İran´daki hükümet karşıtı protesto eylemleri sırasında şu ana kadar 22 kişi öldü, binden fazla kişiyse yaralandı. Son günlerde özellikle Tahran sokaklarında hükümet yanlısı göstericiler öne çıkıyor.
İranlı yetkililer Donald Trump´ın başkan olmasının ardından komşu ülkelerle aralarında artan gerilim nedeniyle CIA, İsrail ve Suudi Arabistan´ın kendilerine komplo düzenlediğini söylüyor.
Beyaz Saray ise rejim aleyhtarı göstericilerin yanında yer alıyor.
VOA Amerikanın Sesi internet sayfasında yer alan habere göre Amerika Dışişleri Bakanlığı yaptığı yazılı açıklamada ?Protestoculara karşı şiddet uygulayanlardan, sansüre katkı sağlayanlardan ve İran halkından çalanlardan hesap sormak için yeterince yetkimiz var. Rejimin kurbanlarına ?Unutulmayacaksınız´ diyoruz? ifadeleri yer aldı.
ABD´den yeni ekonomik yaptırımlar
Amerika, doğrudan İran´daki protesto gösterileriyle bağlantılı olmasa da, Tahran´ın balistik füze programıyla bağlantılı beş İran şirketine yaptırım uygulama kararı aldı.
Maliye Bakanı Steven Mnuchin yaptırımların İran´ın kendi halkının refahından üstün gördüğü balistik füze programıyla bağlantılı kurumları hedef aldığını söyledi ve İran halkı acı çekerken hükümetleri ve Devrim Muhafızları yabancı militanları, terör gruplarını ve insan hakları ihlallerini destekliyor? diye konuştu.
BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Nikki Haley ise geçen Cuma günü BM´de İran konusunda acil bir toplantı yapılmasını talep etti.
Ancak Rusya ve diğer BM Güvenlik Konseyi üyeleri İran´daki protestoların bir iç mesele olduğunu belirtti ve gösterilerin uluslararası güvenliği tehdit etmediği gerekçesiyle Amerika´nın acil toplanma talebini eleştirdi.
Büyükelçi Haley ise yaptığı açıklamada ?Dünya, Suriye´de katil bir rejimin halkının barışçıl protesto hakkını reddetmesiyle başlayan kabusa tanık oldu. Bunun İran´da da olmasına izin vermemeliyiz? diye konuştu.
İran´ın dini lideri Ali Hamaney, protesto gösterilerini yabancı hükümetlerin kışkırttığını savunuyor.
28 Aralık´ta başlayan gösteriler İran´ın birçok küçük kentine, kasabasına ve kırsal bölgesine sıçradı. Protestocular hayat pahalılığını ve yolsuzlukları protesto ediyor.
?Protesto dalgası zayıfladı?
İranlı yetkililer Perşembe günü hükümet karşıtı protesto dalgasının zayıfladığını açıkladı.
Genelkurmay Başkanı Abdulrahim Musavin, güvenlik güçlerine ?ayaklanma ateşini söndürdükleri için? teşekkür etti.
İçişleri Bakanı Abdulrıza Rahmani Fazlı ise gösterilere 42 bin kişinin katıldığını açıklarken Devrim Muhafızları´ndan bir yetkili ise yalnızca 15 bin kişinin ?sorun çıkarttığını? söyledi.
Devlet televizyonu da Perşembe günü İranlı liderlere destek amacıyla İsfahan, Erdebil ve Meşed´de sokağa çıkan kalabalık gösterici gruplarının görüntülerine yer verdi.
Gösteriler 2009´da İran´da yapılan başkanlık seçiminin ardından yaşanan ayaklanmadan sonra görülen en geniş çaplı protesto gösterisi olma özelliğini taşıyor.
ABD baskısı artabilir
Bu süreçte İran, Washington´dan daha fazla ekonomik baskı görebilir.
Başkan Donald Trump, gelecek hafta İran´a uygulanan ekonomik yaptırımların devam edip-etmeyeceğine karar verecek. İran´a uygulanan bu yaptırımlar 2015´te yapılan ve İran´ın nükleer silah programını sınırlandırma sözü verdiği uluslararası anlaşmayla askıya alınmıştı. Ancak Trump çok kez anlaşmayı eleştirmiş ve Tahran´ın Suriye, Irak ve Yemen´deki faaliyetlerini buna gerekçe göstermişti.
