23 CHP´li Milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına verdiği araştırma önergesinde, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının (TOKİ) kamulaştırma, mülkiyet, arsa temini ve imar işlemleri gibi süreçler tamamlanmadan yaptığı ihaleler nedeniyle ortaya çıkan kamu zararının boyutunun incelenmesi, kamu kaynaklarının etkin kullanılmasını sağlayacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasa´nın 98 ve TBMM İçtüzüğü´nün 104 ve 105´inci maddeleri kapsamında bir Meclis araştırması açılması istendi.

Araştırma açılması ile ilgili verilen önergede gerekçe şöyle açıklandı:

"Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) AKP hükûmetleri döneminde 72.9 milyar TL´lik 5.437 ihale gerçekleştirmiş ve bu dönemde müteahhit firmalara toplam 48.4 milyar TL´lik hak ediş ödemesi gerçekleştirmiştir. TOKİ, aynı dönemde, 696 bin konut üretildiğini ve bunun 587 bin 614´ünün satıldığını açıklarken yaklaşık 73 milyar TL gibi büyük bir kaynağın etkin ve verimli kullanıldığı konusunda ciddi kuşkular vardır. Davet usulü yapılan ihaleler, ihalelerdeki kayırmacılıkla ilgili şikâyetler, geç teslim davalarında ödenen tazminatlar, iptal edilen ihaleler, eksik ve kusurlu inşaatlar gibi olgular, kamu kaynaklarının kullanımında daha dikkatli ve özenli davranılmasının gerektiğini ortaya koymaktadır.

Kamu İhale Kanunu´na 2003 yılında eklenen ve TOKİ´ye, kamulaştırma, mülkiyet, arsa temini, imar işlemleri ve uygulama projesine ilişkin şartlar aranmaksızın ihale yapma yetkisi veren düzenleme ile ilgili de ciddi sorunlar yaşandığı görülmektedir. TOKİ´nin iş ve ihalelerinin hızlandırılması amacıyla verilen bu yetkinin, koordinasyonsuzluk ve ihale sonrası ortaya çıkan sorunlar nedeniyle de önemli zararlara yol açtığı Sayıştay raporlarına yansımış durumdadır.

Sayıştayın TOKİ´nin hesaplarına ilişkin 2012 yılı raporunda, mülkiyet, arsa temini ve uygulama projesi gibi süreçler tamamlanmadan yapılan ihalelerle ilgili çok sayıda zarara yol açan örnek ortaya konmuştur. İstanbul´da okul yapımı için yapılan ihale sonrasında okulun yapılacağı arsada bir hayırsever tarafından okul yaptırılması, Tokat´ta hastane inşaatı için yapılan ihaleden sonra hastanenin yapılacağı bölgenin altında fay hattının çıkması, Konya´da 32 derslikli okul yapımı için gerçekleştirilen ihaleden sonra söz konusu alanda belediyenin 2 adet okul inşaatının bulunması gibi, çok sayıda kamu zararına yol açan ihale işlemi görülmüştür.

Kamu kaynaklarının hızlı iş yapma bahanesiyle yapılan ancak mülkiyet ve arsa temini sorunu ortaya çıkması veya koordinasyonsuzluk gibi nedenlerle iptal edilen ihaleler nedeniyle boşa gitmesine izin verilmemelidir. Örnekler, TOKİ´nin bu yetkisini ölçülü ve dikkatli şekilde kullanamadığını göstermektedir.

Bu nedenlerle TOKİ´nin ihalelerinde ortaya çıkan zararların boyutunun incelenmesi ve alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılması gerekli görülmektedir." (VŞ)