Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin hak ve özgürlüklerde sınıfta kaldığını ortaya koyarak, “Anayasanın öngördüğü temel hak ve hürriyetler sıklıkla ihlal edildiği için Anayasa Mahkemesine başvuran kişi sayısında patlama yaşandı. Hak ihlali yapıldığı gerekçesiyle 2012-2019 yılları arasında Anayasa Mahkemesine toplam 478 bin 407 başvuru yapılırken, bu başvuruların yüzde 51’inin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin devreye alındığı 2017-2019 yılları arasında gerçekleşti” dedi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi’nin hazırladığı hak ve özgürlükler karnesi yaşanan hak ihlallerini ortaya koydu. İlgezdi, Türkiye’de hak ihlali gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapan kişi sayısının 245 bin 350 olduğunu ortaya koyarak, “2017-2019 yılları arasında saatte 9, haftada 1.573 kişi hak ihlaline uğradığını ileri sürerek Anayasa Mahkemesine başvurdu” dedi.
SON 18 YILIN BİLANÇOSU: İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YAYGINLAŞTI
2012-2019 yılları arasında işkence ve kötü muamele gördüğü iddiasıyla Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunan kişi sayısının bin kat artığını ifade eden CHP’li İlgezdi, “2012 yılında Anayasa Mahkemesine başvuran kişi sayısı 4 iken, bu sayı 2019 yılında yüzde 104 bin 425 artışla 4 bin 181’e ulaştı. Geride bıraktığımız 8 senede işkence ve kötü muamele gördüğünü ileri süren yurttaşlarımızın sayısı 9 bin 646 olarak kayıtlara geçti” dedi.
TEK ADAM REJİMİ: GÜNDE 8 KİŞİ İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE GÖRDÜ
CHP’li Gamze Akkuş İlgezdi 2017 yılında işkence ve kötü muamele iddiasıyla Anayasa mahkemesine başvuran 940 kişi varken bu sayı 2019’da yüzde 345 artarak 4 bin 181 olduğunu ifade ederek, “2012-2019 yılları arasında işkence ve kötü muamele iddialarının yüzde 88’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin devreye girdiği 2017-2019 yılları arasında kayıt altına alındı. Bu dönemde toplam başvuru sayısı 8 bin 478 olurken, günde 8 kişi işkence ve kötü muamele gördüğü için hakkını Anayasa Mahkemesinde aradığı ortaya çıktı” açıklamasında bulundu.
EN FAZLA ADİL YARGILANMA HAKKI İHLAL EDİLDİ
Genel Başkan Yardımcısı İlgezdi’nin raporuna göre 2012-2019 yılları arasında 222 bin 637 kişi adil yargılanma hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvurduğu. Rapora göre 2012 yılında Anayasa Mahkemesine başvuran bin 144 kişi varken bu sayı 2019 yılında yüzde 2 bin 236 artışla 26 bin 719’a yükseldi. Adil yargılanma hakkı ihlallerinin yüzde 45’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde meydana geldi. 2017-2019 yılları arasında adil yargılanmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvuran kişi sayısı 99 bin 994 oldu.
BİR KUTUPLAŞTIRMA SİYASETİ: AYRIMCILIK
İlgezdi iktidar partisinin anayasal güvence altında olması gereken ayrımcılık yasağını ihlal etmekte bir sakınca görmediğinin de ortaya çıktığını kaydederek, “2012 yılında ayrımcılığa uğradığını iddia ederek, Anayasa Mahkemesine başvuran kişi sayısı 90 iken bu sayı 2019 yılında yüzde 9 bin 192 artışla 8 bin 363’e yükseldi. Söz konusu ihlallerinin yüzde 54’ü Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminde gerçekleşti. Bu dönemde mağdur olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvuran kişi sayısı 21.504 olarak kayıtlara geçti” dedi.
KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ İHLALLERİ: YÜZDE 15 BİN 865 ARTIŞ!
AKP iktidarları döneminde en fazla ihlal edilen hakların başında kişi hürriyeti ve güvenliği geldiğinin altını çizen Gamze Akkuş İlgezdi, “Adalet mekanizmasının siyasi iktidarın kontrolüne girmesiyle birlikte kişi hürriyeti ve güvenliği de zarar gördü. 2012’de 57 olan Anayasa Mahkemesi başvuru sayısı 2019’da 9.100’e ulaştı. Bu veriler hak ihlallerinin 160 kat arttığını gösteriyor. 2012-2019 yılları arasında meydana gelen toplam 27.943 ihlal iddiasının yüzde 81’i yani 22 bin 633’ü Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine geçilen 2017 sonrasında gerçekleşti” diye konuştu.
YAŞAM HAKKI İHLALLERİ 130 KAT ARTTI
CHP’nin raporuna göre 2012’de Anayasa Mahkemesine yaşam hakkı ihlal edildiği gerekçesiyle başvuruda bulunan kişi sayısı 18 iken 2019 yılında bu sayı 2 bin 352’ye ulaştı. İlgezdi, “Yaşam hakkı ihlali gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvuranların sayısı 8 senede tam yüzde 12 bin 967 arttı” dedi.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ: SUSTUĞUN KADAR ÖZGÜRSÜN
“İleri demokrasi” söylemiyle iktidara gelen AKP’nin ifade özgürlüğünün sınırlarının “sustukça özgürsün” yaklaşımına kadar gerilediğini ortaya koyan İlgezdi, “2012 yılında ifade özgürlüğü ihlal ediği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunan kişi sayısı 7 iken 2019 yılı sonu itibariyle tam yüzde 55 bin 914 artışla 3 bin 921’e yükseldi” diye konuştu.
HAK İHLALLERİ TÜRKİYE’Yİ DEMOKRASİDEN KOPARIYOR
Hak ihlalleri ile ilgili olarak Türkiye’nin giderek daha da otoriterleştiğinin en açık göstergesinin Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruları olduğunu vurgulayan İlgezdi, “Evrensel İnsan Haklarının temel göstergesi olan “Adil Yargılanma Hakkının”, “Ayrımcılık Yasağının”, Yaşam Hakkının”, “İfade Özgürlüğünün” hepsinde birden yaşanan gerileme Türkiye’yi demokrasi liginde küme düşürmektedir” dedi.
Genel Başkan Yardımcısı İlgezdi, “Bir ülkede İki kişinin en temel insan hakları ihlal edilmiş olsa bile ülkelerde hukuk devletinin zara gördüğü ileri sürülür. Oysa Türkiye’deki tablo, hukuk devletinin her gün erozyona uğratılarak yok edildiğini göstermektedir” diyerek, yeni sistemde adalete erişim, yurttaşlık hakları, toplumsal haklar ve eşitlik ilkesinin günbegün eridiğinin, bu kapsamda siyasi eşitliğin ortadan kalktığının ve iktidarın halk üzerinde tahakküm kurduğunun görüldüğünü kaydetti.
İlgezdi, yaşanan tüm hak ihlallerinin Türkiye’yi modern demokrasiden koparttığını ortaya koydu.
(VŞ)
