Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Komisyon bugün, koronavirüs pandemisi bağlamında AB’nin sığınma ve geri gönderme prosedürleri ile AB ülkelerine yerleştirme (resettlement) kurallarının uygulanması konusunda yol gösterici ilkeler kabul etmiştir. Üye Devletlerin prosedürlerin devamlılığı ve temel haklara asgari düzeyde saygı konusundaki tavsiye talebine cevaben hazırlanan Yol Gösterici İlkeler, Komisyon tarafından Üye Devletlere sunulacaktır. Söz konusu ilkeler Avrupa Sığınma Destek Ofisi (EASO) ve Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı’nın (Frontex) desteğiyle ve yetkili ulusal makamlar ile işbirliği içerisinde hazırlanmıştır.
Avrupalı Yaşam Tarzının Desteklenmesinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas konuyla ilgili şu açıklamayı yapmıştır: “AB’nin sığınma ve geri gönderme kurallarının uygulanma şekli üzerinde doğrudan sonuçları olan pandemi, AB ülkelerine yerleştirmeyi de olumsuz yönde etkilemektedir. Bugün, AB kurallarındaki esnekliğin nasıl kullanılabileceğine dair yol gösterici ilkeler sunarak, Üye Devletlere destek oluyoruz. Bu şekilde, bir yandan insan sağlığının ve insan haklarının tam olarak korunması, diğer yandan da mümkün olduğunca prosedürlerin devamlılığının sağlanmasıamaçlanıyor. Geçtiğimiz haftalarda yaşam tarzımız her ne kadar büyük ölçüde değişmiş olsa da - değerlerimiz ve ilkelerimiz değişmemelidir.”
İçişlerinden Sorumlu Komisyon Üyesi Ylva Johansson ise şu açıklamayı yapmıştır: “Bireysel temel haklar, sağlık alanındaki acil bir durumda dahi, güvence altına alınmalıdır. Komisyon, mevcut durumda Üye Devletlerin karşılaştıkları zorlukların tam anlamıyla farkındadır. Yol Gösterici İlkelerde, Üye Devletlerin meşru kaygılarını ve kısıtlılıklarını dikkate alan pratik çözümlerle ilgili tavsiyeler sunuyoruz. Sığınma, AB ülkelerine yerleştirme ve geri gönderme alanında alınan her tedbir, koronavirüsün yayılımını önlemek için Üye Devletler tarafından uygulamaya konulan sağlık koruma tedbirlerini de tam anlamıyla dikkate almalıdır. Başta refakatçisi olmayan küçükler olmak üzere, savunmasız bireylere ve ailelere gereken ilgi ve alaka gösterilmelidir.”
Sığınma prosedürleri:
Sığınma görevlileri ile başvuru sahipleri arasındaki sosyal etkileşimi sınırlamaya yönelik sağlık tedbirleri sığınma süreçlerini de etkilemektedir.
AB kurallarında öngörülen esneklik kullanılarak:
• Başvuruların kaydı ve işleme alınması devam etmelidir. İddiaların işlenmesi ve incelenmesiyle ilgili son tarih ve sürelerle ilgili olarak azami esneklik sağlanmalıdır. Ancak kayıtta meydana gelebilecek gecikmeler, başvuru sahiplerinin kabul koşullarından mahrum bırakıldığı anlamına gelmemelidir.
• Kişisel mülakatlar, özel düzenlemeler yoluyla uzaktan --örneğin video konferans yoluyla-- veya hatta gerektiğinde atlanılarak yapılabilir.
• Dublin Tüzüğü: Üye Devletler arasında yakın işbirliği Dublin Sistemi’nin iyi işleyişi açısından büyük önem taşımaktadır. Komisyon, tüm Üye Devletleri, değişen koşullar ışığında mümkün olan en kısa sürede başvuru sahiplerinin transferlerine yeniden başlamaya teşvik etmektedir. Herhangi bir transfer yapılmadan önce Üye Devletler, sorumlu Üye Devletteki sağlık sistemi üzerindeki ağır baskıdan kaynaklanan hususlar da dahilolmak üzere Koronavirüs ile ilgili durumu göz önünde bulundurmalıdır. Normalde sorumlu olan Üye Devlete transferlerin belirli zaman sınırı dahilindegerçekleşememesi durumunda, Üye Devletler yine de transferleri daha sonraki bir tarihte yapmak konusunda ikili düzeyde/karşılıklı olarak mutabakata varabilirler; bu [yaklaşım] örneğin refakatsız çocuklar ve aile birleşmesinin söz konusu olduğu hallerde teşvik edilmelidir. Komisyon ve EASO, Üye Devletler arasındaki işbirliğini kolaylaştırmaya hazırdır.
• Kabul koşulları: Karantina ve tecrit tedbirleri makûl ve orantılı olmalı, ayrımcı olmamalıdır. Başvuru sahipleri, gerekli sağlık hizmetini almalıdır. Gözaltındaki başvuru sahiplerinin açık havaya erişimi devam etmeli; ziyaretçi sınırlaması gibi kısıtlamaların dikkatli bir şekilde açıklanması gerekir.
• Parmak izi alınması: Eurodac Tüzüğü uyarınca, Halk sağlığının korunması amacıyla alınan tedbirler dolayısıyla başvuru sahibinin parmak izinin alınmasının mümkün olmadığı durumlarda Üye Devletler, söz konusu sağlık gerekçeleri sona erdikten en geç 48 saat sonra ve olabilen en kısa süre zarfında parmak izini almalıdır.
AB ülkelerine yerleştirme
Koronavirüs salgını, AB ülkelerine yerleştirme operasyonlarında ciddi sekteye yol açmıştır. Üye Devletlerin yanı sıra Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Uluslararası Göç Örgütü (IOM) AB ülkelerine yerleştirme operasyonlarını geçici olarak askıya almıştır. Bu operasyonlara pürüzsüz bir şekilde yeniden başlanabilmesi için hazırlık faaliyetleri, olabildiği ölçüde devam etmelidir. Komisyon 2020 taahhütlerini yerine getirebilmeleri için Üye devletleri desteklemeye devam edecek ve uygulama dönemiyle ilgili olarak esneklik sağlayacaktır.
Geri gönderme
Salgının kontrol altına alınması için dünya genelinde alınan tedbirlerin geri göndermeler üzerinde ciddi bir etkisi olmaktadır. Koronavirüsün neden olduğu geçici aksamaya rağmen geri gönderme operasyonları yeniden başladığında hazır olmak amacıyla, üçüncü ülkelere geri gönderme prosedürlerine ilişkin çalışmalar, başta kısıtlayıcı tedbirlere karşın sürdürülebilecek faaliyetlerle ilgili olanlar olmak üzere, devam etmelidir. Daha düşük sağlık ve güvenlik riski oluşturduklarından gönüllü geri dönüşlere her zamankinden daha fazla öncelik verilmelidir. Frontex hava operasyonlarının düzenlenmesinde Üye Devletlere destek olmaya hazırdır. Üçüncü ülke vatandaşlarının kimlik tespiti, belgelendirilmeleri ve geri gönderilmeleriyle ilgili olarak bu ülkelerle yakın işbirliği sürdürülmelidir. Geri gönderme öncesi gözaltına ilişkin, salgın sırasında uygulanan geçici kısıtlamaların artık hiçbir vaka için makul bir geri göndermenin mümkün olmadığı şeklinde yorumlanmasından kaçınılmalıdır. Komisyon tüm Üye Devletleri, atılacak adıma karar verilirken makul bir geri göndermenin mümkün olup olmadığının değerlendirilmesi amacıyla her bir vakayı münferit olarak ele almaya davet etmektedir."
(VŞ)
