AK Parti Ardahan Milletvekili Orhan Atalay, TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda görüşülen Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde, teklif sahibi olarak değerlendirmelerde bulundu.
Yükseköğretim alanının, sürekli gelişen, yükseköğretim çağına gelen genç nüfus ve yabancı öğrenci sayısındaki artış sebebiyle canlı ve genişlemeye uygun bir alan olduğunu belirten Atalay, bu yıl itibarıyla yükseköğretim kurumu sayısının 129'u devlet, 78'i vakıf olmak üzere toplam 207, öğrenci sayısının ise yaklaşık 8 milyonu bulduğunu bildirdi. Orhan Atalay, 2019-2020 eğitim öğretim yılında yaklaşık 178 bin yabancı öğrenci bulunduğunu ifade etti.
Atalay, yükseköğretim kurumunun nitelikli bilgi ve insan gücü hedefi çerçevesinde, belirlenen ağ teknolojileri, akıllı ve yenilikçi malzemeler, güç elektroniği, motor teknolojileri, görüntü işleme dahil uzaktan algılama, aşı, ilaç araştırmaları gibi Türkiye'nin stratejik olarak ihtiyaç duyduğu 100 alanda, "YÖK 100/2000 Doktora Projesi" ile bugün sayısı 4 bin 600'ü aşan öğrencinin, doktora eğitimine başlatıldığını anlattı.
Türkiye'nin öncelikli hedefleri ve alanları kapsamında, nitelikli bilgi üretimi sürecini teşvik etmek için 10 araştırma üniversitesi ve 15 bölgesel kalkınma odaklı üniversitenin belirlendiğini söyleyen Ak Parti'li Atalay, şöyle devam etti:
"Yükseköğretim alanındaki bu olumlu gelişmelerin devamlılığının sağlanması doğrultusunda kanun teklifimiz ile yükseköğretimde niteliğin ve verimliliğin artırılması amacıyla lisans programından mezun olduktan sonra yüksek lisans ve doktora programlarının tamamlanmasını hedefleyen bir akademik meslek olan araştırma görevlisi kadrolarına başvurabilmek için 35 yaşını doldurmuş olmamak şartı getirilmektedir. YÖK tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına başvuracak olanlar hariç, öğretim görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olma şartı da getirilmektedir. Teklifimizle araştırma görevlisi kadrolarına atanıp, tezli yüksek lisans eğitimini tamamlamış olanların alanıyla ilgili doktora veya sanatta yeterlilik eğitimlerine başlamaları ve bu süreçte mağdur olmalarını engellemek amacıyla kadrolarıyla ilişiklerinin en fazla altı ay daha devam etmesi öngörülmektedir. Vakıf yükseköğretim kurullarında çalışan öğretim elemanlarının özlük haklarının, devlet yükseköğretim kurullarında çalışan emsalleriyle eşitlenmesine yönelik bir düzenleme de yer almaktadır. Yükseköğretim kurumlarımızdaki karar alma, akademik atama ve değerlendirme süreçlerinin hızlandırılması ve niteliğin artırılması, proje tabanlı uluslararası iş birliklerinin kolaylaştırılması, nitelikli araştırmacı kümelenmesini temin edecek ortak uygulama ve araştırma merkezleri kurulması, Ar-Ge kapsamındaki projelerde doktoralı araştırmacı istihdamının teşvik edilmesi hedeflerine ulaşılması amacıyla doktoralı araştırmacılara ödenecek ücrete esas gösterge rakamının 40 binden 60 bine yükseltilmesi öngörülmektedir."
Atalay, teklifle yükseköğretim kurullarında görevli öğretim elemanlarının tabi olduğu disiplin hükümlerinin, konu hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararı da dikkate alınarak bilimsel özerkliğe uygun ve günün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlendiğini bildirdi.
AK Parti'li Atalay, "Kanun teklifimizle, ülkemizde meydana gelen deprem, salgın hastalık ve elverişsiz hava koşulları gibi olağan dışı hallerde eğitim-öğretim faaliyetlerine uzun süreli ara verilmesi gereken durumlarda telafi amacıyla yapılacak eğitimlerin ders yılında tamamlanamaması durumunda yaz tatilinde eğitim-öğretime devam edilebilmesi veya telafi eğitimi yapılabilmesine yönelik bir düzenleme yapılmaktadır." ifadesini kullandı.
TEKLİF KOMİSYONCA KABUL EDİLDİ
Koronavirüs salgını nedeniyle yapılamayan eğitimlerin telafisi ve yükseköğretimde yeni düzenlemeleri içeren kanun teklifi görüşmelerin ardından TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edildi.
COVID-19 salgını nedeniyle yapılamayan eğitimlerin telafisine ilişkin düzenlemeyi de içeren Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Mili Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti Ardahan Milletvekili Orhan Atalay ve milletvekili arkadaşlarının imzasını taşıyan kanun teklifiyle, Yükseköğretim Kanunu'nun, Yükseköğretim Denetleme Kurulunun üyeliklerinde boşalma olması halinde eylülde seçim yapılması ve seçilen üyelerin ocakta göreve başlamasına ilişkin hükmü yürürlükten kaldırılıyor.
Üniversitelerarası Kurulca belirlenen takvime göre, yılda iki kez yapılabilen doçentlik başvuru sayısı artırılarak bekleme süresi azaltılacak. Doçentlik sınavında değerlendirmeye esas alınan raporlar, jüri üyelikleri, jüri ve başvuru sonucu, elektronik ortamda ilgililerin erişimine açılacak.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından belirlenen uzmanlık alanlarına başvuracak olanlar hariç, öğretim görevlisi kadrosuna başvuracak adaylarda, en az tezli yüksek lisans derecesine sahip olma ve 35 yaşından büyük olmama şartı aranacak.
Yükseköğretim kurumlarının uygulamalı birimlerinde görev yapan ve kanunla kadroları öğretim görevlisi kadrolarına dönüştürülen uzman, çevirici, eğitim öğretim planlamacısı öğretim elemanlarına ders verme imkanı sağlanacak.
Açıköğretim öğrencileri, katkı payı veya öğrenim ücretini ödemesi ve her dönem başında kaydını yenilemesi şartıyla öğrencilik haklarından yararlanacak. Üst üste dört dönem bu koşulları yerine getirmeyen öğrencinin ilgili programdan ilişiği kesilecek.
Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarının tabi olduğu disiplin hükümleri, konu hakkındaki Anayasa Mahkemesi kararları da dikkate alınarak bilimsel özerkliğe uygun ve günün ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenleniyor. Ayrıca yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanı dışında iş sözleşmesiyle çalışan personel hakkında İş Kanunu, memurlar hakkında Devlet Memurları Kanunu'nun uygulanmasına yönelik düzenleme de yer alıyor.
Teklifle, rektörlüğe bağlı birimlerde görev yapan akademik personel ve daire başkanı kadrosunun dengi ve üstü kadrolarda bulunan personel ile memurlar için yetkili disiplin kurullarının teşkili düzenleniyor.
Rektör tarafından verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itiraz, üniversite disiplin kuruluna yapılacak. Uyarma ve kınama disiplin cezalarına karşı itiraz başvurusunun yapılacağı disiplin kurullarının oluşumu ve yönetimi yeniden belirleniyor.
Ulusal ve uluslararası projelere finansman desteği
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığının uygun görüşü ile YÖK tarafından çıkarılacak yönetmelik uyarınca, üniversitelerin ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından desteklenen projelerine, toplam proje bedelinin yüzde 30'unu aşmamak kaydıyla kaynak aktarılabilecek, bilimsel araştırma projelerine hakem değerlendirmesi yapan alan uzmanlarına ücret ödenebilecek.
Ayrıca rektör, rektör yardımcısı ve genel sekreterlere, döner sermaye gelirleri dışında üniversitenin; teknokent, teknopark, teknoloji transfer ofisi, iktisadi işletmeler ve iştirakleri gibi gelir getirici müesseseler ve birimleri sebebiyle ayrıca huzur hakkı, yönetici payı, koordinatörlük, danışmanlık ve benzeri ücretler ödenmeyecek.
Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının mali hakları, devlet yükseköğretim kurumlarında çalışan emsalleriyle eşitlenecek.
Vakıf yükseköğretim kurumları önlisans, lisans, tezli yüksek lisans ve doktora düzeyindeki her bir diploma programında öğrenim gören öğrencilerden; ilgili programın en yüksek merkezi yerleştirme puanına sahip en az yüzde 15'i kadar öğrenciyi, söz konusu programın öğrenim süresi boyunca ücretsiz okutmakla yükümlü olacak. Bu öğrencilerden eğitim ve öğretim süreçlerine ilişkin ücret talep edilmeyecek. Tezli yüksek lisans, doktora ve özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlarda en yüksek yerleştirme puanı sıralaması dikkate alınacak.
Vakıf üniversitelerine ilişkin düzenleme
Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması, kurucu vakfın tüzel kişiliğini etkilemeyecek. Öğrenciler, bursluluk durumları gözetilmek şartıyla eğitim-öğretim ücretlerini garantör üniversiteye ödemeye devam edecek.
Faaliyet izni kaldırılan vakıf yükseköğretim kurumu adına, mülkiyeti Hazineye ait veya devletin hüküm ve tasarrufu altında olan taşınmazlara ilişkin tesis edilen irtifak hakları, verilen kullanma izinleri iptal edilecek. Bu taşınmazlar ile fiilen kullanılan taşınmazlar aynı amaçla kullanılmak üzere garantör üniversiteye tahsis edilecek.
Vakıf yükseköğretim kurumunun muaccel ve kısa vadeli borçlarını, toplam yıllık eğitim ve öğretim gelirleriyle veya mevcut mal varlığıyla ödeme imkanının bulunmadığının Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü ve YÖK'ün kararıyla tespit edilmesi halinde, faaliyet izni geçici olarak durdurulacak.
Vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin kaldırılması halinde, kurucu vakfa atanan kayyımın görevi sona erecek.
Faaliyet izni geçici durdurulan vakıf yükseköğretim kurumunun, eğitim-öğretim faaliyetleri için mülkiyetinde yeterli taşınmazı bulunmadığının veya mevcut mal varlığıyla eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdüremeyeceğinin garantör üniversite tarafından tespiti ve YÖK tarafından onaylanması halinde, faaliyet izni kaldırılacak.
Yükseköğretim Kanunu'nda, vakıf yükseköğretim kurumlarına devlet yardımı yapılmasını da içeren düzenleme yürürlükten kaldırılıyor.
Vakıf üniversiteleri, gelirlerinin toplamının yüzde 2'sini teminat ayıracak
Devlet yükseköğretim kurumlarında yalnızca Ar-Ge faaliyetlerinde bulunmak veya öğretim üyelerinin yürüttükleri Ar-Ge kapsamındaki projelere yardımcı olmak için istihdam edilen doktoralı araştırmacılara ödenecek ücrete esas gösterge rakamı, 40 binden 60 bine yükseltilecek.
Araştırma görevlisi kadrolarına atanıp tezli yüksek lisans eğitimini tamamlamış olanların, alanıyla ilgili doktora veya sanatta yeterlilik eğitimlerine başlamaları için kadrolarıyla ilişikleri en fazla 6 ay daha devam edecek.
Vakıf üniversitesi öğrencilerinin eğitimlerinin, ilgili vakıf yükseköğretim kurumunun faaliyet izninin geçici olarak durdurulması ya da kaldırılması durumunda tamamlattırılmasında kullanılmak amacıyla; vakıf yükseköğretim kurumu, her yıl öğrenci gelirleri toplamının yüzde 2'sini, bir kamu bankasında kendi adına açılan hesaba teminat olarak aktaracak.
