muvaffakiyet peşinde koşar. Çabuk zengin olmak ister. Çabuk netice almak ister. Çabuk meşhur olmak ister.

          9.Methomani: Osmanlı efendisi metholunmaktan pek hoşlanır. Metholunduğunu duymazsa kahrolur. Arkasından isterseniz gizlice küfredin. Fakat daima alenen daima methedin. Gaddarsa adil deyin. Tembel ise çalışkan, beceriksizse ağzı ile kuş tutar deyin. Kabiliyetsiz ise zekasından, cahil ise ilmi fazlından, küstahsa neza-ketinden, ahlaksızsa faziletlerinden bahsedin. İnanmaz ,fakat memnun olur. İnsan suya kanar, yemeğe tıkanır, fakat Osmanlı efendisi methe bir türlü doymaz?

Böyle bir batak üstünde samimiyet, karşılıklı saygı ve refah tabiatıyla kök salamaz. En ufak bir tenkit, en eski bir dostluğu yıkabilir.

Osmanlı cemiyetinde münakkit, denizden çıkmış balık gibi,yaşayamaz. Onun için tenkit yok, sözde tenkit vardır. Sözde tenkit iş üzerinde, eser üzerinde yürütülemez. Gaye kurmak değil yıkmaktır, düzeltmek değil bozmaktır. Münakaşa değil sövüşmektir. Sözde tenkitin unsurları, işin nasıl olduğu ve nasıl olması lazım geldiği hakkında, teknik, objektif tahliller, mutalaalar ve temenniler değil, şahsiyattır.

Kısaca Osmanlı efendisi ne tenkit etmesini bilir, ne de tenkide tahammül eder. O ya metheder, ya çatar, ya söver..

Tenkitsiz bir cemiyet, aynasız kalmış insana benzer.

Saçları dağınık, bıyıkları çarpık, burnu sümüklü, boynu kirli imiş ziyanı yok kendisi görmüyor ya başkaları da göremez sanır.

İdareimaslahat, hatır ve gönül, iltimas methomaninin tipik  arazıdır.

           10. Cinsi Muvazenesizlik : Osmanlı efendisi indinde kadın her şeyden önce, dir. Bu telakki, cinsler arasında tehlikeli bir gerginlik ve zararlı bir muvazze-nesizlik yarattı. Cinsi insiyaklar ulvileşemedi ve hayvan daima tahtında oturdu. Osmanlı cemiyetinde kadın nin üstüne çıkamadı ve erkek aygırlaştı.

Kadını bir tenasül aleti ve keyif vasıtası olarak telakki eden cemiyetler kötürümleşir ve iptidaileşir. Milletlerin ruh hıfsızssıhhada ( sağlığında) seks meselesi ön plandadır. Seks boyunduruğundan kurtulamayan milletler ve fertler hür olamazlar.

Ruhi hürriyet seks muvazenesinden doğar.

Cinsi  esaret, esaretlerin en korkuncudur.

Cinsi tazyik, insanın tahripçiliğini uyandırır ve kamçılar.

* Vedat Nedim Tör, Dinimiz. Yedigün yayını, Haziran 1940, s. 14-33.

Cezmi Doğaner

mehmetcik altun
2.10.2019 14:04:05
neden bu durumdayiz . bir degil bin kere dusunmeliyiz. aklin ve zekanin iflas ettigi bir ulkedmi yasiyoruz. bu aci ama tamamen gercek olan hayat hikayemizi bize hatirlattiginiz icin sonsuz tesekkurler ve saygilar selamlar.

YAZARLAR

  • Perşembe 24.1 ° / 11.6 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51