“COVID-19 ve çocuk işçiliği: Kriz zamanı harekete geçme zamanıdır” başlıklı rapora göre, 2000 yılından bu yana çocuk işçiliğine maruz kalan çocuk sayısında 94 milyonluk bir azalma sağlanmıştı, ancak bu kazanım artık risk altında.
Raporda, hâlihazırda çalışan çocukların çalışma saatlerinin uzayabileceği ya da çalışma şartlarının daha kötü bir hâl alabileceği belirtiliyor. Daha fazla sayıda çocuk, en kötü çalışma şartları altında çalışmak zorunda kalabilir ve bu da sağlık ve güvenliklerine önemli ölçüde zarar verebilir.
ILO Genel Direktörü Guy Ryder, “Salgın, hiçbir desteğe erişimi olmayan ailelerin gelirleri üzerinde felaket boyutlarında etkiye yol açarken, birçok aile çocuk işçiliğine yönelebilir,” açıklamasında bulundu. “Sosyal koruma, en savunmasız kesimlere destek sağladığı için kriz zamanlarında hayati önem taşımaktadır. Çocuk işçiliğine ilişkin risklerin eğitim, sosyal koruma, adalet, istihdam piyasası ve uluslararası insan hakları ile çalışma hakları alanındaki daha kapsamlı politikalara entegre edilmesi, kritik bir fark yaratacaktır.”
Rapora göre, COVID-19 krizi yoksulluğun artmasına yol açabileceği için, haneler hayatta kalmak amacıyla her türlü yönteme başvurabilir ve bu da çocuk işçiliğinde bir artışı beraberinde getirebilir. Bazı çalışmalar, belirli ülkelerdeki yoksulluk oranlarında yüzde 1’lik artışın, çocuk işçiliğinde en az yüzde 0,7’lik bir artışa yol açtığını göstermektedir.
UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore konuya ilişkin şunları söyledi: “Kriz zamanlarında, çocuk işçiliği birçok aile için bir başa çıkma mekanizması haline geliyor. Yoksulluk arttıkça, okullar kapandıkça ve mevcut sosyal hizmetlerin kapasitesi azaldıkça, giderek daha çok sayıda çocuk işgücüne itiliyor. COVID-19 sonrası dünyayı yeniden şekillendirirken, çocukların ve ailelerin gelecekte benzer krizleri atlatabilmek için gereksinim duyabilecekleri becerilere ve kaynaklara sahip olmalarını sağlamalıyız. Bu anlamda kaliteli eğitim, sosyal koruma hizmetleri ve daha iyi ekonomik fırsatlar, büyük üstünlük sağlayacak faktörler olabilir.”
Diğer baskıların yanı sıra ekonomik çöküş, kayıt dışı istihdamın ve işsizliğin artması, hayat standartlarındaki genel düşüş, sağlık hizmetlerinin ve sosyal koruma sistemlerinin yetersiz kalması en çok, kayıt dışı ekonomi kapsamında çalışanlar ve göçmen işçiler gibi savunmasız grupların mağdur olmasına yol açacaktır.
Salgın süresince okulların kapanması ile beraber çocuk işçiliğinin de artış gösterdiğine ilişkin olarak her gün daha fazla bulgu kaydedilmektedir. Okulların geçici olarak kapanması 130’u aşkın ülkede hâlihazırda 1 milyarın üzerinde öğrenciyi etkilemektedir. Dahası, okullar tekrar açıldığında, bazı ebeveynlerin maddi imkânları çocuklarını okula göndermeye yetmeyebilir.
Bunun sonucunda ise, daha fazla çocuk onları ekonomik olarak sömüren tehlikeli işlere girmeye mecbur kalabilir. Rapora göre, kız çocuklarının tarım sektöründe ve ev işlerinde bilhassa sömürüye karşı daha savunmasız olması nedeniyle, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri daha da görünür bir hâl alabilir.
Rapor, artan çocuk işçiliği tehdidini bertaraf etmek üzere şu tedbirleri önermektedir: Daha kapsamlı sosyal koruma, yoksul aileler için kredi imkânlarına daha kolay erişim, yetişkinler için insan onuruna yakışır işlerin teşvik edilmesi, okul ücretlerinin iptal edilmesi de dâhil çocukların tekrar okula dönmesini sağlamaya yönelik tedbirler, iş teftişleri ve kolluk kuvvetleri için daha fazla kaynak sağlanması.
ILO ve UNICEF, COVID-19’un çocuk işçiliği üzerindeki etkilerini küresel düzeyde incelemek üzere bir simülasyon modeli geliştirmektedir. Çocuk işçiliğine ilişkin yeni küresel tahminler 2021 yılında açıklanacaktır.(CO)
