Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Bahadır, felçli hastalara uygulanan transkraniyel manyetik stimulasyon (TMS) tedavisi hakkında bilgi verdi. Bahadır, "Bu tedavi ile beynin istediğimiz bir bölümünün aktivitesi manyetik uyarım yöntemi ile artırılabilmekte yada baskılanabilmektedir. TMS tedavisi hastanın istenilen beyin bölgelerini dışarıdan ağrısız bir şekilde uyarmaya imkan vermektedir. Böylece beynin hasar görmüş bölümünün aktivitesi artırılmaktadır? dedi.
Beyin felcini (inme-hemipleji) vücudun bir tarafının hareket yeteneğini kaybetmesi olarak tanımlayan Bahadır, "Çoğunlukla beyni besleyen damarların tıkanması ya da kanamasına bağlı olarak beyin hücrelerinin zarar görmesinden kaynaklanır. Başlıca sebebi kalp damar hastalıklarıdır. Sebep ne olursa olsun beyin hasarının yeri ve büyüklüğü ortaya çıkacak felcin ağırlığının en önemli belirleyicisidir. Eğer beynin sol yarısında konuşma merkezi de etkilenmişse ek olarak konuşma ve anlama bozuklulukları da ortaya çıkabilir? şeklinde konuştu.
Bahadır, felcin geliştikten sonra çoğu hastada zamanla hareketlerde az yada çok bir düzelme gözlendiğini belirterek, İyileşme döneminde beyin hücrelerindeki yeniden yapılanma önemli olmaktadır. Beyin plastisitesi olarak adlandırılan bu durum hasarlanan bir hücrenin görevinin yakınında bulunan ve asıl görevi farklı olan sağlam hücreler tarafından gerçekleştirilmeye başlanmasıdır. Bu sayede her felçte değişen derecelerde bir iyileşme olabilmektedir. Bu süreçte rehabilitasyon yani hastanın var olan kapasitesinin maksimuma çıkarılması için gerekli programları uygulanması son derece önemlidir. Bu hastaların rehabilitasyonunda geleneksel olarak fizik tedavi yöntemleri, güçlendirme egzersizleri, germe egzersizleri, nörofizyolojik egzersizler kullanılmaktadır? diye konuştu.
TMS tedavisi nedir?
Bahadır, TMS tedavisi ile ilgili olarak şunları kaydetti: "Son yıllarda beyinde plastisiteyi artırmaya yönelik modern tedavi yöntemleri geliştirilmeye başlanmıştır. Bunların başında bizim de kliniğimizde uyguladığımız transkraniyel manyetik stimulasyon (TMS) tedavisi gelmektedir. Bu tedavi ile beynin istediğimiz bir bölümünün aktivitesi manyetik uyarım yöntemi ile artırılabilmekte yada baskılanabilmektedir. TMS tedavisi hastanın istenilen beyin bölgelerini dışarıdan ağrısız bir şekilde uyarmaya imkan vermektedir. Böylece beynin hasar görmüş bölümünün aktivitesi artırılmaktadır. Bu sayede hastanın kısmen kaybettiği hareket yeteneğin tekrar kazanmasına yardımcı olunmaktadır. Özellikle hastanın elinde ayağına bir miktar hareket varsa bu hareket yeteneği artırılmakta kısmen yapabildiği hareketleri yapabilir hale gelebilmektedir. Yine felçli hastalarda ortaya çıkan depresyonda, konuşma bozukluklarında (afazi), tedaviye inatçı ağrılarda son derece etkin biçimde kullanılmaktadır. TMS tedavisinin yan etkileri yok denecek kadar azdır. Uygulama ağrısızdır ve hastayı rahatsız etmez. Her seansta hastanın beynine yaklaşık 1200 uyarı verilmektedir. Tedavi yaklaşık 20-30 dakika sürmektedir. Genelde 10 seanslık günlük uygulamadan sonra araları açılarak bir süre daha tedaviye devam edilir. Geleneksel yöntemlerin yeterince etkili olmadığı hastalarda TMS tedavisi ile başarılı sonuçlar alınmaktadır?. (CO)
