Birleşmiş Milletler´e (BM) üye 193 ülkeden 172´si oylamaya katıldı. Türkiye´nin girişimleriyle hazırlanan, ABD´nin adını anmayan, ama ABD Başkanı Donald Trump´ın Kudüs kararını hedef alan karar tasarısı, 9´a karşı 128 oyla kabul edildi. 35 ülke çekimser kaldı.
?Kudüs´ün statüsüne ilişkin ´İsrail´in İşgal Altındaki Doğu Kudüs ve Filistin Topraklarındaki Faaliyetleri´ başlıklı kararın bağlayıcılığı yok. Ama Trump´ın uluslararası toplum tarafından yalnız bırakıldığını göstermesi açısından önemli.
ABD Başkanı Donald Trump´ın Kudüs kararını geri çekmesi talebini içeren Birleşmiş Milletler Genel Kurulu´na sunulan ?Kudüs tasarısı? kabul edildi. Oylamaya katılan 172 ülkenin 128´i kabul oyu kullanırken 9 ret, 35 çekimser oy kullanıldı. Oylamada ABD ve İsrail´in yanında Palau, Guatamala, Togo, Nauru, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya ret oyu verdi. Çekimser oy kullanan ülkeler arasında ise Çekya, Kanada, Arjantin, Fiji, Güney Sudan, Romanya, Polonya, Uganda, Panama, Filipinler, Meksika, Macaristan ülkeleri yer alıyor.
Oylamanın ardından dünyanın gözü ABD başkanı Donald Trump´a çevrildi. Dün akşam kabine toplantısında konuşan ABD Başkanı Trump, ?Oylamayı yakından takip edeceğiz. Bize karşı oy verenlere para yardımını keseceğiz? diyerek karşı oy kullanacak üyeleri tehdit etmişti.
Pazartesi günü BM Güvenlik Konseyine sunulan tasarı, 15 üyeli konseyde sadece ABD´nin vetosu ile reddedilmiş, tasarının BM Genel Kuruluna taşınması kararı alınmıştı. BM Genel Kurulunda alınacak kararın bir bağlayıcılığı bulunmazken, karar ABD ve İsrail´i uluslararası alanda baskı altına almak için büyük bir önem taşıyor.
Filistin Lideri Mahmud Abbas BM´deki Kudüs kararına ilişkin " Bu Filistin için zaferdir" dedi.
ABD ve İsrail dışında, Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Nauru, Palau ve Togo, Donald Trump´ın Kudüs kararını destekleyen ülkeler oldu.
ABD´nin BM Temsilcisi Haley: ?Amerika büyükelçiliğini Kudüs´e taşıyacak?
Mısır tarafından BM Güvenlik Konseyi´ne sunulan ve ABD´nin vetosu nedeniyle reddedilen ?Kudüs tasarısı?, olağanüstü toplanan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu´nun oyuna sunuluyor. Oylama öncesi diplomatlar tek tek konuşma yapıyor. ABD´nin BM Temsilcisi Nikki Haley, yaptığı konuşmada ABD´ye karşıt oy kullanacak BM üyelerini yine tehdit etti.
Haley, ABD´nin Birleşmiş Milletlere (BM) en büyük katkıda bulunan tek ülke olduğunu belirterek, bunun karşılığında kararın desteklenmesini beklendiğini söyledi. Kararın herhangi bir nihai statüyü ön görmediğini ifade eden Haley, kararın barış çabalarına zarar verme amacı taşımadığını ileri sürdü. Haley, "Amerika büyükelçiliğini Kudüs´e taşıyacak. Amerikan halkının bizden istediği şey bu" dedi. Haley, bu oylamanın Amerika´nın BM´ye ve ABD´ye saygısızlık yapan ülkelere bakış açısından farklılık oluşturacağını ifade etti.
Filistin Dışişleri Bakanı Maliki: ?Karar, Kudüs´ün statüsünü değil ABD´nin statüsünü etkiliyor?
BM Genel Kurulu´ndaki Kudüs oylaması öncesi konuşan Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, ?Bugün, Birleşik Devletlere yönelik herhangi bir düşmanlık nedeniyle değil saldırganlık olarak nitelendirilen bir karardan dolayı bir araya geldik? dedi.
ABD´nin bölgedeki gerginliğin artacağı yönündeki uyarıları önemsemediğini ifade eden Maliki, Kudüs kararını "yasadışı" ve "provokatif" olarak değerlendirdi. ABD Başkanı Donald Trump´ın BM ülkelerine yönelik tehditlerini işaret eden Maliki, tarihin isimleri kaydettiğini ifade ederek, ?Tarih, doğru olana oy verenlerin isimlerini kaydedecek? dedi.
Maliki, ?Karar Kudüs´ün statüsünü etkilemeyecek, ABD´nin barış arabulucusu statüsünü etkiliyor? diye konuştu.
ÇAVUŞOĞLU: ?SATILIK DEĞİL?
Oylamanın ardından Filistin Dışişleri Bakanı Riyad Maliki ile birlikte kameraların karşısına geçen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, kararın ezici çoğunlukla alındığına dikkat çekti. Çavuşoğlu, bundan sonra ´1967 sınırları içinde başkenti Doğu Kudüs olan Filistin Devleti için daha çok çalışacakları´ mesajını verdi. Çavuşoğlu, BM üyesi ülkelerin oylama sonucuyla egemenliğin ve onurun satılık olmadığını gösterdiğini belirtti.
ABD´DEN TEHDİTLER
BM Genel Kurulu´nun açılışında konuşan ABD Temsilcisi Nikki Haley ise ´´BM´ye parayı biz veriyoruz. Burada alınacak kararı önemsemiyoruz. Verdiğiniz oyları not ediyoruz´´ diye tehditleri devam ettirdi. Haley´in ´´ABD bugünü hatırlayacak. Oylama, Amerikalıların BM´ye bakışı ve bize BM´de saygısızlık yapan ülkelere bakışımız konusunda bir fark yaratacaktır´´ sözleri bir kez daha dünyanın tepkilerini Trump yönetiminin üzerine topladı.
Ama dünya siyasetinde ağırlığı olan Avrupa ülkeleri, Filistin yanlısı karara evet oyu verdi. Rusya, Çin, Suudi Arabistan gibi ülkeler de bu cephede yer aldı.
BM Genel Kurulu´nda kabul edilen kararın bir benzeri, hafta başı BM Güvenlik Konseyi´nde (BMGK) yapılan oylamada 15 üyeden 14´ünün evet oyunu aldı. Ama veto yetkisine sahip 5 daimi üyeden biri olan ABD veto kullandığı için reddedildi. Bunun üzerine İslam İşbirliği Teşkilatı dönem başkanı olan Türkiye, İstanbul´da düzenlenen zirvede Doğu Kudüs´ü Filistin´in başkenti olarak tanıyan karar uyarınca, girişimi Yemen´le birlikte BM Genel Kurulu´na taşıdı.
KARARDA NE VAR?
BM Genel Kurulu´nda kabul edilen karar, BMGK´de 1967´den 2016´ya kadar geçmiş 10 karara atıf yapıyor. Trump´ın Kudüs´ü İsrail´in başkenti olarak ilan etmesi ve ABD´nin Tel Aviv Büyükelçiliği´ni Kudüs´e taşımasına ilişkin kararına atıfla ´Kudüs´ün statüsüne ilişkin son kararlara yönelik ´derin teessüfte´ bulunuyor. Kudüs´ün statüsünün BM kararları çerçevesinde müzakerelerle çözülecek en son konu olduğunı söylüyor. Karar metninde şöyle deniliyor: ´´Kutsal Kudüs şehrinin statüsünde, karakter ve demografisini değiştirmeye yönelik herhangi bir adımın geçersiz, hükümsüz olduğu ve ilgili BMGK kararları uyarınca feshedilmesi gerektiği beyan olunur. Bu bağlamda tüm üye devletler 478 (1980) sayılı BMGK kararı gereğince Kutsal Kudüs şehrinde diplomatik misyon açmaktan kaçınmalı.´´
HABER MERKEZİ/İHA
