?ÇAVLANLARIN ÇIĞLIĞI´NDAN ?SÖYLEM?E BİR EDEBİYAT GÖRÜŞMESİ
KÜLTÜR SANAT 25.02.2019 10:36:01 1552 0

?ÇAVLANLARIN ÇIĞLIĞI´NDAN ?SÖYLEM?E BİR EDEBİYAT GÖRÜŞMESİ

?Söylem? dergisi kurucusu Mehmet Çetinkaya ilk kitabı ?Aşklar Yaşatır Aydınlığı?ndan yirmi yıl sonra, yine kurup ara verdiği Özgün Yayıncılık´ın 34. yayını olarak ?Çavlanların Çığlığı? adlı şiir kitabını çıkarınca, güneşli bir şubat pazarında Atatürk Park

/resimler/2019-2/26/1041228376545.jpgSevgili Mehmet, ?Söylem?in çıktığı ilk sayılardan son sayıya kadar uzanan ve özgün bir konumda olan özel sayılarla yine edebiyat tarihine bırakılan güzelliklerde ses getiren, önemli çalışmalar yaptık.  Bu gün istersen yirmi yıl aradan sonra çıkardığın ?Çavlanların Çığlığı? adlı şiir kitabın nedeniyle şiirden dergiciliğe uzanan bir söyleşi gerçekleştirelim?

***İlk sorum da şu?..  Nasıl bir ailede yetiştin; kültür/sanat bağlamında böyle bir soruyla girelim söyleşimize?..

---Babam Hacı bey çitçilik, nakliyatçılık, tüccarlık yapardı. Annem Münife ev hanımı olmakla birlikte terzilik de yapardı. Bizim, akrabaların, komşuların giysilerini dikerdi. Haa bu ara şunu söyleyeyim; babamın Hacı´lığının da tarihi bir anısı var?  Babamın dedesi Hasan dedemin kardeşi Yemen´de şehit olunca, büyük dedem oğlu Ali´ye:? O ölmedi orda hacı oldu, oğlun olursa adını Hacı koy? demiş. Babamın adı bu yüzden Hacı olmuş.

***Sizin ailede senden başka sanatla ilgilenen var mı peki?

---Benden öncekilerde yok ama benden sonrakilerde var. Yeğenlerim edebiyat ve müzikle ilgililer. 

/resimler/2019-2/26/1041500408429.jpg***Ne zaman şiir yazmaya başladınız? İlk şiiriniz nerede yayımlandı?

---İlk şiirlerimi Adana´da 1985´lerde yazmaya başladım. İmamoğlu´nda Kemal Kutluca´nın çıkardığı, ?İmamoğlu? gazetesinde de ilk şiirim yayımlandı.

***Bir de, ?Söylem?in kuruluşunda Yeni Adana Sanat Sayfası´nda yayımlamak üzere senden aldığım ve yayımladığım  üçleme dizeleri olan ?Gece Yanar? gibi bir şiir vardı anımsıyor musun?... İkinci yayımlanan şiirin de o olsa gerek.

---Evet anımsadım,?Gece Yanar?dı? O şiir sonradan ?Söylem?de de yayımlanmıştı. Bir, iki yerel gazetede de şiirlerim yayımlandı ama adlarını unuttum. 

***Dergilerde de yayımlanan şiirlerin de oldu senin? 

---?Söylem?, ?İnsancıl?, ?Morca?, ?Kıyı?, ?Yaklaşım? ?Agora?, ?Çalı? ve ?Beşparmak? gibi edebiyat dergilerinde şiirlerimin çıkmasının yanı sıra; Adana Belediyesi´nin çıkardığı şiir antolojinde de yer aldı.

***?Çalı? deyince, senin ?Aşklar Yaşatır Aydınlığı? adlı kitabının hakkında da ?Çalı?da yazmıştım galiba.  

---Evet hatırlıyorum?

/resimler/2019-2/26/1042444159418.jpg***Özelden genele yönelelim? Şiir nedir desem senin için; anlamı, önemi nedir? 

---?Çavlanların Çığlığı?na giriş yaptığım tümcede olduğu gibi:?İki ucu kırılmış dünyada şiir aydınlamadır.? Ayrıca, yine bir şiirimin adını taşıdığı gibi de:?Savaşımın Yenilmeyen Önderi: Şiir?dir?

***Herkes şiir yazabilir mi peki?

 ---Herkes şiir yazamaz tabii ki? Şiirin bir yetenek işi olduğunu düşünüyorum.  Şiirle yetenek arasında bir bağ ilişki hep vardır. Çok iyi edebiyat bilenler şiir yazamıyor örneğin. 

***Şiir yoluna koyulan gençlere neler önerirsiniz?..

----Şiirle buluşan gençler ruh sahibi olacak; şiire ben ne veririm diyecek; kendinden önceki şairleri okuyacaklardır mutlaka? O imgeleri, o buluşları sana verdiği zaman şiirin arkasında duracaksın. İyi şeylerin yanında olup savunursan şair olursun.

***Beğendiğin, etkilendiğin şairler var mıdır?

---Karacaoğlan, Dadaloğlu, Nâzım Hikmet, Ahmed Arif, Can Yücel, Hasan Hüseyin, Bertolt Brecht ve Federico Garcia Lorca  beğendiğim ve etkilendiğim şairlerdendir. 

/resimler/2019-2/26/1043152284970.jpg*** Yine özele dönecek olursak; ağırlıklı olarak, şiirle yaşamın arasında bir bağ olduğunu düşünüyor musunuz?

---Birçok şairde olduğu gibi, şiirle yaşamım arasında güçlü bir bağ vardır? Şiirle dost olmak, insanın var olan gücünü daha güçlü kılıyor, engelleri aşıyorsunuz. Şiiri düşündüğün anda kendinde müthiş bir güç hissediyorsun. Şiirin yetki verdiği şairler var. Karacaoğlan´dan Nâzım´a kadar yazılan şiirlerin enerjisini hissediyorsun.

***Şiir nasıl yetki veriyor şaire?..

---Pir Sultan´dan Ahmed Arif´e, Hasan Hüseyin´den Nâzım gibi şairlere baktığınız zaman onların dizelerinde ne kadar barışık, ne kadar güçlü olduklarını görüyoruz ve şiir de diyor ki, saf, temiz, güzel ruhla yanıma gel. O zaman ona verdiklerimi sana da veririm. Günümüzde yazılması gereken özgün dizeleri sana da veririm diyor. Veriyor da? Şiirle şair arasında müthiş bir köprü kuruluyor böylece.

***Sana göre şair, şiir nasıl olmalıdır?..

---Şair, sezgileri güçlü, ruh sahibi, aydın, etik değerleri olandır. Bazı eleştirmenler şairleri eleştirirken çok haksızlık yapıyorlar. Bunu yaparken de geleceği görebilme sezgi ve olasılığından yoksun olarak yapıyorlar. Örneğin:?Sarısızılı Sevgiler? şiirimde diyorum ki:?Kanımın ortasından/çarmıha/gerin beni/çivilerinizi/şiirlerimin imgesine çakın/yıllarca /resimler/2019-2/26/1043479316879.jpgdilime yazdığım/kanımdan meze yapın/damlayan dağ sıcağı kanım/ damarlarda dolaşmasın diye? sonra ikinci bölümde sürdürüyorum:?Çığlımın çiçeklerini gönderin/sarısızılı sevgilere/bulabilirseniz adresini? (Söylem/sy:51/Hziran 1999) Şimdi bir eleştirmen bu şiire isimsiz bir gönderme yaparak:?İslam ülkelerinde çarmıha germe yok, bazı şairler üfürüyor? diyor. Oysa son yıllarda IŞİD terör örgütünün İslam ülkelerinde çarmıha gererek insanları katletmesi ve şiirin ikinci bölümünde son yaşanan Cemal Kaşıkçı olayına gönderme yapmıyor mu? 

***Şiirde geleneğe inanıyor musun?

---Şiirde geleneğe inanıyorum. Halk şiiri olsun, hece ölçülü şiir olsun, bu temel üzerinde yükselen şiirimiz 1.ve 2.Yeni´lerden günümüze gelip ulaşan bir çizgi oluşturmuştur. 

***?Çavlanların Çığlığı? yirmi yıl aradan sonra gelen bir kitap? Bu konuda söylemek istediğin bir şey var mı?

---İlk kitabım ?Aşklar Yaşatır Aydınlığı? ile ikinci kitabım ?Çavlanların Çığlığı?nda  yer alan şiirlere Çukurova şiirleri diyebiliriz? Çukurova´nın öyküsü, romanı, filmi, müziği nasıl yapıldıysa, Çukurova´nın şiirleri de bu kitaplarda yer aldı. Örneğin, yirmi yıl önce Yaşar Kemal, ?Aşklar Yaşatır Aydınlığı? kitabımda yer alan 51 şiirden dokuzuna şiir demişti.

/resimler/2019-2/26/1056289488021.jpg***Bir de Yaşar Kemal´le senin aranda Çukurova konulu kısa bir şiirin nedeniyle Çukurova´dan kaçtım, kaçmadım gibisinden bir şiir tartışması çıkmıştı galiba değil mi?  

---Doğrudur? Kitabımı Yaşar Kemal´e imzaladıktan sonra ?Çukurova´dan Kaçamam? adlı şiirimi okuyunca üzerine alındı. ?Sen bana kaçtı diyorsun? dedi. Ben de: ?Ben size kaçtı demiyorum hocam, ben kaçamam diyorum? dedim. O da: ?Sen sus!..? dedi bana. Sonra konuşmasını sürdürdü: ?Sen biliyor musun?.. Orhan Kemal´ın evini taşlayanlar arasında en başta halasının oğlu (dayısının oğlu da olabilir, aklımda halasının oğlu kalmış) Cumhuriyet Savcısı da vardı. Ben ordan ayrılmasam beni linç edeceklerdi? dedi. Ben de, Orhan Kemal´ın başına gelenleri ilk kez sizden duydum. Ama size yapılanları okumuştum hocam? dedim.  

Ayrıca bu ?Çukurova´dan Kaçamam? şiiriyle ilgili Demirtaş Ceyhun abiyle de iki anımız oldu? İlki 1. Yenice Belediyesi Barış Şenliği´ndeydi (20005). Şenlik akşamı verilen yemekte ben ?Çukurova´dan Kaçamam? adlı şiirimi okuyunca, hemen yanımda bulunan Demirtaş Ceyhun:?Bana taş atıyorsun?? dedi. Ben de, hayır abi, ben kaçamam diyorum dedim. Yaşar Kemal de üzerine alınarak aynısını söyledi dediğimde gülümsedi. İkincisinde  ise, ?Söylem?de Demirtaş Ceyhun özel sayısını çıkardıktan sonra Beyoğlu Bindallı Sanat Merkezi´nde Demirtaş Ceyhun abiyle birlikte bir grup sanatçıyla bir araya geldiğimizde şiirler okundu. Demirtaş /resimler/2019-2/26/1057214176621.jpgCeyhun:?Mehmet de şair, o da bir şiir okusun? dedi. Ben de yine ?Çukurova´dan Kaçamam?ı okuduğumda, Demirtaş Ceyhun yine:? Bana taş atıyorsun, kaçtı diyorsun? dedi?. Ben de, Yenice Barış Şenliği´nde de öyle dediğini, ben bunu kendi adıma kullandığımı söyleyince gülümseyerek bana sarıldı. O sırada, aramızda bulunan ve ?Varlık? dergisinin de logosunu çizen ressam Berç Toroser bir şiir daha okumamı isteyince, ben de ?Çavlanların Çığlığı?nı okudum. ?Bu adam şair. Ben şairlerin portresini çiziyorum.? dedi ve çizdiği karakalem portremi çıkaracağım kitabıma koymamı isteyince, kitabımda kullanacağıma dair söz verdim o portreye kitabımda yer verdim.              

***?Çavlanların Çığlığı?, ?Aşklar Yaşatır Aydınlığı? adlı kitabının temel özelliği olan aliterasyonellikten biraz sıyrılıp, farklı bir yöne gidiyor gibi. Bu konuda ne söylemek istersin?..

---Aliterasyonla bazı şiirlerimi daha iyi anlatabildiğimi düşünüyorum. İkinci kitabımda da bazı örnekleri var. Şiirin sürüklediği yere doğru gidiyorum.

/resimler/2019-2/26/1057567146063.jpg ***Ara verdiğin Özgün Yayıncılık´ın 34. kitabı olarak yayımlanan ?Çavlanların Çığlığı? bir yerde Özgün Yayıncılık´ın yeniden doğuşu olabilir mi?

---Olabilir. Böyle düşünülebilir.              

***?Söylem? dergisi de yeniden çıkacak mı peki?        

---?Söylem? dergisi şu an beklemede. İlk göz ağrım olan yayıneviyle dergiyi, ikisini birlikte yürütebilmem şu an zor. Yayınevini istediğim noktaya getirdikten sonra dergiyi de çıkaracağım. Çıkarmadığım süredeki deneyimim ve yaşadıklarımın ışığında ?Söylem?i daha güçlü çıkarmak istiyorum. ?Söylem? bitmiş değil. Önümüzdeki zaman diliminde telafi sayılarını çıkarmayı düşünüyorum.    

***Bazı insanlar yaşam boyu bir tek kitap çıkaramazken, sen Özgün Yayıncılık´la 34 kitap, ?Söylem?le 137 sayı dergi yayımladın? Sormak istediğim şu: Özellikle Anadolu´da dergicilik, yayıncılık kolay bir iş olmasa gerek?

---Anadolu´da dergicilik ekonomik koşulların yanı sıra dergilerin şair, yazar kadrolarının ünlü olmayı şair, yazar olmanın önüne aldıkları için de dergiciliğe ve yayıncılığa zarar veriyorlar. Bu yüzden Anadolu dergiciliği uzun süre yaşamıyor.  

/resimler/2019-2/26/1058323240424.jpg***Son olarak söylemek istediğin bir şey var mı?

---Şiire devam? ?Yaşam şiirde bir salıncak/Salındıkça şiir yaşamı saracak.?

***Peki? Teşekkür ediyorum bu söyleşi için.

---Ben de teşekkür ederim./resimler/2019-2/26/1059043709758.jpg/resimler/2019-2/26/1059207616382.jpg/resimler/2019-2/26/1059420898068.jpg


Haber Kaynak : ÖZEL HABER

“STOA FELSEFESİ VE TARSUS'TA STOACILIK”KİTABI ARATOS YAYINLARI’NDAN ÇIKTI

ADANA ALTIN KOZA FİLM FESTİVALİ KISA FİLM FİNALİSTLERİ BELLİ OLDU

ADANA’DA BAĞLAMA GÜNLERİ’NİN İKİNCİSİ GERÇEKLEŞTİRİLİYOR

Düş ve Gerçek Arasında Çareli Çaresiz Çizgiler Kitabı

Sanatçı Selva Özelli Solo Sergisi ile ABD’de

“Doktordan Az Kullanılmış” bu defa bir kitap adı

HÜSEYİN SÖZLÜ, "AĞUSTOS AYI TÜRK'ÜN ZAFER AYIDIR"

İZMİT ALTIN PİŞMANİYE ÖDÜLLERİ SAHİPLERİNE VERİLDİ

ALTIN KOZA FİLM FESTİVALİ ‘’BELGESEL FİLM YARIŞMASI’’ FİNALİSTLERİ BELİRLENDİ

EMEKLİLERİN YENİ ADRESİ ‘EMEKLİ KÜTÜPHANESİ’

İZMİR KULLUK İLE TANIŞIYOR

ALTIN KOZA FİLM FESTİVALİ ULUSAL UZUN METRAJ FİLM YARIŞMASI FİNALİSTLERİ BELLİ OLDU

“Soul Müziğin Diva”sı Imany, 7 Eylül’de Türkiye’de

‘ÇOK YAŞA CUMHURİYET’ ÖDÜLLÜ BESTE YARIŞMASI BAŞVURULARI İÇİN SON HAFTA!

TÜRK RESSAMLARIN LONDRA ÇIKARMASI!

YILDIZ TOZU KARAKTER ANALİZLERİ

"ZAFERİN RENGİ" GÜÇLÜ OYUNCU KADROSU İLE ÇEKİMLER İÇİN GERİ SAYIMA BAŞLADI!

Büyükşehir ve YEDAM’dan bağımlılıkla mücadelede iş birliği

AVRUPA HAREKETLİLİK HAFTASI’NDA TÜM TÜRKİYE "ŞEHRİNİ KEŞFEDECEK- GELECEK ENERJİSİNİ KORUYACAK!”

12. ULUSLARARASI İZMİT PİŞMANİYE, MÜZİK ve DANS FESTİVALİ,25-27 AĞUSTOS’TA

‘’20. GELECEĞİN SİNEMASI’’ YARIŞMASININ JÜRİ ÜYELERİ AÇIKLANDI

  • BIST 100

    9079,97%3,10
  • DOLAR

    32,35% 0,15
  • EURO

    34,93% -0,09
  • GRAM ALTIN

    2322,96% 0,18
  • Ç. ALTIN

    3843,45% 0,00
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • Pazar 28.3 ° / 15.7 ° Güneşli