Maddeye göre, TBMM´nin görev ve yetkileri; kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek olarak belirlendi.
Görüşmelerini sürdüren Komisyon tarafından Cumhurbaşkanlığı ile TBMM seçimlerinin beş yılda bir yapılmasına ilişkin kanun teklifi maddesi kabul edilmişti.
Anayasa değişiklik teklifi beşinci maddesi ´Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinin düşmesi, ölüm ile diğer boşalma hallerinde boşalan üyelikler aynı siyasi partinin yedek milletvekilleriyle doldurulur´ hükmü tekliften çıkarılmıştı. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin beş yılda bir yapılacağı kabul edildi.
27 ARALIK SALI GÜNÜ KOMİSYON´DA NELER OLDU?
?Anayasa Komisyonu, AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Şentop başkanlığında toplandı.
Anayasa Komisyonu´nda, AK Parti´nin anayasa değişiklik teklifinin yedinci gün görüşmeleri tartışmayla başladı.
CHP Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek, usulle ilgili söz alarak, kifayeti müzakere önergeleriyle ilgili eleştirilerde bulundu.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, dün, "oldu bitti oyunlarına" sinirlenen CHP Samsun Milletvekili Kemal Zeybek´in tansiyonunun yükseldiğini ve fenTBMM internet sitesinde yer alan duyuruya göre Komisyon çalışmalarında şunlar yaşandı:
alık geçirdiğini bildirdi.
Komisyonun yoğun katılımla çalıştığını, TBMM yerleşkesinde doktor bulunmadığını öne süren Altay, Komisyon Başkanı Şentop´tan tedbir alınmasını istedi.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Komisyon Başkanı Şentop´un herkesin sağlığından tek tek sorumlu olduğunu belirterek, gerekli tedbirlerin alınmasını talep etti.
Komisyon Başkanı Şentop, böyle bir olay yaşanmasından üzüntü duyduğuna değinerek, bunun salonun durumuyla ilgisinin olmadığını ifade etti.
Bu derecede sinirlenmenin sağlığa zararlı olduğunu vurgulayan Şentop, dün sağlık görevlilerinin yerleşkede bulunduğunu, komisyonun bütün üyelerinin dağıldığını düşündükleri için ayrıldıklarını bildirdi. Şentop, "Herkes çıkmadıkça onların da ayrılmaması gerekir. Bir kez daha dikkatlerini çekeriz." dedi.
Bu sırada CHP Gaziantep Milletvekili Akif Ekici, teklifle ilgili yüksek sesle eleştirilerde bulununca komisyonda sözlü tartışma yaşandı.
Ekici, "Yazıklar olsun. Bu düzenlemenin hesabını veremeyeceksiniz." diye bağırırken, AK Parti sıralarından "Şov yapma. Kameralara el salla. Şovmensin." karşılığını verildi.
HDP´nin, eş genel başkanları ve milletvekillerinin cezaevinde olduğu gerekçesiyle görüşmelerin durdurulmasına ilişkin önergesi kabul edilmedi.
HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, milletvekilleri tahliye olmadan görüşmelerin yürütülmesinin Anayasa´ya aykırı olduğunu öne sürdü.
CHP de komisyon görüşmelerinin TRT 3´ten canlı yayınlanmasına ilişkin önerge verdi.
CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, "Meclis TV, görüşmeleri TBMM Genel Kurulu gibi canlı yayınlasın. Millet otursun Anayasa gibi önemli bir meselenin tartışmalarını izlesin. CHP neye karşı çıkmış, AKP neyi istemiş bunu millet görsün, ona göre karar versin." ifadesini kullandı.
CHP´nin önergesi reddedildi.
Görüşmeye, milletvekili seçilebilme yaşını 25´ten 18´e indirilmesiyle ilgili düzenlemeyi içeren 3. maddesi üzerinden devam ediliyor.
Anayasa Komisyonu´nda, AK Parti´nin anayasa değişikliği teklifinin maddeleri görüşülmeye devam ediyor.
AK Parti Antalya Milletvekili Mustafa Köse, Türk siyasetinde birbiriyle mücadele eden siyasetçilerin Türkiye´nin başkanlık sistemine geçmesi yönünde irade sergilediklerini söyledi.
"Rejim değiştireceğimizi söylüyorsunuz. Turgut Özal mı, Süleyman Demirel mi, Alparslan Türkeş mi, Necmettin Erbakan mı rejimi değiştirmek istemiştir?" diye soran Köse, cumhurbaşkanlığı sistemiyle birlikte yürütmede iki başlılığın ortadan kalkacağını belirtti.
Köse, "Diktatörlük gelecek deniliyor. Biz Almanya, İtalya, Irak, Suriye değiliz. Bu topraklar tarih boyunca diktatör çıkarmamıştır, bundan sonra da çıkarmayacaktır. Hele hele arkasında milletin duası, yüreğinde Allah korkusu olan Recep Tayyip Erdoğan´dan asla ve kata diktatör olmaz." değerlendirmesinde bulundu.
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, "Cumhurbaşkanlığı yardımcılığına Kandil´deki biri de İmralı´daki biri de atanabilir. MHP, bu konuda dikkatli olmalı." dedi.
Yalım, konuşması sırasında, cep telefonundan DEAŞ´ın internette yayımladığı görüntüleri açtı. Kısa süre sonra Yalım, yanında oturan CHP Grup Başkanvekili Levent Gök ve milletvekillerinin uyarıları üzerine videoyu kapattı. Yalım, "Lafın bittiği yerdeyiz. Bizim çocuklarımız çölün ortasında yanarken burada bu düzenlemeyi tartışıyoruz. O çocukları izledim, ben öldüm." diye konuştu.
Anayasa Komisyonu Sözcüsü Abdurrahman Öz, "O görüntülerdeki kişilerin bizim askerimiz olmadığı, IŞİD´in kendi militanları olduğuna ilişkin ailelerin savcılığa beyanları var. Lütfen bunu kullanmayalım." karşılığını verdi.
Yalım´ın, MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak´a yönelik, "Bu teklife ´evet´ derseniz 47 yıllık partinizin kapısına kilit vurduracaksınız." sözü üzerine Parsak, "47 yıllık tarihimizde her zaman seyirci kalmamayı, inisiyatif almayı tercih ettik. Türk milletinin menfaatleri doğrultusunda politika sergiledik. Değişikliklerle ilgili önerge verme hakkınız var. MHP tabanından, gerçek ülkücülerden bir değil yarım oy bile alamazsınız." diye konuştu.
CHP Grup Başkanvekili Gök, DEAŞ´ın internette yayımladığı görüntülere ilişkin, Hükümetin açıklama yapması gerektiğini, böyle bir şeyin gerçekleşmemiş olmasını temenni ettiğini söyledi.
Anayasa Komisyonu´nda, AK Parti´nin Anayasa değişikliği teklifinin 3. maddesiyle ilgili kifayeti müzakere önergesinin ardından, 3. maddenin kabul edilmesiyle komisyonda tartışma çıktı, milletvekilleri birbirinin üzerine yürüdü.
Anayasa Komisyonu´nda AK Parti´nin Anayasa değişikliği teklifinin görüşmeleri tartışmalarla devam ediyor.
Komisyonda, milletvekili seçilebilme yaşının 25´ten 18´e indirilmesini ve "Askerlikle ilişiği olanların" milletvekili adaylığına başvuramamasını öngören 3. madde kabul edildi.
Bu maddeyle ilgili AK Parti´nin verdiği kifayeti müzakere önergesi, komisyonda sert tartışmaların yaşanmasına neden oldu.
Önergenin okunmasıyla, CHP ve HDP milletvekilleri bu duruma tepki gösterdi.
Tartışmalar sırasında kifayeti müzakere önergesi oylandı ve kabul edildi. Hemen ardından 3. madde kabul edildi.
Maddenin kabul edilmesinin ardından, CHP´li milletvekilerinin tepkisi sürerken, bazı milletvekillerinin birbirinin üzerine yürüdüğü görüldü. Bu milletvekillerini araya giren diğer milletvekilleri sakinleştirmeye çalıştı.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, komisyonu yöneten sözcü Abdurrahman Öz´ün yanına giderek, tepki gösterdi. Başkanlığın bulunduğu bölgede de kısa süreli arbede yaşandı.
CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker´in masayı yumrukladığı görüldü.
AK Parti Denizli Milletvekili Cahit Özkan, bu tartışmalar sırasında 4. madde üzerinde konuşmasını yaptı.
Komisyon Sözcüsü Öz, "Müzakereleri öyle ya da böyle yürüteceğiz. Kısıtlama yapmıyoruz." dedi.
CHP Grup Başkanvekili Gök, "Burada tiyatro oynamıyoruz. Muhalefetin söz hakkı engelleniyor. Milli iradeden bahsediyorsunuz ama burada milletvekillerini konuşturmuyorsunuz. Daha önce bu filmi gördük. Kargaşa yaratarak, karga tulumba maddeleri geçirmek istiyorsunuz. Halktan korkuyorsunuz, İçtüzüğü ihlal ediyorsunuz, yazıklar olsun. Anayasa çalışmalarında böyle üslup olmaz." diye konuştu.
HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, "Ne önergeyi duydum, ne oylamayı gördüm ne de oylamamaya katıldım. Niye bu kadar acele? Madde görüşmelerine yeniden dönelim, komisyon üyelerine söz hakkı verelim." dedi.
AK Parti´nin Anayasa değişiklik teklifinin, TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin 5 yılda bir yapılmasına ilişkin 4. maddesi kabul edildi; yedek milletvekilliğine ilişkin düzenleme metinden çıkarıldı.
Anayasa Komisyonu´nda, AK Parti´nin Anayasa değişikliği teklifinin görüşmeleri sürüyor.
Verilen kifayeti müzakere önergesinin ardından teklifin 4. maddesi de kabul edildi. Önerge, bir önceki madde de olduğu gibi tartışmaya neden oldu.
4. maddeye göre, Anayasanın "TBMM´nin seçim dönemi" başlıklı maddesi, "TBMM ve Cumhurbaşkanının seçim dönemi" olarak değişiyor.
Seçimler 4 yılda değil 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimleri de 5 yılda bir olacak ve seçmenler, iki seçim için aynı gün sandığa gidecek.
Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.
Bu oylamanın ardından "yedek milletvekilliği" düzenlemesini içeren 5. madde, verilen önergeyle metinden çıkarıldı. Maddeyle, TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde ara seçime gidileceğine yönelik hüküm de kaldırılması öngörülüyordu.
CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, bu maddenin geri çekilmesi için önergede teklif sahibi 316 kişinin imzasının bulunması gerektiğini iddia etti. Tezcan, "Bu teklif külliyen geri çekilmeli. Parlamentonun bütün çalışmasını çatışma ve gerilim üzerine kurmak niyetindesiniz. Bundan vazgeçin." dedi.
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök de geri çekme önergesinin "teklifin iflası" olduğunu öne sürdü. Gök, "Geri çekme önergesinde imzası bulunan milletvekillerinin tamamının ya da en azından 184´ünün imzasını bulunması gerekirdi. MHP, bu düzenlemenin neresinde merak ediyoruz. Çünkü sayın Bahçeli, ´virgülüne kadar arkasındayız´ demişti." diye konuştu.
AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı, "316 imza dışında değişiklik önergesi verilemeyeceği mantığı, bizi CHP´nin de önerge veremeyeceği mantığına götürür. Komisyonun çalışma usulleri belli." değerlendirmesinde bulundu.
Komisyon Başkanı Mustafa Şentop, yapılan uygulamanın İçtüzük, Anayasa Mahkemesi kararları bakımından yanlış, sakıncalı, hatalı hiçbir tarafı olmadığını dile getirdi.
Şentop, kifayeti müzakere olduğunda bağırmak için komisyona gelen milletvekillerinin bulunduğunu söyledi.
Teklifin görüşmelerinde, CHP İstanbul Milletvekili Ali Özcan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli´nin, parlamenter sistemle ilgili geçmişte sarf ettiği sözlerini anımsatıp, eleştirilerde bulundu.
MHP Mersin Milletvekili Oktay Öztürk, "Devlet Bahçeli, geçmişte ne söylediyse, arkasındadır." dedi. Özcan´ın, Öztürk´e "Onu da yanaklarından öperim." karşılığını vermesi, komisyonda gülüşmelere yol açtı.
HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya, DEAŞ´ın internette yayınladığı görüntülerle ilgili konuştu.
AK Partili milletvekilleri, Kaya´nın bu konuyla ilgili konuşmasına tepki gösterdi.
Komisyon Başkanvekili Reşat Petek, "Silahlı kuvvetlerin yaptığı operasyon sırasında ülkemize düşman unsurların adeta propagandasını yapan bu konuşmanın gündemle alakası yok. Sizi uyarıyorum. Burası propaganda ve provokasyon yeri değildir." diye konuştu.
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, bu görüntülerin henüz teyit edilmemiş görüntüler olduğunu belirterek, şunları söyledi:
"Doğru olduğu teyit edilmemiş, belki bir film setinde çekilmiş bir olay olabileceğini de düşünerek sosyal medyada insanlar bu konuda hassas davransınlar. Terör örgütlerinin ekmeğine yağ sürme faaliyeti içinde olanlar varsa, bunlar siyasetçiler de olsa ayaklarını denk almalıdır. Teyit edilmemiş bir bilgiyi burada gerçekmiş gibi ifade ederek terör örgütlerinin ekmeğine yağ sürmek, değirmenine su taşımak, bu ülkenin vicdanını rahatsız etmektediler. Bu hassasiyete herkes dikkat etmelidir."
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, aynı konuyla ilgili, "Soğukkanlı olunması gereken bir konudur. Böyle bir olayın gerçekleşmemiş olmasını ümit etmekteyiz. Umarız görüntüler gerçek değildir. Eğer gerçekse hepimizi derinden üzer. Eğer doğruysa, terör örgütünün propagandasına meydan vermeyecek şekilde hükümet bunu kamuoyuyla paylaşmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Anayasa Komisyonu´nda, AK Parti´nin Anayasa değişiklik teklifinin 6. maddesi kabul edildi.
Kifayeti müzakere önergesinin ardından kabul edilen maddeye göre, TBMM´nin görev ve yetkileri; kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek olarak belirleniyor.
AK Parti İstanbul Milletvekili Mehmet Metiner´in konuşması sırasında komisyonda tansiyon bir kez daha yükseldi.
Metiner, konuşması esnasında CHP milletvekillerinden atılan laflara, "Sizin nereye biat ettiğinizi biliyoruz. Tek parti dönemine biat ediyorsunuz. Siz daha Führerinizi eleştiremiyorsunuz." dedi.
Mehmet Metiner´in bu sözlerine, CHP´liler tepki gösterdi. Metiner, "Atatürk´ü kastetmedim. Milli şeften kimin anlaşıldığı bellidir." diye konuştu.
Bu sözlerin ardından milletvekilleri arasında tartışma başladı. Metiner´in bulunduğu bölgeye gitmeye çalışan CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar ve Uşak Milletvekili Özkan Yalım´ı milletvekili arkadaşları tuttu. Akar ve Yalım, salondan çıkartılarak sakinleştirildi.
Tartışmanın uzaması üzerine Komisyon Başkanvekili Reşat Petek, toplantıya ara verdi.
Arada da CHP´li ve AK Parti´li milletvekilleri arasında tartışmalar devam etti. Aranın ardından Petek, grup başkanvekillerine söz verdi.
AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı, şunları kaydetti:
"Hepimiz Cumhuriyetin paltosundan çıktık. Yakın tarihe ilişkin kanaatlerimiz farklı olabilir. Bunları yaparken güncel siyasi mücadelelerin parçası gibi algılanabilecek yorumların doğru olduğu kanaatinde değilim. Tarih, hepimizin tarihi. Tarihe ilişkin değerlendirmeler çok daha soğukkanlı, makul şekilde yapılmalı. Cumhurbaşkanlarının, başbakanların, aynı zamanda siyasi tartışmanın ötesinde ortak değerlerimiz olduğunu da unutmayalım."
CHP Grup Başkanvekili Levent Gök ise "2. Dünya Savaşı´na Türkiye´yi sokmayan, Garp Cephesi Komutanı, Cumhuriyetin mimarlarından, Sakarya Meydan Savaşı´nın kahramanı, Lozan´ın mimarı, Cumhuriyetimizin en saygın isimlerinden birisi olan İsmet Paşa´ya Führer denilmesini kabullenmemiz mümkün değil. Umarım bu provokatif konuşmayı burada sonlandırırsınız. Bu konuda sabırları taşırmayın." ifadelerini kullandı.
Komisyon Başkanvekili Petek, İçtüzük hükümlerine uygun konuşma yapılması gerektiğini belirtti.
Petek, "Tarihimizde yeri belli olan, tarihte yerini almış siyaset adamlarının, kahramanların kaba sözlerle, hakaret içeren sözlerle anılmasını, hangi siyasi partiden olursa olsun, bunu kabul etmez. Ancak eleştiriyle hakareti birbirinden ayırmamız lazım." değerlendirmesinde bulundu.
Mehmet Metiner yeniden söz alarak, Führer derken, şef tanımlaması üzerinden bunu söylediğini dile getirdi.
"Birbirimizin liderlerine azami saygıyı göstermemiz lazım. ´Hitler´ benzetmesi kötüyse, bunu kimsenin bizim liderimize de yapmaması lazım." diyen Metiner, "Söylediklerim yanlış olsa bile buna tahammül etmelerini beklerdim. Saray metaforu üzerinden ağır hakaretler yapılıyor. Biz milli egemenliği saraya devretmiyoruz. Dayatmacı anlayışa sahip olsaydık, 367´yi bulsak bile halka gideceğimizi söylemezdik." açıklamasını yaptı.
