Tarım ve Orman Bakanlığının uzun süredir üzerinde çalıştığı karkas ette kaliteye göre sınıflandırma yapılmasına yönelik düzenlemenin ayrıntıları belli oldu.
Avrupa Birliği´ne (AB) uyum amacıyla yapılacak düzenlemeyle sığır karkas etleri, 8 aylıktan başlamak üzere hayvanın yaşına göre A, B, C, D, E ve Z olmak üzere 6 kategoriye ayrılacak.
Sığır karkas etleri, hayvanın kas yapısı ile yağ miktarına göre de sınıflandırmaya tabi tutulacak. Karkas etler, kas yapısına göre S (en üst), E (mükemmel), U (çok iyi), R (iyi), O (orta-vasat), P (kötü) gibi harflerle sınıflandırılacak. Yağ dokusuna ilişkin sınıflandırma ise 1 (düşük), 2 (zayıf), 3 (ortalama), 4 (yüksek), 5 (çok yüksek) gibi rakamlara göre yapılacak.
Onaylı kesimhaneler, 8 ay ve üzeri yaştaki sığırlardan elde edilen tüm karkasların, uygun şekilde sınıflandırılması ve tanımlanmasını sağlamak üzere tedbir alacak. Sınıflandırmalar, kesimhanede yapılacak ancak yıllık ortalama 150 baş ve altında sığır kesen kesimhanelerin sınıflandırma yapma zorunluluğu olmayacak. Sınıflandırma işlemi, hayvanın kesiminden itibaren en geç bir saat içinde yapılacak.
Karkas etlerinin sınıflandırılması işaret yoluyla tanımlanacak. İşaretleme, okunabilir, silinmez, toksik olmayan, ısıya ve suya dayanıklı, gıda kodeksine uygun renklendirici kullanılarak, karkasın dış yüzü damgalanarak yapılacak. İşaretleme, kesimhane onay numarası, kesim tarihi, karkas ağırlığı gibi bilgilerin yer aldığı etiketleme yoluyla da gerçekleştirilebilecek.
Sınıflandırma sonuçları, kesim yaptıran gerçek ve tüzel kişilere yazılı veya elektronik olarak bildirilecek. Sınıflandırma işlemi, bu iş için yeterlilikleri sertifikalandırılmış uzman sınıflandırıcılar tarafından yapılacak. Bu kişilerin sertifikalandırılması da oluşturulacak Karkas Sınıflandırma Üst Kurulu tarafından yürütülecek.
Yapılan sınıflandırmalar, önceden haber verilmeden yetkili mercilerce denetlenecek. Kontroller 3 üç ay içinde en az iki kez gerçekleştirilecek. Hatalı sınıflandırma yapılmasının tespiti halinde, sertifika ve ruhsatların iptaline varan yaptırımlar uygulanabilecek.
Sınıflandırmaya göre fiyatlama
Yapılacak sınıflandırma ölçütüne göre karkas etin pazar fiyatı belirlenecek. Hayvanın pazar fiyatı, tedarikçiye ödenen katma değer vergisi dahil net fiyat olacak. Bu fiyat, karkas için her 100 kilogram başına ifade edilecek. Fiyatlamanın, hayvanın yaşına göre belirlenen 6 kategoriyle kas yapısı ve yağ örtüsüne göre yapılan sınıflamayla ilişkisi olacak. Örneğin, karkas et için A (12-24 aylık erkek hayvan karkası) kategorisi ve U2 (Kas yapısı çok iyi-yağ örtüsü zayıf) sınıflaması şeklinde tanımlama yapılabilecek.
Fiyatlar haftalık olarak kaydedilecek ve yetkili mercilere bildirilecek. Yetkili merciler de her bir sınıf için ortalama bölgesel fiyatı belirleyecek. Bölgesel fiyatlara göre her bir sınıf için ulusal başlangıç fiyatı da hesaplanabilecek.
Yeni oluşturulacak Karkas Sınıflandırma Üst Kurulunda, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Ulusal Kırmızı Et Konseyi ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden temsilciler olacak. Kurul, sınıflandırma çalışmalarına yön verecek, sınıflandırıcıların ruhsatlandırılmasını sağlayacak, izleme ve değerlendirme yapacak. Karkas etin sınıflandırmasını gerçekleştireceklere yönelik eğitim programları ve sınavlar da düzenlenecek.
Söz konusu düzenlemelerin, gerekli altyapı hazırlıklarının ardından 2021 yılından itibaren uygulanması planlanıyor.
"Önce kesim standardı uygulanmalı"
Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON) Genel Başkanı Ahmet Hacıince, Türkiye´de karkas sınıflandırmasına gidilmesinin doğru bir karar olacağını ancak bu uygulama öncesi yapılması gereken düzenlemeler bulunduğunu söyledi.
Öncelikle ülkede hayvan kesimlerine yönelik standardın tam olarak uygulanması gerektiğini belirten Hacıince, "Yağlı ve yağsız gibi kesim şekilleri var. Kesim standardı uygulanmadan karkas standardının uygulanmaya çalışılması havada kalır ancak biz yine de karkas standardı çalışmasını destekliyoruz. Konu en baştan ele alınarak önce kesim standardı düzenlenmeli. Sektöre ilişkin bu tür konularda konseyimize görev verilmeli. Biz şimdi UKON olarak bu konuda bir rapor hazırlıyoruz ve önümüzdeki günlerde bakanlığa sunacağız." dedi.
