Şemsi Bayraktar, TZOB´un hazırladığı elma raporunu açıkladı. Ekolojik olarak elma yetiştiriciliğine uygun iklim şartlarına sahip olan Türkiye´nin elmanın gen kaynakları arasında yer aldığını, dünyadaki 6 bin 500 üzerindeki elma çeşidinden 500´e yakının bu topraklarda bulunduğunu belirtti.
Dünyada üretilen elmanın yaklaşık yüzde 3´ü olan 2,9 milyon tonunu Türkiye´nin karşıladığı bilgisini veren Bayraktar, elmada iç pazarın doyması, ihracat yetersizliğine dayalı pazarlama sorunları nedeniyle Türkiye´nin Çin, ABD´den sonra üçüncü olduğu üretimde, Polonya ve Hindistan´a da geçilerek beşinci sıraya gerilediğine dikkati çekti.
?TÜRKİYE´DE, HER ÇEŞİT ELMA ÜRETİLEBİLİYOR?
Elmada kalite, aroma faktörlerinde iklim şartlarının etkili olduğunu, Türkiye´nin sahip olduğu farklı ekolojik bölgelerinden dolayı, erken, orta ve geç olan değişik kalite ve aromada çok sayıda elma çeşidi üretebildiğini vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
?Bütün bu avantajlarımıza rağmen, elma ihracatımız potansiyelimize göre son derece yetersizdir. 2016 yılında üretilen 2 milyon 925 bin ton elmanın sadece yüzde 4,7´si olan 140 bin 329 tonunu ihraç edebildik. İhracattan elde ettiğimiz gelir 38,5 milyon doları ancak buluyor. 458 bin dolara da 765 ton elma ithal etmişiz. İç pazar doymuş durumda. Üretici elma bahçelerine yatırım yapmaya devam ediyor. Elmayı taze veya işleyerek ihraç etmekten başka çıkış yolu görünmüyor. 2,9 milyon ton elma üretiyoruz, 140 bin tonluk ihracatyetmiyor. İhracatımızı artırmamız gerekiyor.
İhracatı ikiye-üç katlayacak potansiyel var. Üretim ve çeşidi çok daha fazla artırma imkanı varken, dünyada elmaya talep de bulunurken, potansiyelin kullanılmaması ülke ekonomisi açısından büyük kayıptır. İhracatı artırmak için üretimden pazarlamaya her aşamada gereken yapılmalıdır.
RUS AMBARGOSU KALKSA DA?
Ülkemizin elma ihraç ettiği mevcut pazarları içinde Irak, Sudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye, Mısır, Ürdün, Hindistan, KKTC ve Gürcistan gibi ülkeler bulunuyor. Özellikle Irak ve Suriye ülkemizin elma ihracatından büyük pay alan ülkelerdir. 2016´da 38,5 milyon dolarlık elma ihracatımızın 21,5 milyon dolarını Irak´a, 3,9 milyon dolarını Suriye´ye yaptık. Rusya ambargosu kalksa da bu ülkelerdeki istikrarsızlığın elma ihracatımızı olumsuz etkileme ihtimali bulunmaktadır. Ortadoğu´da süren gerilimin ihracatımıza etkisinin en aza indirilmesi, üreticimizin mağdur olmaması için gereken önlemler alınmalıdır.
Türkiye, coğrafi konum olarak en büyük elma ithalatı yapan ve geleceği olan pazarlara en yakın ülke konumunda. Bu büyük bir avantajdır, değerlendirilmesi gerekir.?
EN ÖNEMLİ SORUNLARDAN BİRİ ÜRÜN KAYIPLARI
Elmada en önemli sorunlarının ürün kayıpları ve pazarlama olduğunu vurgulayan Bayraktar, yapılması gerekenleri şöyle özetledi:
?Elmada üretim aşamasından başlayarak, hasat, depolama, pazarlama aşamaları boyunca devam eden ve yüzde 30-40´lara varan ürün kayıpları yaşanmaktadır.Bu kayıpların en önemli nedenleri arasında; hasadın uygun zamanda yapılmaması, işleme, paketleme, depolama ve taşıma aşamalarındaki yetersizlikler sayılabilir.Bu şartlar tam olarak sağlandığında meyve alanlarını genişletmeye bile gerek kalmadan piyasaya daha fazla miktarda kaliteli ve sağlıklı meyve arzı mümkün olabilecektir.
?SOĞUK HAVA VE ATMOSFER KONTROLLÜ DEPOLARIN SAYI VE KAPASİTESİ ARTIRILMALI?
Pazarlama sorununun temelinde de depolama imkanlarının, paketleme, ambalajlama ve sınıflandırma işlemlerinin yetersizliği yatmaktadır.Üretilen elmanın büyük bölümü soğuk hava ve atmosfer kontrollü modern depolara konulamamaktadır. Bu durum elma kalitesinde hızlı bozulmaya neden olmaktadır.Soğuk hava ve atmosfer kontrollü depoların sayı ve kapasiteleri artırılmalı, bu depolarda kullanılan elektrik fiyatları düşürülmelidir.
Kalite ve verimde artışa yol açan yeterli girdi kullanımının sağlanması için girdi destekleri artırılmalıdır.
İhracatın artırılması için mevcut pazarlar korunmalı, pazar araştırmaları yapılarak yeni pazarlara yönelinmeli, geçmiş yıllarda verilen ihracat iadesi desteği yeniden başlatılmalıdır.
Uluslararası fuarlarda ülkemizde üretilen elma çeşitlerimiz tanıtılmalıdır.
Elmada iç tüketimin artırılması için elmanın yararları ve kullanım alanlarıyla ilgili tanıtım faaliyetleri yapılmalıdır.
Pazarlama sorunun çözülmesi için üretici birlikleri gerekli desteklerle ve mevzuat değişiklikleriyle aktif hale getirilmelidir.
Üretim planlamasına gidilmeli, iç tüketim ve ihracata göre üretim miktarı belirlenmelidir. Son yıllarda kurulan modern bahçelerin sayısının giderek artırılması da hem kalite hem verimlilik açısından bir zorunluluktur.?(HABER MERKEZİ)
