Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın destekleriyle Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) tarafından düzenlenen 4. Nükleer Santraller Fuarı ve 8. Nükleer Santraller Zirvesi (NPPES), Pullman İstanbul Kongre Merkezi’nde 8 Haziran 2022 tarihinde başladı.
Zirve’nin açılışı için TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız, Dünya Nükleer Derneği Genel Direktörü Sama Bilbao y Leon ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi de video bağlantısıyla mesajlarını gönderdi.
"İklim değişikliğiyle mücadelede sıfır emisyonla çalışan nükleer enerji şart"
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için nükleer enerjinin olmaz olmazımız olduğunu belirten T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, enerji üretirken sıfır emisyonla çalışan nükleer santrallerin iklim değişikliğiyle mücadelemize de katkı sağlayacağını belirtti. Kacır: “Akkuyu Nükleer Güç Santralimizin ilk reaktörü 2023 yılında devreye alınacak. Cumhuriyetimizin 100. yılında Türkiye nükleer enerji sahibi ülkeler ligine katılacak. Toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip olacak Akkuyu, yıllık 35 milyar kilovat/saat elektrik üreterek ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 10’unu karşılayacaktır. İkinci nükleer enerji santrali için de temaslar devam ediyor” diye konuştu.
"Ergimiş tuz reaktörleri Türkiye için ilk olacak"
Kacır sözlerine şöyle devam etti: “Amerika, Fransa, Japonya ve İsveç gibi ülkeler, enerjilerinin büyük bir bölümünü nükleer santrallerden sağlıyor. Reaktör tasarımları da yeni teknolojik gelişmelerle birlikte basitleştirerek az maliyetli olma yolunda ilerliyor. 2030 sonrası için önerilen nükleer reaktör tasarımlar, 4. nesil reaktörler/ ileri nesil reaktörler olarak anılıyor. Ergimiş tuz reaktörleri de, 6 adet yeni nesil nükleer teknolojilerinden biri. TÜBİTAK eliyle Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) için İleri Reaktörler Tasarımı Fizibilite Etüdü Projelendirme Çalışmasını gerçekleştiriyoruz. 30 MWth Ergimiş Tuz Reaktörü Yapılabilirlik Ön Analizi çalışması Proje sözleşmesini çok yakında imzalayacağız. Ergimiş tuz reaktörleri, Türkiye için yenilikçi ve özgün Ar-Ge çalışmalarının yapılabileceği bir “ilk” olma özelliğinde. Yeni nesil reaktörlerin geliştirilmesinde uluslararası iş birliklerine de önem veriyoruz. ‘Akkuyu Nükleer Santral Bölgesi İyot ve Sezyum Radyoaktivite Artalanının Araştırılması Projesini’ TÜBİTAK aracılığıyla gerçekleştireceğiz. Bu proje ile Akkuyu NGS faaliyete geçmeden önce radyoaktif izotopların art alan radyasyon seviyelerini belirleyeceğiz. Proje sayesinde NGS’lerden açığa çıkan iyot ve diğer radyoaktif izotopların çevresel etkilerini AMS (Accelerator Mass Spectrometry) teknolojisi sayesinde izleyebilen bir kaç ülkeden biri olacağız.”
Akkuyu’da yerlileştirme 6,5 milyar dolara çıkacak
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı açılışta şunları söyledi: “Şu anda Akkuyu Nükleer Santrali inşa sahasında yüzde 85’i Türk olmak üzere 20 binden fazla kişi çalışıyor. Santralin işletiminde 4 bin çalışana ihtiyaç var. Akkuyu’da yerli katkı miktarımız yaklaşık 2,4 milyar dolara, yerlileştirme oranımız ise yüzde 40 seviyelerine çıktı. Akkuyu’da yerlileştirme hedefinin 5,9 milyar dolardan 6,5 milyar dolara çıkartıldı. Projede firmalarımız için çok önemli fırsatlar bulunuyor. Türk Standartları Enstitüsü’nün Rus kuruluşları tarafından ana malzeme kuruluşu olarak tanınması bu fırsatların hayata geçirilmesine önemli katkılar sunmakta. TSE’nin aldığı bu yetki ile Akkuyu’da kullanılacak malzemelere yönelik gerekli testlerin ülkemizde yapılması, üreticilerin TSE tarafından belgelendirilmesi ve böylece daha fazla yerli firmamızın projede tedarikçi olması sağlandı.”
En hızlı ve başarılı kaynak uygulaması Akkuyu’da
Bostancı sözlerine şöyle devam etti: “Akkuyu 1. ünitede kontrollü iklimlendirme yani temiz oda şartlarında son derece hassas gerçekleştirilen birinci çevrim boru sisteminin kaynakları tamamlandı. Dünyadaki örneklerine göre en hızlı ve en başarılı kaynak uygulaması oldu. Bu yaz içinde Akkuyu’da hem 4. ünitenin temelini atmayı hem de 1. ünitenin kubbesinin kapatılarak kaba inşaat kısmının bitmesini bekliyoruz.”
Enerjide arz güvenliği için nükleer enerji şart
Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı imzalayarak 2053 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu taahhüdünü ve hedefini ortaya koyduğunu belirten Bostancı, enerji sektöründe gerçekleştirilecek dönüşümün mihenk taşlarının nükleer enerji ile yenilenebilir enerjinin oluşturduğunu açıkladı. Bostancı: “Akkuyu Nükleer Santrali tam kapasite çalıştığında yılda yaklaşık 35 milyon ton karbondioksit salımını da azaltacağız” dedi. Nükleer enerji denilince akla gelen en önemli hususlardan birinin arz güvenliği olduğunu söyleyen Bostancı: “Ülkemizin birincil enerji kaynağında dışa bağımlılığına bakacak olursak yüzde 70 seviyelerinde. Özellikle doğalgazın yüzde 98’i, petrolün ise yüzde 92’sini ithal etmekteyiz. Elektrik üretimimizde ise ithal kaynaklara bağımlılık yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının payının artmasıyla yüzde 43 seviyesine inmiştir. Nükleer santraller ile bunun çok daha aşağı seviyelerine inmesini hedefliyoruz.”
Nükleer enerjinin önemi arttı
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Ziya Altunyaldız, fosil yakıtlardaki tedarik sorunu ve yeşil dönüşüm hedefleri için nükleer enerjinin ve yenilenebilir enerjinin öneminin arttığına dikkat çekti.
ASO NÜKSAK ergimiş tuz reaktörü çalışmaları hızla devam ediyor
Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir açılışta şunları vurguladı: “NPPES, nükleer tedarik zinciri ve yeni teknolojilerde çizilecek yol haritalarında en verimli sonucu ortaya çıkarabilecek en önemli aktörleri bir araya getiren, dünyanın bilinen sayılı nükleer etkinliklerinden biri.”
Özdebir sözlerine şöyle devam etti: “Milli küme olarak kabul edilen ASO NÜKSAK ile Rosatom Teknik Akademisi arasında olan anlaşmamızı zirve sırasında yeni kapsamı ile güncelleyeceğiz. Ayrıca yine Rusya’dan bir danışmanlık firması ile üyelerimize sunacakları teknik destek hizmetleri için bir iyi niyet anlaşması daha imzalayacağız. Ankara Sanayi Odası olarak, Türkiye için gerçek ve güçlü bir alternatif teknoloji olduğuna inandığımız ergimiş tuz reaktörü (ETR) ile ilgili çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor, çok yakın zamanda bu alanda önemli bir gelişmeye imza atacağız. Çin, ABD, Danimarka ETR tasarımlarını açıkladı. Bu ülkelerde ilk ticari reaktörlerin inşaatının 2030 yılına kadar tamamlanması hedefleniyor. ASO olarak ülkemizin bu konuda geç kalmaması için elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Türk sanayicisinin teknolojik seviyesi, bilgi birikimi ve üretim kabiliyeti bu projeyi başarıyla gerçekleştirebilecek nitelikte. İklim anlaşmaları ve yeşil dönüşümün sanayinin gündeminde her zamankinden daha fazla yer aldığı bu dönemde, nükleer santraller ile güç üretiminin dünyanın ihtiyaç duyduğu temiz, karbonsuz ve sürdürülebilir enerji için akla gelen ilk seçeneklerden biri olduğu kaçınılmazdır.”
SMR teknolojilerinin temiz enerji geçişinde kilit rol oynayacak
Nükleer Sanayi Derneği Başkanı Alikaan Çiftçi şunları söyledi: “Türkiye dahil günümüzde 19 ülkede 51 reaktörün inşasına devam ediliyor. Nükleer enerji üretimine yönelik küresel yatırımların, 2050 yılına kadar yılda ortalama 100 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin, hızla artan enerji talebinin karşılanması ve sürdürülebilir kalkınmasının sağlanması için Akkuyu Nükleer Santrali gibi birkaç santrale daha ihtiyacı olduğu gözüküyor. Yerli üreticilerimizin de Akkuyu NGS’den aldığı payın her geçen gün arttığını ve Türk nükleer sanayinin geliştiğini görüyoruz. Nükleer endüstride edinilen tecrübeler, uzay araştırmaları, tıp, havacılık gibi ileri teknoloji ürünlerde de yeni gelişmeleri ve fırsatları beraberinde getiriyor.”
Çiftçi, bu yıl NPPES’in önemli gündem maddelerinden birini küçük modüler reaktörler (SMR) ve mikro modüler reaktörler (MMR) olacağını belirtti. NPPES’te işlenecek bu önemli konu hakkında Çiftçi şunları aktardı: “Ekonomik olduğu kadar fabrikada üretildikten sonra belirlenen sahaya hızlıca monte edilebilen küçük modüler reaktör teknolojilerinin gelecekte sayılarının hızla artması bekleniyor. Bu teknolojiden Türk sanayicileri ne kadar hızlı pay alabilirse, kurulacak yeni reaktörlerde cazip katma değerli fırsatlar onları bekleyecek. SMR teknolojilerinin ülke ekonomisine hem temiz enerji geçişinde hem de ekonomik olarak kilit rol oynayacağını gösteriyor. NSD olarak biz de uluslararası iş birlikleriyle sanayicilerimizin önünü açmayı hedefliyoruz”
NPPES’in açılışına, T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdürü Afşin Burak Bostancı, ASO Başkanı Nurettin Özdebir, NSD Başkanı Alikaan Çiftçi, Dünya Nükleer Derneği Sanayi İş Birliği Başkanı Serge Gorlin ve Akkuyu NGS Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko ile birçok yerli ve yabancı ziyaretçi katıldı.
(vş)
